1. Như thế nào là trẻ sinh non?
Theo WHO, trẻ sinh non là khi em bé được sinh trước tuần 37 của thai kỳ. Sau đây là các mốc sinh non được chia theo tuổi thai khi bé chào đời:
- Cực non: Sinh trước 28 tuần tuổi thai.
- Rất non: Sinh từ 28 - 31 tuần 6 ngày tuổi thai.
- Non trung bình: Sinh từ 32 - 33 tuần 6 ngày tuổi thai.
- Non muộn: Sinh từ 34 - 36 tuần 6 ngày tuổi thai.
Tùy vào tuổi thai khi chào đời, trẻ sinh non được phân loại thành 4 mức độ là cực non, rất non, non trung bình và non muộn.
2. Khám phá các mốc phát triển của trẻ sinh non từ 0 - 18 tháng tuổi
Mời mẹ cùng tham khảo xem trẻ sinh non phát triển như thế nào trong giai đoạn 0 - 18 tháng tuổi nhé:
2.1. Giai đoạn 1-2 tháng tuổi
Trong 1 tháng đầu đời, trẻ sinh non có những kỹ năng như nhìn và dõi theo cha mẹ, phản ứng khi có âm thanh bất ngờ, cử động tay và chân cùng lúc, nâng cằm khi nằm sấp. Đến 2 tháng tuổi, bé yêu đã biết mỉm cười khi tương tác, bập bẹ các âm ngắn, nâng đầu và ngực khi nằm sấp,...
Xem thêm: Bé 2 tháng tuổi biết làm gì? Mẹ lưu ý gì khi chăm sóc?
2.2. Giai đoạn 4 tháng tuổi
Trẻ sinh non 4 tháng tuổi đã biết cười thành tiếng, tìm kiếm cha mẹ khi buồn chán và có thể ê a những âm dài hơn. Ngoài ra, bé còn có những kỹ năng như tự đỡ người bằng cổ tay và khuỷu tay khi nằm sấp, lật từ tư thế nằm sấp sang nằm ngửa, cầm nắm đồ vật,...
Xem thêm: Bé 4 tháng biết làm gì? Kinh nghiệm chăm sóc từ A đến Z
2.3. Giai đoạn 6 tháng tuổi
Đến giai đoạn 6 tháng tuổi, bé cưng của mẹ đã biết mỉm cười khi thấy hình ảnh phản chiếu của mình trong gương. Đồng thời, con có thể bập bẹ những âm như ba, da, ga,... và ngoài nhìn khi có người gọi tên. Về kỹ năng vận động, bé đã biết ngồi mà không cần mẹ đỡ trong khoảng thời gian ngắn, chuyển đồ vật từ tay này sang tay kia, nhặt đồ vật nhỏ bằng 4 ngón tay,...
Xem thêm: Trẻ 6 tháng biết làm gì? Nắm rõ để chăm sóc con khỏe mạnh
2.4. Giai đoạn 9 tháng tuổi
Ở giai đoạn 9 tháng, trẻ sinh non phát triển như thế nào là bình thường? Lúc này, bé đã biết giơ tay đòi bế, vẫy tay chào tạm biệt, bắt chước âm thanh từ tiếng nói của cha mẹ,... Đồng thời, trẻ có có các kỹ năng vận động như ngồi vững không cần mẹ đỡ, bám vào người mẹ để đứng dậy, dễ dàng chuyển từ tư thế ngồi sang nằm và ngược lại, bò bằng tay và đầu gối,...
Xem thêm: Trẻ 9 tháng biết làm gì? Mẹo chăm sóc con khỏe, ngoan
2.5. Giai đoạn 12 tháng tuổi
Trẻ sinh non khi 12 tháng tuổi có thể tìm kiếm đồ vật bị giấu đi, bắt chước các cử chỉ của người lớn. Ngoài ra, mẹ có thể nghe con gọi ba hoặc mẹ rõ hơn, đồng thời thấy trẻ làm theo những yêu cầu đơn giản như “Đưa cái kia (đồ vật bất kỳ) cho mẹ đi”. Bên cạnh đó, 12 tháng tuổi còn là giai đoạn trẻ có thể đứng khi không có người đỡ và bắt đầu tập đi.
