Thừa sắt khi mang thai có sao không? Làm sao nhận biết?

Tương tự thiếu sắt, việc thừa sắt khi mang thai cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Bài viết này sẽ giúp mẹ bầu hiểu hơn tình trạng này, từ đó đảm bảo việc bổ sung sắt trong ngưỡng an toàn để có một thai kỳ khỏe mạnh.

1. Thừa sắt khi mang thai là như thế nào?

Thừa sắt lúc mang thai là tình trạng cơ thể mẹ bầu hấp thụ một lượng sắt vượt quá nhu cầu cần thiết. Điều này dẫn đến nồng độ sắt và huyết sắc tố (hemoglobin) trong máu tăng cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Mặc dù sắt đóng vai trò then chốt trong việc tạo máu, vận chuyển oxy và phòng ngừa thiếu máu, nhưng khi cơ thể dư thừa quá nhiều sắt sẽ gây độc. Lượng sắt dư thừa sẽ không được đào thải mà sẽ tích lũy và lưu trữ trong các cơ quan nội tạng, đặc biệt là gan. Về lâu dài, sự tích tụ sắt này có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng, gây ra các bệnh mạn tính như xơ gan, đái tháo đường, suy tim, thậm chí là suy nội tạng.

Với phụ nữ mang thai không bị thiếu máu, lượng sắt cơ thể có thể hấp thu (từ thực phẩm và chất bổ sung) tối đa là 45mg/ngày. Các trường hợp cần bổ sung sắt với liều lượng cao hơn chỉ được thực hiện khi có sự chẩn đoán chính xác về tình trạng thiếu máu do thiếu sắt và theo đúng chỉ định nghiêm ngặt từ bác sĩ chuyên khoa.

Xem thêm: 10 dấu hiệu thai phát triển tốt 3 tháng đầu mẹ nên biết

Thừa sắt khi mang thai

Khi nồng độ sắt trong máu vượt quá mức cho phép, đó là lúc mẹ bầu đối mặt với tình trạng thừa sắt.

2. Bị thừa sắt khi mang thai có sao không?

Bổ sung dư sắt khi mang thai có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Cụ thể:

2.1. Đối với mẹ

Khi thừa sắt trong giai đoạn mang thai, mẹ bầu sẽ đối mặt với các nguy cơ sau:

- Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và rối loạn tiêu hóa: Sắt dư thừa tạo môi trường thuận lợi, kích thích sự phát triển của các vi khuẩn có hại trong đường tiêu hóa, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường ruột. Tình trạng thừa sắt cũng gây ra các rối loạn tiêu hóa khó chịu như buồn nôn, nôn mửa, đầy hơi, đau bụng và táo bón.

- Nguy cơ ngộ độc sắt cấp tính: Nếu bổ sung vượt quá liều lượng cho phép, mẹ bầu có thể xuất hiện các dấu hiệu ngộ độc sắt nghiêm trọng (như sốt cao, tim đập nhanh...) và cần được cấp cứu y tế ngay lập tức.

- Tăng nguy cơ mắc bệnh:

Thiếu máu nặng: Mặc dù thiếu máu phổ biến ở người thiếu sắt, nhưng việc dung nạp quá nhiều sắt có thể gây tích tụ sắt trong cơ thể và dẫn đến một loại bệnh thiếu máu khác gọi là thiếu máu cơ nhiễm.
Viêm khớp: Sự tích tụ sắt dư thừa trong các mô có thể phá hủy lớp bao phủ quanh xương khớp, khiến bà bầu dễ gặp các triệu chứng như đau mỏi chân hay đau lưng.
Đái tháo đường thai kỳ: Khi sắt dư thừa tích tụ ở tuyến tụy, nó sẽ ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất insulin, làm lượng đường trong máu mẹ tăng cao, dẫn đến nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ.

Xem thêm: 10 cách hạ đường huyết cho bà bầu đơn giản, an toàn tại nhà

Thừa sắt khi mang thai có sao không

Thừa sắt khi mang thai có thể gây ra nhiều ảnh hưởng từ rối loạn tiêu hóa đến những bệnh lý nguy hiểm như tăng huyết áp, đái tháo đường thai kỳ,...

2.2. Đối với bé

Việc mẹ bầu thừa sắt cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của bé:

Chậm phát triển: Khi lượng sắt tăng quá mức sẽ làm nồng độ sắt và huyết sắc tố hemoglobin tăng cao trong máu mẹ. Điều này gây cản trở quá trình vận chuyển oxy và dinh dưỡng cần thiết từ mẹ sang thai nhi, dẫn đến việc bé bị thiếu dinh dưỡng và chậm phát triển.
Tăng nguy cơ biến chứng: Trẻ sinh ra từ mẹ thừa sắt có thể đối mặt với nguy cơ sinh non cao hơn và dễ gặp các vấn đề sức khỏe ngay khi chào đời.

