Trẻ bị kiết lỵ: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách xử trí

1. Kiết lỵ ở trẻ em là bệnh gì?

Kiết lỵ là một dạng nhiễm trùng đường ruột thường gặp ở trẻ em, do hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa của bé còn non nớt. Bệnh chủ yếu do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây ra, phổ biến nhất là vi khuẩn Shigella (gây lỵ trực khuẩn) và ký sinh trùng Entamoeba histolytica (gây lỵ amip). Từ đó khiến cho các hoạt động bài tiết, đại tiện của trẻ đều bị rối loạn.

Khác với tiêu chảy thông thường (vốn chủ yếu do rối loạn tiêu hóa), bệnh kiết lỵ có nguy cơ chuyển biến nặng nếu không được điều trị đúng cách. Một số biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra như: Thủng ruột, xuất huyết tiêu hóa, viêm loét đại tràng sau lỵ, lồng ruột hoặc suy dinh dưỡng kéo dài. Chính vì vậy, việc nhận biết sớm và xử trí đúng khi trẻ có dấu hiệu nghi ngờ kiết lỵ là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của con.

Kiết lỵ là bệnh lý nhiễm trùng đường ruột làm rối loạn các hoạt động bài tiết của bé.

2. Nguyên nhân trẻ bị kiết lỵ là gì?

Nguyên nhân chính khiến trẻ nhỏ dễ mắc kiết lỵ là do hệ thống miễn dịch và lợi khuẩn đường ruột của bé còn non nớt, chưa đủ sức chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Hệ vi sinh đường ruột của trẻ chưa phát triển ổn định khiến niêm mạc ruột dễ bị tổn thương khi bị vi khuẩn hoặc ký sinh trùng xâm nhập.

Bên cạnh đó, còn có nhiều yếu tố nguy cơ khác làm tăng khả năng mắc kiết lỵ ở trẻ em như:

• Trẻ ăn phải thực phẩm không được nấu chín, rau sống, trái cây rửa không sạch hoặc đồ ăn bị ôi thiu dễ bị nhiễm vi khuẩn gây kiết lỵ.

• Uống nước chưa đun sôi, nước máy không đảm bảo vệ sinh là nguồn lây bệnh phổ biến.

• Tiếp xúc với động vật mang mầm bệnh như chó, mèo,…

• Trẻ không rửa tay sạch trước khi ăn hoặc có thói quen ngậm tay, đưa tay lên miệng khiến vi khuẩn dễ xâm nhập vào đường ruột.

• Bình sữa, muỗng, chén bát không sạch cũng có thể là nguồn lây vi khuẩn cho trẻ.

• Bé cũng có thể bị lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, phân hoặc vật dụng nhiễm khuẩn.

3. Nhận biết dấu hiệu trẻ bị kiết lỵ

Cha mẹ có thể nhận biết tình trạng trẻ em bị kiết lỵ qua một số triệu chứng như:

• Trẻ đi ngoài nhiều lần, phân lúc đầu có thể loãng như nước, sau đó xuất hiện máu hoặc chất nhầy máu lẫn trong phân.

• Trẻ có thể bị sốt hoặc hạ nhiệt bất thường, người mệt mỏi, lừ đừ.

• Trẻ thường đau quặn bụng từng cơn, kèm theo cảm giác khó chịu rõ rệt.

• Đau rát hậu môn khiến bé khó chịu và quấy khóc.

• Có dấu hiệu mất nước như da khô, môi nứt nẻ, mắt trũng.

Ngoài ra, tùy theo loại vi khuẩn gây ra, kiết lỵ cũng được chia thành 2 dạng bệnh với các biểu hiện khác nhau, đó là:

• Kiết lỵ amip: Trẻ bị đau bụng quặn thắt từng cơn, không sốt hoặc chỉ sốt nhẹ, cảm giác ớn lạnh, đi ngoài phân có kèm chất nhầy hoặc máu.

• Kiết lỵ trực khuẩn: Trẻ bị sốt cao, tiêu chảy nhẹ và luôn có cảm giác như muốn đại tiện.

Không chỉ đi ngoài nhiều lần, bé bị kiết lỵ còn kèm theo các triệu chứng khác như sốt, đau bụng, người mệt mỏi,...

4. Nên làm gì khi trẻ bị kiết lỵ?

Khi phát hiện trẻ có những dấu hiệu nghi ngờ mắc kiết lỵ, cha mẹ nên nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất. Tại đây, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm máu và chất thải để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Từ đó bác sĩ cũng sẽ chỉ định loại thuốc điều trị phù hợp với độ tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.

