Thai máy là gì? Cách nhận biết & theo dõi thai máy bình thường

1. Thai máy là gì?

Thai máy là thuật ngữ dùng để mô tả những cử động của thai nhi trong bụng mẹ như đạp chân, xoay người, lắc lư hoặc lộn vòng. Ngoài ra, thai máy còn là cách bé phản ứng với các kích thích từ môi trường bên ngoài, chẳng hạn như âm thanh, ánh sáng hoặc loại thực phẩm mà mẹ ăn vào.

Thai máy không chỉ là những chuyển động ngẫu nhiên trong bụng mẹ mà còn là dấu hiệu tích cực cho thấy thai nhi đang phát triển tốt cả về kích thước lẫn sức mạnh. Mỗi cú đạp hay xoay người của bé như một lời “giao tiếp” ngọt ngào, phản ánh sức khỏe và sự sống động của con trong từng giai đoạn của thai kỳ.

Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý phân biệt giữa thai máy và cơn gò tử cung. Thai máy thường là những chuyển động rõ ràng ở một vị trí nhất định trên bụng, trong khi cơn gò tử cung lại khiến cả vùng bụng trở nên căng cứng. Nếu nhận thấy dấu hiệu gò tử cung, mẹ nên đến cơ sở y tế sớm để được bác sĩ kiểm tra và xử lý kịp thời nhé.

Tất cả những cử động của bé trong bụng mẹ như đạp chân, xoay người,.. được gọi là thai máy.

2. Khi nào cảm nhận được thai máy?

Thai nhi bắt đầu có cử động từ rất sớm và có thể quan sát qua siêu âm từ tuần 11 - 13. Tuy nhiên, lúc này thai còn nhỏ và các cơ quan chưa phát triển hoàn chỉnh nên mẹ thường chưa cảm nhận rõ ràng các chuyển động đó.

Phần lớn mẹ bầu bắt đầu cảm nhận được thai máy lần đầu vào khoảng tuần 18 - 20 của thai kỳ. Với mẹ mang thai lần đầu, cảm giác này có thể đến muộn hơn khoảng tuần 20 - 22. Ngược lại, những mẹ mang thai lần thứ hai trở đi sẽ nhận biết thai máy sớm hơn, có thể là từ tuần thứ 16.

Khi thai nhi phát triển, tần suất và kiểu cử động cũng thay đổi theo. Bé thường hoạt động nhiều vào buổi chiều và buổi tối. Trong ngày, bé có những khoảng thời gian ngủ ngắn, kéo dài từ 20 - 40 phút và hiếm khi quá 90 phút. Trong lúc này, mẹ sẽ không cảm nhận được thai máy vì bé đang nghỉ ngơi.

Mẹ mang thai bé trai sẽ thai máy sớm hơn thai bé gái?

Dân gian từng truyền tai rằng mẹ mang thai bé trai sẽ cảm nhận thai máy sớm hơn do bé trai thường hiếu động, cử động nhiều và mạnh hơn. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có bằng chứng khoa học nào xác nhận sự khác biệt về thời điểm thai máy giữa bé trai và bé gái. Vì thế, mẹ không nên dựa vào cảm giác thai máy để nhận định giới tính của thai nhi.

3. Cách nhận biết thai máy bình thường

Để theo dõi sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi, mẹ bầu cần nhận biết thai máy khi nào là bình thường - thông qua vị trí, tần suất và cảm nhận các cử động mỗi ngày. Cụ thể:

3.1. Cảm nhận cử động

Cảm giác thai máy đầu tiên mẹ có thể nhận thấy đó là những chuyển động nhẹ như rung rung, lăn tròn, xoay mình hoặc cú đá rất nhỏ. Khi bước sang tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba (tức là 3 tháng giữa và 3 tháng cuối), các cử động của thai nhi sẽ mạnh mẽ và rõ ràng hơn như đá, thúc hoặc cọ quậy bằng khuỷu tay.

Tần suất và kiểu cử động mẹ cảm nhận được sẽ phụ thuộc vào hoạt động của bé trong từng giai đoạn phát triển. Mỗi em bé đều có nhịp cử động riêng, có bé hiếu động cũng có bé trầm lặng hơn và điều đó là hoàn toàn bình thường.

Cảm giác thai máy thường được mô tả như một cái búng nhẹ tựa cá quẫy, bướm bay, hoặc rung rung hay cựa mình khẽ trong bụng.

3.2. Vị trí thai máy

Thai máy có thể diễn ra ở bất kỳ vị trí nào trên bụng mẹ, tùy vào tư thế của thai nhi trong tử cung. Tuy nhiên, mẹ thường cảm nhận rõ ràng nhất ở vùng bụng dưới hoặc bụng bên trái.