Xem thêm: Các mốc phát triển của trẻ sinh non 0-18 tháng tuổi mẹ cần biết

3. Dấu hiệu thừa sắt ở phụ nữ mang thai cần lưu ý

Nếu đang bổ sung sắt và nhận thấy các biểu hiện bất thường dưới đây, rất có thể mẹ bầu đã bị thừa sắt:

Thường xuyên buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy.
Nhịp tim không đều (loạn nhịp), nhịp tim nhanh, khó thở hoặc đau tim.
Hạ huyết áp hoặc tăng huyết áp bất thường.
Mệt mỏi mãn tính kéo dài, không dứt.
Viêm, sưng, đau ở xương khớp.
Gan hoặc lá lách to bất thường.
Thay đổi màu da (da chuyển sang màu đồng hoặc xám xanh lục).
Rụng tóc nhiều.
Vàng da (trong các trường hợp nặng dẫn đến suy gan).
Trầm cảm, lơ mơ, hay nhầm lẫn, hay quên.
Tăng men gan bất thường.
Nồng độ sắt trong máu (sắt huyết thanh và ferritin huyết thanh) tăng cao.
Đi tiểu ra máu.

Xem thêm: Mẹ bầu bị tiêu chảy tháng cuối: Nguyên nhân và cách xử lý

4. Nên làm gì nếu bị thừa sắt khi mang thai?

Khi có dấu hiệu hoặc được chẩn đoán bị thừa sắt, mẹ bầu cần thực hiện các bước sau một cách nhanh chóng và nghiêm túc để đảm bảo an toàn:

Ngừng ngay viên uống bổ sung sắt: Khi phát hiện thừa sắt, mẹ bầu cần tạm dừng dùng uống các loại viên uống bổ sung sắt. Nhưng mẹ cần tham vấn ý kiến bác sĩ để được tư vấn chi tiết về việc ngừng uống và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý: Bà bầu thừa sắt nên ăn gì? Mẹ bầu nên tăng cường ăn nhiều rau củ quả và thực phẩm giàu chất xơ vì chất xơ giúp giảm hấp thu sắt từ đường tiêu hóa. Bên cạnh đó, mẹ bầu bổ sung các loại nước uống và thực phẩm có tác dụng lợi tiểu như cà phê (với lượng vừa phải theo khuyến cáo), rau má, nước râu ngô (râu bắp),... để hỗ trợ cơ thể nhanh chóng đào thải sắt ra ngoài.

Tham khảo:

Bên cạnh các biện pháp tự điều chỉnh tại nhà, mẹ bầu cần sớm thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị kịp thời. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ thực hiện chẩn đoán chuyên sâu thông qua các xét nghiệm máu để đánh giá chính xác nồng độ sắt và ferritin huyết thanh trong cơ thể. Dựa trên mức độ sắt dư thừa, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp. Cụ thể:

Chỉ định sử dụng viên uống thải sắt (liệu pháp thải sắt) dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.
Nếu dư thừa sắt nghiêm trọng, mẹ bầu có thể cần các biện pháp can thiệp chuyên sâu hơn như rửa ruột hoặc truyền dịch để loại bỏ sắt nhanh chóng.

Bà bầu thừa sắt nên ăn gì

Khi bị thừa sắt, mẹ bầu nên đến gặp bác sĩ sớm nhất để được thăm khám và tư vấn cách khắc phục phù hợp.

5. Cách phòng tránh thừa sắt khi mang thai

Để phòng tránh tình trạng thừa sắt, mẹ bầu cần lưu ý bổ sung sắt một cách khoa học và tuân thủ các nguyên tắc sau:

Tham khảo ý kiến bác sĩ: Mẹ bầu bổ sung sắt khi có chỉ định của bác sĩ dựa trên kết quả xét nghiệm máu (đặc biệt là nồng độ ferritin), không tự ý tăng liều.
Thời điểm uống sắt: Nên uống sắt lúc đói, tốt nhất là 1 giờ trước khi ăn hoặc 2 giờ sau khi ăn để sắt được hấp thu tốt nhất.
Cách uống sắt: Mẹ bầu nên uống viên bổ sung sắt với ít nhất nửa cốc nước. Không nhai viên thuốc và không uống khi nằm.
Phối hợp với Vitamin C: Nên uống sắt cùng với vitamin C hoặc ăn các loại trái cây giàu vitamin C (cam, quýt, bưởi,...) vì vitamin C giúp chuyển sắt thành dạng dễ hấp thu hơn.
Tránh đồ uống cản trở hấp thu: Không uống sắt cùng với trà, cà phê hoặc sữa, vì chúng sẽ cản trở đáng kể sự hấp thu sắt.
Tránh dùng chung với một số thuốc: Tránh uống sắt đồng thời với các thuốc giảm tiết axit (điều trị loét dạ dày), các kháng sinh tetracyclin, levothyroxin, ciprofloxacin... vì chúng đều làm giảm hấp thu sắt.

