1. Chuyển dạ là gì?
Chuyển dạ là quá trình diễn ra các cơn gò (co thắt) liên tục với cường độ tăng dần để cổ tử cung giãn ra và mỏng đi. Quá trình này diễn ra theo 3 giai đoạn gồm:
-
Giai đoạn xóa mở cổ tử cung: Giai đoạn này gồm có 2 phần là tiềm thời và hoạt động. Trong giai đoạn tiềm thời, các cơn gò vẫn còn thưa và nhẹ, cổ tử cung bắt đầu giãn nở từ 3-4cm. Khi bước sang giai đoạn hoạt động, cổ tử cung co thắt mạnh, kéo dài hơn và mở từ 4-10cm để chuẩn bị cho quá trình sinh sắp diễn ra.
-
Giai đoạn sổ thai: Khi cổ tử cung đã mở khoảng 10cm, mẹ cần dùng sức để rặn theo hướng dẫn của bác sĩ. Thời gian sổ thai có thể kéo dài vài phút, hoặc vài giờ tùy vào cơ địa và kinh nghiệm sinh nở của từng mẹ.
-
Giai đoạn sổ nhau: Sau khi bé cưng đã chào đời, tử cung của mẹ tiếp tục co bóp để đẩy nhau thai ra ngoài. Quá trình này thường diễn ra trong khoảng 5-30 phút. Cuối cùng, mẹ sẽ được bác sĩ kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo không còn sót nhau thai trong tử cung, phòng ngừa biến chứng sau sinh.
Quá trình chuyển dạ gồm 3 giai đoạn gồm: xóa mở cổ tử cung, sổ thai và sổ nhau.
2. Đâu là những dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh?
Trước hành trình vượt cạn, mẹ có thể nhận biết các dấu hiệu sắp sinh như sa bụng dưới, cơn gò tử cung, vỡ ối, cổ tử cung giãn nở,... Cụ thể như sau:
2.1. Sa bụng dưới
Khoảng vài tuần hoặc vài giờ trước khi sinh, thai nhi sẽ tụt dần xuống vùng xương chậu, khiến mẹ cảm thấy bụng dưới nặng và sa thấp rõ rệt. Đây là một trong những dấu hiệu giúp mẹ nhận biết cơn chuyển dạ sắp diễn ra.
2.2. Cơn gò tử cung
Khi sắp sinh, mẹ sẽ cảm thấy đau mỗi khi xuất hiện những cơn gò cứng bụng. Tần suất cơn gò liên tục trong một khoảng thời gian dài với mức độ đau ngày một tăng dần. Khác với chuyển dạ thật, hiện tượng gò giả (Braxton Hick) thường tập trung ở vùng phía trước bụng và xương chậu, diễn ra với tần suất không đều và có thể giảm dần hoặc biến mất khi mẹ thay đổi tư thế. Đặc biệt, Braxton Hick không làm giãn nở cổ tử cung. Mẹ nên phân biệt rõ 2 hiện tượng này để không nhầm lẫn và xử lý đúng cách khi có dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh.
2.3. Vỡ ối
Nếu mẹ thấy một lượng chất lỏng rò rỉ hoặc chảy liên tục ra ngoài âm đạo, thì rất có thể đây chính là tình trạng vỡ màng ối (lớp màng chứa nước ối bao quanh em bé). Nước ối thường trong suốt, không có mùi hoặc có màu vàng nhạt kèm dịch nhầy.
Rò rỉ hoặc vỡ ối là một dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh thường gặp.
2.4. Cổ tử cung giãn nở
Khi bước vào những tuần cuối của thai kỳ, phần dưới của tử cung bắt đầu giãn nở và mỏng dần để chuẩn bị cho quá trình bé chào đời. Trong các lần khám thai ở giai đoạn cuối thai kỳ, bác sĩ có thể kiểm tra và theo dõi độ xóa mở của tử cung bằng phương pháp thăm khám âm đạo. Tuy nhiên, tốc độ giãn nở tử cung ở mỗi mẹ bầu có thể diễn ra nhanh hoặc chậm tùy vào cơ địa từng người.
2.5. Mất nút nhầy
Trong quá trình mang thai, có một khối chất nhầy (được gọi là nút nhầy) hình thành tại cổ tử cung để ngăn vi khuẩn xâm nhập. Khi chuyển dạ, cổ tử cung mỏng đi và bắt đầu mở ra, khiến nút nhầy được đẩy ra ngoài. Vì thế, nếu mẹ thấy âm đạo tiết dịch nhầy trong suốt, hồng hoặc lẫn chút máu (màu sắc có thể khác nhau ở từng người) thì đây chính là dấu hiệu sắp sinh cần lưu ý.
