1. Những nguyên nhân khiến trẻ 1 tuổi biếng ăn
Dưới đây là các nguyên nhân gây ra tình trạng biếng ăn ở trẻ 1 tuổi thường gặp:
1.1. Nguyên nhân sinh lý
Biếng ăn sinh lý là tình trạng trẻ lười ăn do những thay đổi tự nhiên bên trong cơ thể, bao gồm sự phát triển về mặt sinh lý và quá trình thích nghi với môi trường bên ngoài. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn sinh lý ở trẻ 1 tuổi:
- Mọc răng: Giai đoạn 1 tuổi là lúc bé mọc 4 chiếc răng hàm đầu tiên. Theo đó, quá trình mọc răng thường khiến bé bị sốt, đau nướu gây khó khăn khi nhai nuốt nên có xu hướng lười ăn.
- Chưa thích nghi với chế độ ăn mới: Ở giai đoạn 1 tuổi, bé bắt đầu làm quen với cơm nát và thức ăn mềm thay vì cháo loãng như trước. Sự thay đổi này có thể khiến bé chưa kịp thích ứng, dẫn đến biếng ăn tạm thời.
- Thay đổi khẩu vị: Khi bé bắt đầu ăn dặm và làm quen với nhiều loại thực phẩm, khẩu vị và nhu cầu dinh dưỡng có thể thay đổi, ảnh hưởng đến sự thèm ăn.
- Tập trung vào kỹ năng vận động: Ở giai đoạn này, bé bắt đầu học đi, khám phá môi trường xung quanh nên thường mải chơi, ít quan tâm đến chuyện ăn uống.
Trẻ 1 tuổi đã có những bước đi đầu tiên, nên con có thể mải mê khám phá mà xao nhãng việc ăn uống.
1.2. Nguyên nhân tâm lý
Trong quá trình phát triển, trẻ 1 tuổi có thể hình thành chứng biếng ăn, không muốn ăn do một số yếu tố tác động tâm lý như sau:
- Trẻ bị ép ăn: Mẹ lo lắng con ăn uống không đủ chất nên thường ép ăn đủ bữa, đủ số lượng cả khi trẻ không có nhu cầu. Về lâu dài, việc này không chỉ khiến trẻ khó chịu, lười ăn mà còn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
- Thói quen ăn uống không đúng giờ: Giờ ăn không cố định, ăn vặt nhiều hoặc khoảng cách giữa các bữa ăn quá gần có thể làm bé không cảm thấy đói và mất hứng thú với bữa chính.
- Trẻ mải chơi trong giờ ăn: Tình trạng biếng ăn ở trẻ 1 tuổi có thể xảy ra do mẹ cho con xem tivi, điện thoại, iPad trong lúc ăn. Điều này khiến con không tập trung ăn, làm giảm cảm giác ngon, dẫn đến biếng ăn.
- Ảnh hưởng từ người xung quanh: Nếu bé thấy người lớn hoặc anh chị ăn uống không đúng giờ đúng bữa, không tập trung ăn (hay bấm điện thoại, xem tivi…), bé cũng có thể bắt chước và trở nên lười ăn theo.
1.3. Nguyên nhân sức khỏe
Trẻ 1 tuổi biếng ăn chậm tăng cân có thể là hệ quả do con đang gặp vấn đề sức khỏe như:
- Vấn đề tiêu hóa: Hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, dễ bị tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, buồn nôn hoặc đi ngoài phân sống. Khi gặp tình trạng này, bé thường không cảm thấy ngon miệng, dẫn đến biếng ăn.
- Thiếu vi chất dinh dưỡng: Khi bị thiếu hụt vi chất như vitamin nhóm B, selen, kẽm, lysine,... trẻ có thể ăn không ngon, giảm cảm giác thèm ăn, lâu dần gây ra tình trạng biếng ăn.
- Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt cả vi khuẩn có hại lẫn lợi khuẩn trong đường ruột, gây mất cân bằng hệ vi sinh. Nếu tự ý sử dụng hoặc lạm dụng kháng sinh, trẻ có thể gặp phải các vấn đề như rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Những tác động này khiến bé ăn không ngon miệng, dần dần dẫn đến biếng ăn.
Tình trạng sức khỏe không tốt, nhất là khi hệ tiêu hóa có vấn đề, trẻ không có cảm giác thèm ăn và ăn không ngon miệng, dẫn đến biếng ăn.