Bên cạnh đó, cha mẹ cần lưu ý:

• Tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà, đặc biệt là thuốc kháng sinh hoặc áp dụng các mẹo dân gian chưa được kiểm chứng. Việc này không những không giúp bé khỏi bệnh, mà còn làm tăng nguy cơ gặp biến chứng hoặc tác dụng phụ nguy hiểm.

• Tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ, sử dụng thuốc đúng liều, đủ thời gian.

Song song với việc điều trị y tế, cha mẹ cũng cần đảm bảo cho bé chế độ ăn dễ tiêu, giàu dinh dưỡng, bổ sung nước và điện giải để tránh mất nước và giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Ngay khi thấy bé có các triệu chứng bệnh kiết lỵ, cha mẹ nên đưa bé đi thăm khám để có hướng điều trị phù hợp.

5. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị kiết lỵ sớm khỏi bệnh

Trẻ em bị kiết lỵ thường đi ngoài nhiều lần, dẫn đến tình trạng mất nước và rối loạn điện giải, vì vậy, cha mẹ cần bổ sung đủ nước cho trẻ. Theo đó, cha mẹ nên cho trẻ uống nước lọc ấm hoặc dùng dung dịch điện giải như oresol theo đúng hướng dẫn. Trường hợp trẻ còn bú mẹ, mẹ cần tích cực cho bé bú để hỗ trợ bù nước tự nhiên.

Đồng thời, cha mẹ cũng cần điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp cho bé. Cụ thể, mẹ nên ưu tiên cho trẻ ăn các thực phẩm dễ tiêu như cháo loãng, súp, cơm mềm,... Bên cạnh đó, mẹ cũng cần hạn chế cho trẻ ăn đồ chiên xào, nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng, nước ngọt có gas,... vì có thể khiến tình trạng tiêu chảy nặng hơn hoặc gây kích ứng niêm mạc ruột.

Vậy trẻ bị kiết lỵ có uống sữa được không?

Câu trả lời là có, trẻ vẫn nên duy trì lượng sữa phù hợp với độ tuổi để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng. Sữa cung cấp năng lượng, vitamin và khoáng chất cần thiết trong quá trình phục hồi. Tuy nhiên, cha mẹ nên lưu ý chỉ nên cho trẻ uống sữa ấm, tránh sữa lạnh vì dễ gây rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt, mẹ cũng nên ưu tiên lựa chọn loại sữa có công thức cân bằng, dễ tiêu hóa, giúp bé hấp thu dinh dưỡng hiệu quả và không làm tình trạng bệnh nặng thêm.

Khi bị kiết lỵ, trẻ vẫn nên đảm bảo được nạp đầy đủ khẩu phần sữa hàng ngày.

Glico ICREO với nguồn dinh dưỡng cân bằng giúp bé yêu sẽ êm bụng, khỏe sức 

Các dòng thực phẩm bổ sung Glico ICREO mang đến cho bé yêu nguồn dinh dưỡng cân bằng vừa vặn với thể trạng non nớt của bé yêu. Đây cũng là yếu tố cốt lõi mà Glico ICREO theo đuổi suốt 100 năm qua - để duy trì các lợi ích của da kề da trong việc giúp trẻ tiêu hóa khỏe và đề kháng vững vàng ngay từ những năm tháng đầu đời.

Trong đó, các sản phẩm có chứa 5 loại Nucleotides giúp làm tăng độ cao của lớp nhung mao, hỗ trợ hoàn thiện đường ruột giúp bé tiêu hóa tốt và tăng cường đề kháng để phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh. Cùng với đó là Axit palmitic liên kết vị trí beta (OPO) giúp bé hấp thu tối ưu dưỡng chất, không gây táo bón hay đầy bụng. Kết hợp với chất xơ GOS giúp tăng lợi khuẩn, cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giúp hệ tiêu hóa bé yêu thêm khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, các dòng thực phẩm bổ sung Glico ICREO còn độc quyền chứa tiền tố DHA (axit Alpha-linolenic) từ dầu tía tô xanh Nhật Bản. Với nguồn gốc từ thực vật lành tính, dễ hấp thu, axit Alpha-linolenic sẽ chuyển hóa thành DHA cần thiết cho sự phát triển trí não và thị lực của trẻ.