Xem thêm: Bé 12 tháng biết làm gì? Sự phát triển thể chất, tư duy
Khi tròn 1 tuổi, trẻ có thể đứng mà không cần mẹ đỡ và bắt đầu tập đi.
2.6. Giai đoạn 15 tháng tuổi
Đến cột mốc 15 tháng tuổi, em bé của mẹ đã biết một số hành động mới mẻ như bắt chước vẽ nguệch ngoạc, cầm cốc uống nước,... Ngoài ra, con có thể nói được một câu 3 từ dù phát âm chưa rõ ràng. Cùng với một số thay đổi trong kỹ năng vận động như ngồi xổm để nhặt đồ, leo cầu thang, cầm bút vẽ,...
2.7. Giai đoạn 18 tháng tuổi
Khi bé sinh non được 18 tháng tuổi, mẹ có thể thấy con đi bộ vững với tốc độ nhanh, bước cầu thang khi có người nắm tay, vẽ nguệch ngoạc hay ném bóng khi đang đứng. Bên cạnh đó, trẻ dần biết tự mặc và cởi đồ, học cách múc bằng muỗng. Về khả năng ngôn ngữ, bé có thể gọi tên khoảng 5 đồ vật quen thuộc, lên tiếng để nhờ cha mẹ giúp đỡ,...
3. Cách chăm sóc trẻ sinh non giúp con phát triển khỏe mạnh
Sau khi đã tìm hiểu rõ hơn về các mốc phát triển của trẻ sinh non, mẹ cần có cách chăm sóc con phù hợp như sau:
3.1. Theo dõi trẻ thường xuyên
Trẻ sinh thiếu tháng chưa thể thích nghi tốt với môi trường bên ngoài bụng mẹ, từ đó khiến con dễ mắc bệnh hơn. Vì thế, mẹ nên thường xuyên theo dõi nhịp thở, thân nhiệt, màu sắc da,... của con để phát hiện dấu hiệu bất thường và kịp thời đưa trẻ đi thăm khám.
3.2. Thực hiện phương pháp da kề da
Da kề da là phương pháp để cơ thể trẻ tiếp xúc trực tiếp với mẹ sau sinh. Nếu thực hiện liệu pháp này đủ 90 phút ngay sau khi chào đời có thể mang đến cho trẻ sinh non lợi ích giảm rủi ro tử vong lên đến 40%. Đồng thời, da kề da còn giúp bé ổn định nhịp thở, nhiệt độ, nhịp tim, đường huyết, cảm xúc và hạn chế nguy cơ dị ứng và nhiễm trùng sớm.
Da kề da giúp giảm rủi ro tử vong ở trẻ sinh non, nhẹ cân lên đến 40%.
Không những vậy, da kề da tạo cơ hội để con được nhận nguồn lợi khuẩn từ cơ thể mẹ giúp củng cố hàng rào miễn dịch tự nhiên, tăng cường sức đề kháng. Đặc biệt là các lợi khuẩn Lactobacillus spp. và Bifidobacterium spp. hỗ trợ phát triển hệ vi sinh đường ruột cân bằng, đa dạng, giúp trẻ tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn.
3.3. Ưu tiên cho trẻ uống sữa mẹ
Với trẻ nhỏ, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất chứa nhiều protein và kháng thể. Đặc biệt với trẻ sinh non, mẹ nên cho con uống sữa mẹ hoàn toàn giúp trẻ tăng cường miễn dịch tự nhiên, ngăn ngừa tình nhiễm trùng. Trường hợp không đủ sữa, mẹ nên chọn sữa có công thức cân bằng, êm dịu với hệ tiêu hóa của con.