1.4. Nguyên nhân khác
Bên cạnh các nguyên nhân do sinh lý, tâm lý và sức khỏe, một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến thói quen ăn uống của trẻ:
- Sợ hãi hoặc ám ảnh từ bữa ăn trước: Nếu trẻ từng nôn trớ, bị hóc hoặc có trải nghiệm không tốt khi ăn, con có thể hình thành tâm lý sợ hãi, dẫn đến biếng ăn hoặc từ chối thử món mới.
- Muốn thu hút sự chú ý: Một số bé nhận ra rằng khi mình không chịu ăn, bố mẹ sẽ quan tâm và chú ý nhiều hơn. Dần dần, biếng ăn có thể trở thành một cách để bé ‘giao tiếp’ hoặc đòi hỏi sự chú ý.
- Ảnh hưởng từ tâm trạng của cha mẹ: Nếu cha mẹ thường xuyên căng thẳng, hoặc cáu gắt trong giờ ăn, bé có thể cảm nhận được và bị ảnh hưởng, dần dần nảy sinh tâm lý chán ghét bữa ăn.
2. Tác hại khi trẻ 1 tuổi biếng ăn
Biếng ăn ở trẻ 1 tuổi có thể dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Dưới đây là một số hậu quả phổ biến:
2.1. Chậm tăng cân, thấp còi
Bé 1 tuổi đang trong giai đoạn tập đi và phát triển nhanh, nên cần bổ sung nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng mỗi ngày. Nếu trẻ biếng ăn, cơ thể không nhận đủ dưỡng chất cần thiết, làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng, chậm lớn và thấp còi hơn so với bạn bè cùng trang lứa.
Trẻ biếng ăn khiến cơ thể không được bổ sung đầy đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết gây ảnh hưởng đến cân nặng, chiều cao.
2.2. Táo bón
Táo bón là một trong những hệ lụy phổ biến khi trẻ 1 tuổi biếng ăn và chỉ uống sữa. Việc tiêu thụ quá nhiều sữa mà không bổ sung rau củ, trái cây có thể khiến bé không hấp thu đủ lượng chất xơ cần thiết. Từ đó hệ tiêu hóa dễ bị trì trệ, gây khó tiêu, đầy bụng, và lâu dần dẫn đến táo bón.
Xem thêm: 8 nguyên nhân gây táo bón ở trẻ & cách xử trí đúng cho mẹ
2.3. Chậm phát triển trí não
Một số nghiên cứu nhận thấy, trẻ biếng ăn có sự phát triển trí tuệ kém hơn so với trẻ được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Cụ thể, chỉ số phát triển trí tuệ (MDI – Mental Developmental Index) của bé lười ăn có thể thấp hơn đến 14 điểm. Ngoài ra, việc thiếu hụt một số dưỡng chất quan trọng như sắt, Omega-3, DHA, Omega-6… có thể ảnh hưởng đến khả năng học hỏi, ghi nhớ và tư duy của trẻ trong tương lai.
2.4. Đề kháng kém
Thiếu hụt các vitamin và khoáng chất quan trọng do biếng ăn, lười ăn uống sẽ làm trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch, không đủ khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Kết quả là trẻ biếng ăn rất hay ốm vặt, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như cảm cúm, viêm phổi…
Xem thêm: 10 cách tăng đề kháng cho bé để hạn chế nguy cơ bị ốm vặt
Glico ICREO Grow-up Milk (820g)
Sữa Glico ICREO số 1 820g (Grow-up Milk) bổ sung MFGM giúp trẻ từ 1 - 3 tuổi phát triển hệ thần kinh, hệ miễn dịch cùng dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể khỏe mạnh. Chọn ngay!
545,000VNĐ
3. Gợi ý 7 cách khắc phục trẻ 1 tuổi biếng ăn hiệu quả
Để phòng tránh những tác hại do biếng ăn kéo dài, mẹ có thể giúp trẻ 1 tuổi ăn ngon miệng hơn bằng những cách sau:
3.1. Tạo không khí vui vẻ cho các bữa ăn
Không khí bữa ăn có ảnh hưởng lớn đến tâm lý và sự hứng thú của trẻ khi ăn. Thay vì ép buộc hay quát mắng khi bé ăn chậm, cha mẹ nên kiên nhẫn, tạo cảm giác thoải mái để bé cảm thấy bữa ăn là một trải nghiệm vui vẻ.
Hãy khuyến khích bé bằng lời động viên nhẹ nhàng, khen ngợi khi bé ăn ngoan và cho bé ăn cùng gia đình để tạo cảm giác gắn kết, giúp bé học theo thói quen ăn uống tích cực.