Không chỉ vậy, mỗi sản phẩm Glico ICREO còn được ứng dụng công nghệ và thêm vào những yếu tố dinh dưỡng thiết yếu như:

• Glico ICREO Balance Milk (0-12 tháng tuổi) chứa Beta-carotene (tiền vitamin A) giúp đề kháng thêm vững vàng. Sữa còn ứng dụng công nghệ khử muối độc quyền giúp bảo vệ thận non của bé, cùng hương vị thanh nhạt nhất trong các loại sữa (độ đường chỉ 10,3%) đến từ đường Lactose (đường tự nhiên có trong sữa mẹ) giúp trẻ dễ làm quen, không bỏ bú mẹ.

• Glico ICREO Grow-up Milk (9-36 tháng tuổi) có màng cầu béo MFGM không chỉ giúp tăng cường miễn dịch mà còn hỗ trợ trẻ phát triển tư duy (IQ) và cảm xúc (EQ). 

• Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (từ 3 tuổi trở lên) giúp bảo vệ và hỗ trợ phát triển thị giác của trẻ nhờ có dưỡng chất Lutein quý giá.

Glico ICREO với nguồn dinh dưỡng cân bằng như da kề da giúp con yêu êm bụng, khỏe sức từ những năm tháng đầu đời.

>> Mẹ có thể truy cập TẠI ĐÂY để khám phá thêm về lợi ích và nơi mua của các sản phẩm Glico ICREO.

6. Phòng bệnh kiết lỵ ở trẻ em như thế nào?

Kiết lỵ là bệnh có thể phòng ngừa nếu cha mẹ chủ động xây dựng cho trẻ thói quen sinh hoạt và ăn uống hợp vệ sinh ngay từ sớm. Cụ thể, cha mẹ nên:

• Hướng dẫn trẻ rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc sau khi chơi với thú cưng, đồ chơi.

• Sử dụng nguồn nước sạch trong ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.

• Tiệt trùng bình sữa, muỗng, chén bát của trẻ thường xuyên, nhất là với trẻ dưới 1 tuổi.

• Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, tránh để ruồi muỗi, chuột, gián xâm nhập khu vực ăn uống.

• Không để trẻ ngậm tay hoặc mút đồ vật bẩn, hạn chế nguy cơ đưa vi khuẩn vào miệng.

• Tiêm phòng đầy đủ theo lịch, bao gồm các vắc xin phòng bệnh liên quan đến đường tiêu hóa (nếu có chỉ định từ bác sĩ).

7. Các thắc mắc thường gặp

Sau đây là những câu hỏi thường gặp liên quan đến tình trạng kiết lỵ ở trẻ em:

7.1. Trẻ bị kiết lỵ bao lâu khỏi?

Nếu được điều trị phù hợp và chăm sóc đúng cách, trẻ em bị kiết lỵ có thể khỏi bệnh sau khoảng 1 - 2 tuần. Tuy nhiên, thời gian hồi phục còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng và thể trạng của mỗi bé.

7.2. Trẻ bị kiết lỵ kèm nôn có nên uống thuốc?

Trong trường hợp trẻ em bị kiết lỵ kèm theo nôn, cha mẹ không nên tự ý cho con dùng thuốc chống nôn. Bởi vì, loại thuốc này có thể gây ra biểu hiện khỏi bệnh giả, dẫn đến không xử trí đúng khiến cho tình trạng bệnh ngày càng nghiêm trọng hơn. Tốt nhất, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ đánh giá và điều trị đúng cách.

Chứng kiến con quấy khóc, ăn kém hay mệt mỏi vì kiết lỵ là điều không cha mẹ nào mong muốn. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm, điều trị và chăm sóc đúng cách, trẻ bị kiết lỵ sẽ nhanh chóng hồi phục sức khỏe. Hành trình nuôi con sẽ còn nhiều thử thách, nhưng chỉ cần cha mẹ luôn đồng hành với sự thấu hiểu và yêu thương, con sẽ lớn lên khỏe mạnh mỗi ngày.

Nguồn tham khảo:

1. Bệnh viện Medlatec. Bệnh kiết lỵ là loại bệnh gì? Mẹ nên làm gì khi trẻ bị kiết lỵ? (đã truy cập 11/07/2025).

2. Bệnh viện Vinmec. Trẻ bị kiết lỵ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị (đã truy cập 11/07/2025).

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

Sữa Glico ICREO số 1 Grow-up Milk 820g (1-3 tuổi)

Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.

545,000VNĐ

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk số 3 820g (trên 3 tuổi)

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (Glico ICREO số 3) được đóng gói trong lon thiếc màu xanh đặc trưng, dạng bột thơm nhẹ, dinh dưỡng cân bằng nay đã có thêm Lutein - Dưỡng chất chống oxy hoá, hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh để bé tinh anh trong hành trình học hỏi!

525,000VNĐ