2.6. Chuột rút và đau thắt lưng
Khi sắp sinh, nhiều mẹ sẽ cảm thấy đau mỏi vùng lưng và xuất hiện những cơn chuột rút thường xuyên hơn. Nguyên nhân là do các cơ khớp ở vùng xương chậu và tử cung bắt đầu giãn nở để chuẩn bị cho quá trình em bé ra đời.
2.7. Giãn khớp
Trong quá trình mang thai, cơ thể mẹ tiết ra hormone relaxin giúp làm mềm và giãn các dây chằng. Đến giai đoạn chuyển dạ, các khớp xương trở nên linh hoạt hơn để hỗ trợ mở rộng khung chậu và tạo điều kiện thuận lợi để thai nhi di chuyển ra ngoài.
2.8. Mót rặn
Khi gần đến lúc sinh, mẹ có cảm giác mót rặn - một dấu hiệu sắp sinh điển hình khi em bé lọt xuống khung chậu và tạo áp lực lên trực tràng. Lúc này, mẹ có cảm giác như muốn đi vệ sinh, nhưng bác sĩ có thể yêu cầu mẹ nhịn rặn đến khi cổ tử cung mở hoàn toàn.
Khi sắp đến thời điểm vượt cạn, mẹ sẽ cảm thấy mót rặn như cảm giác muốn đi vệ sinh.
2.9. Rò rỉ sữa non
Sữa non là loại sữa đầu tiên có màu vàng nhạt và chứa nhiều dinh dưỡng mà tuyến vú sản xuất trong thai kỳ. Việc sữa non chảy ra vào những tuần cuối thai kỳ có thể là dấu hiệu thời điểm sinh nở đang cận kề.
2.10. Sụt cân hoặc ngừng tăng cân
Càng gần đến giai đoạn sinh con, mẹ bầu có thể nhận thấy cân nặng không tăng nữa, thậm chí giảm nhẹ. Nguyên nhân là do lượng nước ối giảm đi để tạo điều kiện thuận lợi cho việc sinh nở. Đây là dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh khá phổ biến và không đáng lo ngại nếu thai nhi vẫn phát triển bình thường.
2.11. Thường xuyên buồn ngủ
Ở những tuần cuối thai kỳ, thai nhi tạo áp lực lớn lên bàng quang, khiến mẹ thường đi tiểu đêm và khó có giấc ngủ trọn vẹn. Tình trạng thiếu ngủ kéo dài khiến mẹ mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày.
2.12. Tiêu chảy
Nếu mẹ thắc mắc liệu tiêu chảy ở tháng cuối thai kỳ có phải là dấu hiệu sắp sinh không thì câu trả lời là có, đặc biệt là trong tuần 39-40. Nguyên nhân là do ở những tuần cuối thai kỳ, cơ thể tăng tiết các hormone hỗ trợ quá trình chuyển dạ gây kích thích nhu động ruột. Từ đó dẫn đến tình trạng mẹ bầu bị tiêu chảy.
2.13. Buồn nôn
Việc dạ dày bị kích thích do các hormone chuyển dạ cũng có thể khiến mẹ cảm thấy buồn nôn. Vì thế, nếu mẹ có triệu chứng này khi gần đến đến ngày dự sinh thì rất có thể đây là dấu hiệu bé yêu sắp chào đời.
2.14. Muốn sắp xếp đồ dùng
Ở những tuần cuối thai kỳ, nhiều mẹ sẽ cảm thấy hứng thú với việc dọn dẹp, sắp xếp phòng ốc, đồ dùng cho bé. Đây được gọi là hiện tượng “làm tổ” - phản xạ bản năng cho thấy cơ thể mẹ đang chuẩn bị tâm lý cho quá trình sinh con sắp tới.
Khi sắp đến ngày gặp bé yêu, mẹ có thể muốn sắp xếp đồ đạc, dọn nhà,... như một sự chuẩn bị cho tâm lý sẵn sàng vượt cạn.
2.15. Một số biểu hiện khác
Một số dấu hiệu sắp sinh khác mẹ cũng cần lưu ý:
-
Dễ bị đầy hơi, khó tiêu do thai nhi tạo áp lực lớn lên đường tiêu hóa.
-
Huyết áp giảm vì thai nhi đè lên tĩnh mạch chính đưa máu về tim.
-
Cảm thấy nóng bức, dễ đổ mồ hôi do thai nhi nhiệt tỏa nhiệt nhiều hơn.