3.2. Chế biến món ăn phù hợp với trẻ 1 tuổi
Ở giai đoạn này, hệ tiêu hóa và khả năng nhai nuốt của bé chưa hoàn thiện, do đó, cha mẹ cần chế biến món ăn có kết cấu phù hợp như cháo, cơm nát, thức ăn mềm để bé dễ ăn hơn. Ngoài ra, nên cân bằng dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn, đảm bảo đủ chất đạm, tinh bột, chất xơ, vitamin và khoáng chất để trẻ hấp thu đủ dưỡng chất thiết yếu, phát triển khỏe mạnh hơn.
Chế biến thức ăn đa dạng với nhiều màu sắc giúp trẻ hứng thú ăn uống hơn.
Xem thêm: Gợi ý thực đơn cho bé 1 tuổi ăn ngon với 8 món ăn đủ chất
3.3. Chia nhỏ bữa ăn
Trẻ 1 tuổi có dạ dày nhỏ nên khó ăn được nhiều trong một lần. Do đó mẹ nên chia nhỏ khẩu phần thành 5 - 6 bữa/ngày giúp bé dễ hấp thụ dinh dưỡng hơn. Điều này cũng giúp hạn chế tình trạng biếng ăn do bé cảm thấy quá no hoặc chán ăn khi phải ăn lượng lớn thức ăn trong một lần.
3.4. Tránh các yếu tố gây xao nhãng khi ăn
Khi đến bữa ăn, mẹ nên tắt tivi và các thiết bị điện cũng như dọn dẹp đồ chơi xung quanh trẻ. Điều này sẽ giúp con tập trung vào bữa ăn hơn, từ đó cảm nhận được hương vị thơm ngon của món ăn. Ngoài ra, mẹ cũng nên thiết lập thời gian ăn uống khoa học với mỗi bữa cách nhau 4 - 5 tiếng. Điều này sẽ giúp trẻ ăn ngoan và ngon hơn, từ đó bắt kịp đà tăng trưởng.
3.5. Thiết kế thực đơn đa dạng
Thực đơn ăn dặm của trẻ nên đa dạng hóa theo ngày, tuần, tháng và phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng cũng như sở thích của trẻ. Đặc biệt, bữa ăn nên kết hợp nhiều món khác nhau để cân đối dinh dưỡng và kích thích vị giác, giúp con yêu ăn ngon miệng và hào hứng hơn.
Xem thêm: Hành trình ăn dặm kiểu Nhật: Gợi ý thực đơn chuẩn cho bé yêu
3.6. Trang trí món ăn thu hút, bắt mắt
Hình thức món ăn có thể kích thích sự tò mò và cảm giác thích thú của trẻ. Vì thế, nếu mẹ không biết trẻ 1 tuổi biếng ăn phải làm sao, hãy thử sáng tạo bằng cách cắt tỉa rau củ, tạo hình ngộ nghĩnh hoặc sử dụng màu sắc tự nhiên từ thực phẩm để giúp món ăn trở nên hấp dẫn hơn. Hoặc mẹ có thể sử dụng chén bát và muỗng có kiểu dáng đáng yêu, ngộ nghĩnh để con cảm thấy vui vẻ hơn mỗi khi vào bàn ăn.
Dùng khay đựng thức ăn với họa tiết đáng yêu sẽ kích thích sự thích thú của bé, giúp con hào hứng và ăn ngon miệng hơn!
3.7. Đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám
Nếu đã thử nhiều cách mà bé vẫn biếng ăn kéo dài, chậm tăng cân hoặc có dấu hiệu suy dinh dưỡng, cha mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ. Việc thăm khám sẽ giúp xác định nguyên nhân cụ thể và có hướng điều trị phù hợp, tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.
4. Giải đáp một số thắc mắc khác
Mẹ hãy tham khảo thêm một số câu hỏi và giải đáp thường gặp về tình trạng biếng ăn ở trẻ 1 tuổi, từ đó chăm sóc con tốt hơn:
4.1. Trẻ 1 tuổi biếng ăn chậm tăng cân nên bổ sung vi chất gì?
Để cải thiện tình trạng biếng ăn ở trẻ 1 tuổi, mẹ có thể bổ sung cho con các vi chất như kẽm, lysine, vitamin nhóm B, chất xơ, probiotic…
Trong đó, mẹ nên ưu tiên bổ sung các loại vi chất qua thực phẩm sẽ giúp bé hấp thu tốt hơn. Nếu cần sử dụng thực phẩm chức năng, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của bé.