Xem thêm: Trẻ sơ sinh không chịu bú mẹ phải làm sao? 7 cách khắc phục
Sữa Glico ICREO Balance Milk - Tiếp nối lợi ích quý giá của da kề da, cho con êm bụng khỏe sức từ ngày đầu tiên
Glico ICREO là thương hiệu đã có bề dày lịch sử hơn 100 năm trong việc mang đến những sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ nhỏ. Chính vì thế, Glico ICREO hiểu và luôn cố gắng duy trì những lợi ích quý giá của da kề da trong từng sản phẩm sữa, bao gồm cả Glico ICREO Balance Milk - dòng sữa chuyên biệt cho trẻ 0 - 12 tháng.
Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)
Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!
614,000VNĐ
Để duy trì lợi ích của da kề da trong việc nâng cao sức khỏe tiêu hóa và đề kháng, Glico ICREO Balance Milk mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng và được chọn lọc kỹ lưỡng.
Với Glico ICREO Balance Milk, mẹ yên tâm bé tiêu hóa khỏe, hạn chế nguy cơ bị táo bón nhờ có sự giúp sức của 5 loại Nucleotides cùng thành phần GOS và axit palmictics. Ngoài ra, sữa giúp trẻ tăng cường đề kháng tự nhiên vì nhận được kháng thể IgA và IgG được kích thích sản sinh bởi 5 loại Nucleotide, kết hợp với thành phần beta-carotene (tiền vitamin A).
Ngoài ra, sữa Glico ICREO Balance Milk còn hỗ trợ trẻ phát triển trí não tinh anh với sự góp mặt của thành phần độc quyền - tiền tố DHA có nguồn gốc tự nhiên lành tính (dầu tía tô xanh Nhật Bản) và dễ hấp thu. Cùng với các ưu điểm nổi bật khác như vị thanh nhạt giúp trẻ dễ dàng làm quen và không bỏ bú, bảo vệ thận non của trẻ nhờ vào công nghệ khử muối độc quyền.
Xem thêm: [Giải đáp] Bé không chịu uống sữa công thức phải làm sao?
Sữa Glico ICREO Balance Milk - Bí quyết của nhiều mẹ giúp trẻ êm bụng, khỏe sức phát triển đạt chuẩn từ những ngày đầu.
>> Mời mẹ tham khảo chi tiết về sữa Glico ICREO Balance Milk và các sản phẩm cùng thương hiệu TẠI ĐÂY.
3.4. Cho trẻ ngủ đủ giấc
Để giúp trẻ thuận lợi chinh phục các mốc phát triển của trẻ sinh non, mẹ cần chú trọng đến giấc ngủ của con. Cụ thể, mẹ nên cho con ngủ 16-20 giờ mỗi ngày với giấc ban ngày không quá 4 giờ/lần. Ngoài ra, với trẻ sinh non, mẹ cần lưu ý cho trẻ nằm ngửa trên nệm cứng, mặc đồ thoải mái để hạn chế nguy cơ gặp hội chứng đột tử.
Xem thêm: Lưu ngay 11 mẹo giúp bé ngủ ngon - Bí quyết của các bà mẹ Nhật
3.5. Tiêm phòng cho trẻ đầy đủ
Với trẻ sinh non có cân nặng sau sinh trên 2000gr, bé được tiêm phòng viêm gan siêu vi B (VGSV B) và bệnh lao (BCG) trước khi xuất viện. Trường hợp trẻ nhẹ hơn 2.000gr được tiêm ngừa BCG khi con đạt cân nặng trên 2000gr. Với các mũi tiêm phòng khác như uốn ván, bạch hầu, ho gà, phế cầu,..., trẻ sẽ được tiêm theo lịch phù hợp độ tuổi của con.
Lưu ý, với trẻ sinh non, cha mẹ nên tham vấn ý kiến của bác sĩ về thời điểm tiêm phòng phù hợp với cân nặng và tình trạng sức khỏe thực tế của trẻ.
Xem thêm: Lịch tiêm chủng cho bé dưới 1 tuổi chi tiết, mẹ lưu ngay
3.6. Một số lưu ý khác
Khi chăm sóc cho trẻ sinh non, mẹ cũng cần lưu ý:
- Tắm cho trẻ sinh non theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Massage cơ thể cho con giúp trẻ cảm thấy thoải mái, ngủ ngon và tăng trưởng tốt hơn.