3. Mẹ nên làm gì khi có dấu hiệu sắp sinh?
Khi thấy dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh, mẹ cần chuẩn bị tâm lý, nghỉ ngơi đầy đủ, không thức khuya,... Những việc cần làm được gợi ý chi tiết như nội dung sau đây:
3.1. Chuẩn bị tâm lý
Chuẩn bị tâm lý tích cực trước khi sinh là một trong những tiền đề quan trọng để phòng tránh tình trạng trầm cảm sau sinh. Để tránh bỡ ngỡ với những gì sắp diễn ra, mẹ bầu (nhất là những ai lần đầu sinh con) có thể trò chuyện với bác sĩ hoặc tham khảo kinh nghiệm từ bạn bè, người thân để hiểu rõ hơn về quá trình sinh nở.
3.2. Cần nghỉ ngơi đầy đủ
Quá trình chuyển dạ có thể diễn ra trong vài phút, vài giờ hoặc thậm chí vài ngày tùy vào cơ địa của mỗi mẹ. Để vượt qua hành trình cam go này và có khoảnh khắc chào đón bé yêu thật ý nghĩa, mẹ cần có một cơ thể khỏe mạnh. Vì thế, mẹ nên nghỉ ngơi đầy đủ để tích lũy năng lượng, đảm bảo sức khỏe cho quá trình sinh con.
3.3. Không thức khuya
Nếu đã có dấu hiệu sắp vượt cạn, mẹ không nên thức khuya. Việc ngủ sớm sẽ giúp mẹ có thể trạng tốt, giảm lo âu, tạo tâm thế sẵn sàng cho quá trình sinh nở thuận lợi phía trước.
3.4. Tuyệt đối không đi xa
Khi xuất hiện các dấu hiệu sắp sinh, việc di chuyển xa có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu mẹ bất ngờ chuyển dạ. Do đó, mẹ nên hạn chế di chuyển, đặc biệt là đến những nơi xa bệnh viện hoặc không có sự hỗ trợ y tế kịp thời.
Nếu cần phải di chuyển, mẹ nên đến những nơi gần bệnh viện, cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời khi bất ngờ chuyển dạ.
3.5. Ăn uống khoa học
Để đảm bảo sức khỏe cho quá trình vượt cạn, mẹ bầu cần có chế độ dinh dưỡng khoa học. Thực đơn cần có các thực phẩm tốt cho mẹ bầu tháng cuối như thịt, cá, các loại rau xanh, củ quả, hải sản, các loại đậu,... Ngoài ra, mẹ đừng quên uống đủ nước và tránh ăn những món khó tiêu (đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ,...) giúp cơ thể giữ trạng thái thoải mái nhất trước khi sinh.
3.6. Đừng quên kiểm tra lại giỏ đồ đi sinh đầy đủ
Việc chuẩn bị giỏ đồ đi sinh từ sớm giúp mẹ hạn chế tình trạng thiếu sót trong những ngày đầu chăm sóc bé yêu. Khi có dấu hiệu sắp sinh, mẹ nên kiểm tra lại đã có đầy đủ các vật dụng cần thiết như quần áo cho mẹ và bé, đồ dùng cá nhân, giấy tờ cần thiết,...
Bên cạnh đó, mẹ có thể chuẩn bị thêm sữa công thức để phòng trường hợp sữa mẹ chưa về kịp sau sinh. Glico ICREO Balance là lựa chọn đáng tin cậy đồng hành cùng mẹ và bé trong những đầu gặp gỡ nhau đầy ý nghĩa.
Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)
Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!
Glico ICREO Balance Milk - Nguồn dinh dưỡng cân bằng giúp bé yêu êm bụng, khỏe sức từ ngày đầu
Mẹ đã biết chưa - Glico ICREO Balance Milk (dành cho bé 0-1 tuổi) hiện có phiên bản hộp giấy cực kì tiện dụng. Sản phẩm có thiết kế nhỏ gọn và chắc chắn giúp mẹ dễ dàng sắp xếp trong giỏ đồ đi sinh hoặc những khi cần đưa bé ra ngoài. Đặc biệt hơn, sản phẩm còn nổi bật với nguồn dinh dưỡng cân bằng - yếu tố cốt lõi để tiếp nối các lợi ích quý giá của da kề da giúp bé nâng cao hệ tiêu hóa và miễn dịch.
Với thành phần Axit Palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO), sản phẩm giúp bé tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng, êm nhẹ bụng hơn. Kết hợp với chất xơ GOS hỗ trợ tăng cường lợi khuẩn Bifidus và khuẩn Axit Lactic, hạn chế sự phát triển của hại khuẩn, giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh như trẻ bú mẹ.