Ngoài ra, vị trí thai máy cũng phần nào phản ánh tình trạng sức khỏe và sự phát triển của bé. Chẳng hạn như:

- Thai máy ở vùng bụng dưới:

Nếu mẹ bỗng cảm thấy bé đạp nhiều ở vùng bụng dưới, điều này thường không đáng lo ngại và có thể bắt nguồn từ một số nguyên nhân phổ biến như:

• Mẹ ăn no: Sau bữa ăn, lượng dưỡng chất truyền đến thai nhi tăng lên khiến bé hoạt động nhiều hơn. Đây là phản ứng bình thường do bé đang được “tiếp thêm năng lượng”.

• Tiếng ồn bên ngoài: Môi trường xung quanh quá ồn ào hoặc có âm thanh lạ có thể khiến thai nhi khó chịu và phản ứng bằng cách cử động nhiều hơn.

• Tư thế nằm của mẹ: Khi mẹ nằm nghiêng, đặc biệt là nghiêng trái, lượng máu và oxy truyền đến thai nhi được cải thiện, từ đó khiến bé hoạt động mạnh hơn và mẹ cảm nhận rõ ràng hơn các cử động.

- Thai máy ở vùng bụng trái:

Nếu mẹ cảm nhận thai máy nhiều ở vùng bụng trái, đây thường là dấu hiệu tích cực cho thấy bé phát triển khỏe mạnh. Khi thai nhi lớn dần, bé có xu hướng quay đầu xuống dưới, mông hướng lên đáy tử cung, chân tay quay sang trái nên mẹ dễ cảm nhận chuyển động ở bên này.

Để theo dõi chính xác, mẹ nên khám thai định kỳ; bác sĩ sẽ đánh giá vị trí và cử động thai có bình thường hay không để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.

Siêu âm thai định kỳ cũng là cách giúp cha mẹ quan sát được những cử động của thai nhi.

3.3. Số cử động thai

Không có một con số cụ thể nào được coi là “chuẩn” cho tất cả thai phụ, nhưng trung bình thai nhi sẽ cử động khoảng 16 - 45 lần mỗi ngày và khoảng cách tối đa giữa các lần cử động là 50 - 75 phút. Số lần thai máy thường đạt đỉnh cao nhất là ở tuần 28 - 32, sau đó có thể giảm nhẹ khi sắp sinh. Giai đoạn sắp sinh, số lần thai máy trung bình trong 1 giờ khi bé hoạt động là khoảng 31 lần.

4. Hướng dẫn cách đếm cử động để mẹ dễ theo dõi thai máy

Tần suất thai máy thay đổi tùy theo nhịp sinh hoạt và sự phát triển của từng bé, thai càng lớn cử động thường càng nhiều. Vì vậy, để đánh giá thai máy có bình thường hay không, mẹ nên kết hợp giữa việc cảm nhận cử động và thực hiện theo dõi, đếm thai máy đều đặn mỗi ngày.

Theo đó, mẹ có thể thực hiện đếm cử động như sau:

• Mẹ chọn một thời điểm cố định trong ngày, lý tưởng là sau bữa ăn, để đếm cử động thai.

• Trước khi đếm, mẹ nên đi tiểu để làm trống bàng quang, giúp thoải mái hơn khi theo dõi.

• Sau đó, mẹ đặt tay lên bụng, tập trung cảm nhận và đếm số đợt cử động của thai nhi trong vòng 1 giờ.

Sau bữa ăn và đi tiểu, mẹ ngồi xuống rồi đặt tay lên bụng để đếm cử động thai trong 1 giờ để theo dõi.

5. Thai máy như thế nào bất thường và mẹ nên làm gì?

Thai nhi được xem là khỏe mạnh khi có ít nhất 4 đợt cử động trong 1 giờ. Nếu tần suất thai máy ít hơn 4 cử động/ giờ và mẹ có kèm theo các triệu chứng bất thường như nôn mửa, xuất huyết âm đạo,... cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để kiểm tra, đánh giá tình trạng sức khỏe và có hướng can thiệp phù hợp.

Bên cạnh việc theo dõi thai máy, mẹ bầu cũng cần chú trọng đến chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Việc bổ sung đầy đủ dưỡng chất không chỉ giúp mẹ duy trì sức khỏe, mà còn góp phần tăng cường đề kháng, hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh. Từ đó bảo vệ thai nhi phát triển ổn định, an toàn trong suốt thai kỳ.

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

6. Các thắc mắc liên quan

Sau khi đã hiểu thai máy là gì, nhiều mẹ bầu vẫn còn có những băn khoăn như:

6.1. Thai 14 tuần mẹ đã cảm nhận được thai máy chưa?

Ở tuần thai thứ 14, thai nhi đã có nhiều cử động như xoay người, co duỗi tay chân… Tuy nhiên, do lúc này thành tử cung còn dày và lượng nước ối nhiều nên mẹ thường chưa cảm nhận rõ được thai máy.

6.2. Nên làm gì để kích thích thai máy tốt?

Để kích thích phản ứng của bé, mẹ có thể thực hiện một số hoạt động như chuyển từ tư thế nằm sang ngồi, đứng dậy hoặc đi lại nhẹ nhàng. Ngoài ra, mẹ cũng có thể massage nhẹ nhàng toàn thân hoặc bụng, gõ nhẹ lên bụng để gọi bé dậy.