- Hạn chế cho người thân hôn, sờ vào trẻ sinh non để tránh tình trạng kích ứng, nhiễm trùng.
- Tắm nắng cho trẻ trước 9 giờ sáng trong khoảng 10-15 phút/lần giúp bổ sung vitamin D hỗ trợ con hấp thụ canxi để phát triển hệ xương chắc khỏe.
4. Một số câu hỏi liên quan
Với các thắc mắc liên quan về các cột mốc phát triển của trẻ sinh non, mẹ tìm hiểu lời giải đáp như sau:
4.1. Trẻ sinh non mấy tháng biết lật?
Không có đáp án cụ thể về thời gian trẻ sinh non biết lật. Tuy nhiên, so với trẻ sinh đủ tháng, bé sinh non thường phát triển các kỹ năng lật, bò, ngồi,... có phần chậm hơn.
Xem thêm: Em bé mấy tháng biết lật? Bé biết lật sớm có tốt không?
4.2. Trẻ sinh non mấy tháng mọc răng?
Trẻ sinh non có thể mọc răng chậm hơn 1-2 tháng so với các bé sinh đủ tháng.
4.3. Xem biểu đồ phát triển của trẻ sinh non nhẹ cân như thế nào?
Với trẻ sinh non, mẹ nên tính tuổi đã điều chỉnh của con (không phải tính theo tuổi từ khi mới sinh). Chẳng hạn như, nếu con sinh được 8 tuần nhưng sinh non 4 tuần thì tuổi điều chỉnh của con là 4 tuần (khoảng 1 tháng tuổi). Sau đó, mẹ xem các chỉ số chiều cao, cân nặng, chu vi vòng đầu của con ở từng độ tuổi (đo định kỳ 1,3,6, 12 tháng,..) có đang theo đúng tốc độ tăng trưởng đạt chuẩn trên biểu đồ dành riêng cho trẻ sinh non hay không.
Mẹ có thể tham khảo biểu đồ phát triển dành riêng cho trẻ sinh non để biết xem con có đang phát triển đạt chuẩn hay không.
4.4. Các mốc khám cho trẻ sinh non ra sao?
Trẻ sinh non cần được thăm khám theo chỉ định của bác sĩ để thực hiện một số xét nghiệm, chẩn đoán cần thiết. Chẳng hạn như kiểm tra định lượng điện giải trong huyết thanh, xét nghiệm máu, chụp X-quang ngực, siêu âm sọ, kiểm tra thính lực,...
4.5. Trẻ sinh non thường gặp các vấn đề về sức khỏe nào?
Trẻ sinh non có thể gặp các vấn đề như cân nặng lúc sinh thấp, chức năng phổ chưa được hoàn thiện dễ bị suy hô hấp, hệ miễn dịch kém, rối loạn thân nhiệt,...
Qua đây, chắc hẳn mẹ đã nắm rõ hơn về các mốc phát triển của trẻ sinh non. Hành trình bé sinh non phát triển có lẽ sẽ có đôi chút chậm hơn các bạn cùng trang lứa khác. Nhưng mẹ đừng quá lo lắng nhé, vì mỗi ngày bé cưng sẽ lớn lên khỏe mạnh hơn với sự chăm dưỡng đúng cách cùng tình yêu thương đủ đầy từ cha mẹ. Chúc mẹ và bé sẽ có quãng thời gian đồng hành cùng nhau thuận lợi và đầy ắp kỷ niệm đẹp khó quên.
Tài liệu tham khảo:
1. WHO. Preterm birth (Đã truy cập 26 05 2025).
2. American Academy of Pediatrics. Your Preemie's Growth & Developmental Milestones (Đã truy cập 26 05 2025).
3. Pregnancy, Birth and Baby. Growth and development for premature babies (Đã truy cập 26 05 2025).
4. ThS. BS. Lê Võ Minh Hương. Sinh non (Đã truy cập 26 05 2025).