Bên cạnh đó, Glico ICREO Balance Milk còn giúp đề kháng của trẻ thêm vững vàng nhờ bổ sung 5 loại Nucleotides. Dưỡng chất này làm tăng chiều cao lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện của ruột, giúp trẻ tăng khả năng hấp thu dưỡng chất và phòng ngừa các vi khuẩn gây hại từ bên trong. Đồng thời, Beta-carotene có trong sữa non cũng góp phần hỗ trợ trẻ có đề kháng vững vàng hơn.
Thêm nữa, Glico ICREO Balance Milk còn hỗ trợ trẻ phát triển trí não và thị giác nhờ có tiền tố DHA có nguồn gốc thực vật (chiết xuất dầu tía tô xanh Nhật Bản) giúp trẻ dễ dàng hấp thu. Ngoài ra, sản phẩm còn ứng dụng công nghệ khử muối độc quyền hỗ trợ giảm lượng Natri, hạn chế tích nước và khoáng chất, bảo vệ thận non của trẻ. Cùng với đó là vị thanh nhạt vì có độ đường 10,3% từ đường Lactose (đường tự nhiên) giúp trẻ dễ dàng thích nghi mà không bỏ bú mẹ.
Glico ICREO Balance Milk cùng mẹ chăm dưỡng bé yêu êm bụng, khỏe suốt trong 1 năm đầu đời.
>> Mời mẹ khám phá chi tiết về Glico ICREO Balance Milk TẠI ĐÂY hoặc tìm mua ngay sản phẩm tại các cửa hàng Mẹ&Bé trên toàn quốc.
4. Khi nào cần liên hệ với bác sĩ?
Khi xuất hiện dấu hiệu sắp sinh với các cơn gò nhẹ cách nhau từ 20-30 phút, sau đó tăng tần suất 15 phút/lần và mức độ đau ngày càng rõ rệt, mẹ cần đến bệnh viện ngay. Ngoài ra, mẹ cũng cần gặp bác sĩ càng sớm càng tốt khi có các biểu hiện sau:
-
Có các triệu chứng sinh non như: xuất hiện cơn gò trước tuần 37, đau bụng, chảy máu âm đạo.
-
Vỡ hoặc rò rỉ nước ối.
-
Chảy máu hoặc dịch âm đạo lẫn máu tươi, bụng đau dữ dội hoặc bị sốt.
-
Cảm thấy thai nhi hoạt động ít hơn thường ngày.
-
Cảm thấy đau đầu, hoa mắt hoặc cơ thể bị sưng phù nghiêm trọng.
5. Câu hỏi liên quan
Với các băn khoăn liên quan đến các dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh, mẹ có thể tham khảo lời giải đáp sau đây:
5.1. Dấu hiệu sắp sinh con so và con rạ có giống nhau không?
Không hoàn toàn giống nhau. Mẹ sinh con rạ vẫn sẽ có các dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh như xuất hiện cơn gò, bung nút nhầy, vỡ ối,... Tuy nhiên, do cơ thể đã từng trải qua sinh nở nên những “tín hiệu” sắp sinh trước 1 tuần thường diễn ra ngắn hơn, khoảng 8-12 giờ. Trong khi ở lần sinh đầu, quá trình này có thể kéo dài từ 16-26 giờ.
5.2. Dấu hiệu sắp sinh trước 2 tuần là gì?
Trước khi sinh khoảng 2 tuần, mẹ có thể nhận thấy một số biểu hiện như xuất hiện cơn gò, đau bụng dưới, đi tiểu nhiều hơn,....
5.3. Dấu hiệu sắp sinh trước 1 ngày như thế nào?
Các dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh trước 1 ngày như cảm giác thai tụt xuống khung chậu, tiêu chảy, mót tiểu, vỡ ối,...
5.4. Có dấu hiệu sắp sinh trước 1 tuần nào dễ nhận biết không?
Trước khi chuyển dạ 1 tuần, mẹ có thể thấy một số dấu hiệu như bề cao tử cung nhỏ lại, đau lưng, đau trằn bụng dưới,...
Trước sinh 1 tuần, mẹ có thể cảm thấy đau lưng, đau trằn bụng dưới,...
Trên đây là các dấu hiệu sắp sinh giúp mẹ dễ dàng nhận biết sớm để chủ động chuẩn bị cho hành trình vượt cạn suôn sẻ. Chúc mẹ và bé yêu thuận lợi gặp nhau, có những khoảnh khắc da chạm da đầu tiên thật ý nghĩa và trọn vẹn nhé!
Tài liệu tham khảo:
1. Catherine Donaldson-Evans. 16 Signs of Labor — Here’s What to Expect When It’s Go-Time (Đã truy cập 04 08 2025).
2. Cleveland Clinic. 10 Signs Labor May Be Beginning (Đã truy cập 04 08 2025).