6.3. Thai máy nhiều có sao không?

Thai máy nhiều thường là không sao, điều này cho thấy bé đang phát triển và vận động tốt trong bụng mẹ. Trường hợp thai nhi đột ngột đạp mạnh và liên tục trong thời thời gian dài, có thể là dấu hiệu bất thường và mẹ cần đến bệnh viện kiểm tra ngay.

Nếu bé đạp mạnh và liên tục trong thời gian dài mẹ nên đi khám bác sĩ để kiểm tra.

Hy vọng đến đây mẹ đã hiểu rõ thai máy là gì và cách để nhận biết thai máy bình thường. Thai máy không chỉ là tín hiệu cho thấy bé đang lớn lên khỏe mạnh trong bụng mẹ, mà còn là cách đầu tiên để mẹ cảm nhận sự hiện diện rõ ràng của con.

Tuy nhiên, hành trình yêu thương và nuôi dưỡng con không dừng lại ở đó. Sau khi chào đời, những năm đầu tiên chính là giai đoạn vàng để mẹ tiếp tục đồng hành và chăm sóc con một cách toàn diện. Để làm được điều đó, mẹ cần chú trọng chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo nguồn sữa mẹ mát lành, giàu dưỡng chất để nuôi con khỏe mạnh.

Trong trường hợp sữa mẹ chưa về kịp, sữa công thức là giải pháp thay thế phù hợp. Miễn là mẹ lựa chọn sản phẩm có nguồn dinh dưỡng cân bằng, công thức êm dịu với hệ tiêu hóa và dưỡng chất phù hợp độ tuổi để tạo nền tảng cho con phát triển cả thể chất lẫn trí não.

Glico ICREO Balance Milk mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng cho con khởi đầu êm bụng, khỏe sức

Glico ICREO luôn tin rằng bé lớn lên khỏe mạnh không chỉ nhờ dưỡng chất mà còn nhờ tình yêu và sự gắn bó thiêng liêng từ mẹ. Vì thế, những giá trị tự nhiên như phương pháp da kề da luôn được thương hiệu lan tỏa và tiếp nối trong từng sản phẩm. Cụ thể, Glico ICREO Balance Milk (dành cho trẻ 0 - 12 tháng) chính là sự tiếp nối của tình yêu ấy, với nguồn dinh dưỡng cân bằng, nhẹ dịu sẽ hỗ trợ bé tiêu hóa khỏe và đề kháng vững vàng từ năm đầu đời.

Sản phẩm mang đến 5 loại Nucleotides giúp làm tăng độ cao của lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện của ruột giúp bé hấp thu tối đa dưỡng chất. Đặc biệt, Nucleotides còn kích thích sản sinh kháng thể IgA và IgG giúp bé phòng chống các vi khuẩn gây bệnh từ bên trong. Kết hợp cùng Beta-carotene (tiền vitamin A) có nhiều trong sữa non còn giúp bé con tăng cường đề kháng tự nhiên.

Hơn nữa, Glico ICREO Balance Milk còn chứa chất xơ GOS góp phần hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giúp bụng con thêm êm, thêm khỏe. Phối hợp cùng Axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) giúp tối ưu khả năng hấp thu dinh dưỡng, cho bé nhẹ bụng và không táo bón.

Không chỉ vậy, sản phẩm còn chứa tiền tố DHA độc quyền từ dầu tía tô xanh Nhật Bản giúp trẻ phát triển trí não và thị giác tinh anh. Nhờ có nguồn gốc từ thực vật lành tính nên có thể chuyển hóa thành lượng DHA vừa đủ theo nhu cầu, giúp bé dễ dàng hấp thu và tiêu hóa, không lo nặng bụng.

Song song đó, Glico ICREO Balance Milk còn ứng dụng công nghệ khử muối độc quyền giúp bảo vệ thận non nớt của bé trong giai đoạn đầu đời. Cùng với hương vị thanh nhạt (thanh nhất trong các loại sữa vì chỉ có độ đường 10,3%) từ đường Lactose - đường tự nhiên có trong sữa mẹ, giúp bé con dễ dàng làm quen và không bỏ bú mẹ.

Nổi bật với nguồn dinh dưỡng cân bằng, êm dịu như cái ôm đầu đời của mẹ, Glico ICREO Balance Milk sẽ đồng hành cùng bé phát triển khỏe mạnh.

> Để tìm mua Glico ICREO Balance Milk chính hãng, mời mẹ truy cập TẠI ĐÂY hoặc mua trực tiếp tại các cửa hàng Con Cưng trên toàn quốc!

Nguồn tham khảo:

1. Stephanie Watson. Feeling Your Baby Kick (đã truy cập 15/07/2025).

2. Bệnh viện Từ Dũ. Theo dõi cử động thai (đã truy cập 15/07/2025).