Xem thêm: 7 loại trái cây bà bầu không nên ăn nhiều trong thai kỳ

Bên cạnh đó, khi uống sắt mẹ bầu cần lưu ý nên uống nhiều nước và tăng cường các loại thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn hàng ngày. Mẹ bầu cũng nên hạn chế uống sắt trước giờ đi ngủ vì có thể gây nóng người, khó ngủ hoặc mất ngủ.

Bài viết trên đã giúp mẹ hiểu hơn về tình trạng thừa sắt khi mang thai. Nhìn chung, việc bổ sung sắt đúng hàm lượng theo chỉ định của bác sĩ là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Câu chuyện này cũng tương tự như việc nuôi dưỡng hệ tiêu hóa của bé: dinh dưỡng cho con cũng cần được cân bằng để bé hấp thu trọn vẹn dưỡng chất mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa non nớt của trẻ. Đây cũng là triết lý được Glico ICREO theo đuổi trong suốt hơn 100 năm qua.

Xem thêm: Bà bầu thiếu máu nên ăn gì? Xem thực đơn cho bà bầu thiếu máu

Theo đuổi triết lý nuôi con tự nhiên và cân bằng hơn 100 năm, Glico ICREO luôn nỗ lực cải tiến các sản phẩm của mình để sở hữu nguồn dinh dưỡng cân bằng - đúng chất, đủ lượng cho trẻ ở từng độ tuổi. Đồng thời, đây cũng là yếu tố tiếp nối lợi ích da kề da, giúp con xây dựng hệ tiêu hóa và đề kháng khỏe mạnh ngay từ những năm tháng đầu đời.

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

Sữa Glico ICREO bổ sung 5 loại nucleotides quý giá giúp làm tăng độ cao của lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện đường ruột để tăng khả năng hấp thu dưỡng chất. Hơn nữa, khi tiêu hóa khỏe cũng giúp trẻ tăng cường đề kháng, ngăn ngừa vi khuẩn có hại từ bên trong vì 70% hệ miễn dịch nằm tại biểu mô đường ruột.

Bên cạnh đó, Glico ICREO góp phần hỗ trợ bé phát triển trí não và thị giác tinh anh nhờ chứa tiền tố DHA độc quyền từ dầu tía tô xanh Nhật Bản. Với nguồn gốc thực vật lành tính nên thành phần dễ chuyển hóa thành lượng DHA vừa đủ, giúp trẻ dễ hấp thu mà không nặng bụng.dầu tía tô xanh.

Đặc biệt, Glico ICREO Balance Milk là lựa chọn lý tưởng để đồng hành cùng mẹ chăm trẻ 0 - 12 tháng êm bụng khỏe sức, với các ưu điểm riêng biệt:

Chọn Glico ICREO Balance Milk, cha mẹ an tâm bé yêu êm bụng, tăng khả năng hấp thu và hạn chế rối loạn tiêu hóa nhờ chứa axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO). Đi cùng chất xơ GOS tăng lợi khuẩn bifidus và khuẩn axit lactic ở ruột giúp trẻ có hệ tiêu hóa khỏe.
Beta-carotene (tiền vitamin A) có trong sữa non giúp tăng cường miễn dịch, phòng tránh tác hại của tia tử ngoại.
Glico ICREO Balance Milk còn là sự kết hợp giữa bộ đôi sắt – vitamin C và bộ ba vitamin D - canxi - photpho góp phần phát triển trí não, tham gia vào quá trình tái tạo máu và cấu trúc xương khỏe mạnh hơn.
Nhờ ứng dụng công nghệ khử muối tiên tiến nên sản phẩm còn giúp giảm hàm lượng natri, bảo vệ sức khỏe bé khỏi nguy cơ tích nước hay dư thừa khoáng chất hiệu quả.
Glico ICREO Balance Milk sử dụng đường lactose (đường tự nhiên có trong sữa) với độ đường chỉ 10,3% giúp sữa có vị thanh nên trẻ dễ dàng ‘kết thân’, không bỏ bú mẹ.

Xem thêm: [Giải đáp] Bé không chịu uống sữa công thức phải làm sao?

Glico Icreo bổ sung dưỡng chất cho bé