Xem thêm: Trẻ biếng ăn nên bổ sung gì để con đủ chất, chóng lớn?
4.2. Trẻ 1 tuổi biếng ăn sau tiêm phòng có sao không?
Sau khi tiêm phòng, trẻ có thể chán ăn do phản ứng tạm thời của cơ thể. Đây là hiện tượng bình thường, có thể diễn ra trong thời gian ngắn sau đó con sẽ ăn uống ngon miệng trở lại. Tuy nhiên, nếu con biếng ăn kéo dài hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường, mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để tìm nguyên nhân và cách điều trị phù hợp.
Nhìn chung, tình trạng trẻ 1 tuổi biếng ăn không quá nghiêm trọng nếu xác định đúng nguyên nhân và tìm cách cải thiện sớm. Trong đó cần lưu ý, bên cạnh các bữa ăn thì sữa vẫn là thức ăn chính của trẻ 1 tuổi nên mẹ vẫn cần bổ sung đầy đủ cho con.
Trường hợp bé không thể dùng sữa mẹ thì nên chọn sữa công thức có nguồn dinh dưỡng cân bằng để cơ thể con không bị quá tải khi hấp thu, đồng thời ưu tiên sữa chứa các dưỡng chất ‘vàng’ giúp trẻ phát triển tầm vóc - thể lực - não bộ tối ưu.
Đồng hành cùng Glico ICREO Grow-up Milk: Bé yêu êm bụng khỏe sức, lớn khôn mỗi ngày
Mong muốn đồng hành cùng mẹ trong hành trình ‘nuôi dưỡng’ bé yêu khôn lớn, Glico ICREO đã nghiên cứu kỹ lưỡng thành phần cần thiết cho bé, đồng thời cân chỉnh hàm lượng từng dưỡng chất cẩn thận. Qua đó thiết kế Glico ICREO Grow-up Milk với nguồn dinh dưỡng cân bằng, phù hợp cho nhu cầu của bé 1 - 3 tuổi.
Sữa Glico ICREO Grow-up Milk nổi bật với bảng thành phần chứa 5 loại Nucleotides giúp trẻ nuôi dưỡng hệ tiêu hóa và nâng cao sức đề kháng; tiền tố DHA từ hạt tía tô xanh Nhật Bản (chứa axit béo α-linolenic) với khả năng tự tổng hợp và chuyển hóa thành DHA - dưỡng chất thiết yếu giúp trẻ phát triển trí não tinh anh. Sản phẩm còn chứa kẽm và vitamin K, hỗ trợ sự phát triển thể chất và não bộ; đồng thời góp còn phần tăng trưởng chiều cao và duy trì hoạt động ổn định ở thận của trẻ.
Đặc biệt hơn, Glico ICREO Grow-up Milk nay còn bổ sung thành phần MFGM (Milk Fat Globule Membrane) là màng cầu béo chứa hơn 150 thành phần chất đạm (Protein) và chất béo (Lipid). Dưỡng chất này sẽ hỗ trợ trẻ 1 - 3 tuổi phát triển toàn diện cả về mặt tư duy (IQ), cảm xúc (EQ) và tăng cường hệ miễn dịch tối đa.
Glico ICREO Grow-up Milk dinh dưỡng cân bằng, giàu dưỡng chất ‘vàng’, giúp con yêu hấp thụ tốt, tăng đề kháng và phát triển toàn diện.
> Sữa Glico ICREO Grow-up Milk đã có trên các sàn thương mại điện tử Shopee, Lazada và cửa hàng Mẹ & Bé uy tín Con Cưng, Kid Plaza… giúp mẹ dễ dàng đặt mua. Ngoài ra, để tìm hiểu thêm thông tin về sản phẩm, mẹ có thể truy cập TẠI ĐÂY!
Nguồn tham khảo:
1. Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố. Nguyên nhân trẻ em biếng ăn (Đã truy cập 11 03 2025).
2. Bệnh viện Nhi Trung Ương. Cách khắc phục biếng ăn ở trẻ (Đã truy cập 11 03 2025).
3. Hồng Ngọc Hospital. Biếng ăn ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi (Đã truy cập 11 03 2025).
4. Bệnh viện Từ Dũ. Lúc 3 tháng chích ngừa xong biếng bú (Đã truy cập 11 03 2025).