Trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy: Nguyên nhân và giải pháp

1. Vì sao trẻ uống kháng sinh bị đi ngoài tiêu chảy?

Tiêu chảy do kháng sinh là tình trạng khá phổ biến ở trẻ nhỏ, xảy ra khi loại thuốc này làm mất cân bằng hệ vi sinh vật có lợi trong đường ruột. Cụ thể, trong đường ruột của mỗi người tồn tại một hệ vi sinh vật phong phú, bao gồm cả vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Các vi khuẩn có lợi giúp tiêu hóa thức ăn, hấp thu dưỡng chất, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây hại, giữ cho hệ vi sinh luôn ở trạng thái cân bằng và không gây hại cho cơ thể.

Tuy nhiên, khi dùng kháng sinh, thuốc không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn làm suy giảm cả vi khuẩn có lợi. Điều này dẫn đến sự mất cân bằng hệ vi sinh, khiến đường ruột bị rối loạn và gây ra tiêu chảy. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, nguy cơ bị tiêu chảy do kháng sinh càng cao hơn.

Trẻ bị tiêu chảy khi uống kháng sinh do loại thuốc này làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa.

2. Các loại thuốc kháng sinh dễ khiến trẻ bị tiêu chảy

Một số nhóm kháng sinh có thể gây tiêu chảy đơn thuần hoặc dẫn đến tình trạng viêm đại tràng giả mạc, bao gồm: Cephalosporin (điển hình như Cefuroxim, Cefpodoxime), Clindamycin, Erythromycin, Penicillin, Ampicillin, Amoxicillin, Quinolon (như Ciprofloxacin, Levofloxacin), và Tetracycline (Doxycycline, Minocycline)... Những rối loạn tiêu hóa này có thể xảy ra bất kể việc sử dụng kháng sinh qua đường uống hay đường tiêm.

3. Dấu hiệu trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy

Trẻ uống kháng sinh bị đi ngoài mẹ có thể nhận biết thông qua các triệu chứng sau:

• Khởi phát trong khoảng 2 - 9 ngày sau khi bắt đầu dùng thuốc, nhưng đôi khi có thể xuất hiện ngay từ ngày đầu tiên và kéo dài đến vài tuần sau khi kết thúc đợt điều trị.

• Trẻ có thể có biểu hiện sôi bụng, đau bụng âm ỉ, bụng chướng nhẹ.

• Số lần đi ngoài tăng nhiều lần trong ngày, thậm chí có thể lên tới 15 - 20 lần/ngày.

• Phân lỏng, lẫn nhầy hoặc có màu xanh, vàng lổn nhổn hoặc phân có bọt, phân sống, có thể lẫn thức ăn chưa tiêu hóa, đôi khi có máu.

• Trẻ thường phải rặn khi đại tiện, gây khó chịu.

• Vùng hậu môn bị hăm đỏ, kích ứng do phân có tính axit.

• Trong trường hợp nặng, trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng viêm như sốt cao, buồn nôn, nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy nhiều lần với phân lỏng lẫn máu hoặc mủ.

Dấu hiệu trẻ tiêu chảy do thuốc kháng sinh thường là đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, xuất hiện sau vài ngày bắt đầu dùng thuốc.

4. Trẻ uống kháng sinh bị đi ngoài tiêu chảy có sao không?

Tiêu chảy do kháng sinh ở trẻ không chỉ gây rối loạn tiêu hóa tạm thời mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không được xử lý đúng cách. Một trong những biến chứng đáng lo ngại là mất nước và rối loạn điện giải do trẻ đi ngoài nhiều lần, phân lỏng kéo dài. Tình trạng này sẽ khiến trẻ mệt mỏi, khô môi, khát nước và tiểu ít,...

Ngoài ra, tiêu chảy kéo dài có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, gây viêm loét hệ tiêu hóa, khiến khả năng hấp thu dưỡng chất giảm sút, từ đó dẫn đến suy dinh dưỡng khiến bé chậm phát triển và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

5. Trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy phải làm sao?

Khi trẻ bị tiêu chảy do uống kháng sinh, cha mẹ nên tăng cường bù nước cho bé, tiếp tục dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý,... Tuy nhiên, nếu tiêu chảy trở nên nặng hơn, phân có lẫn máu, hoặc trẻ có các biểu hiện bất thường như sốt cao, nôn mửa, mệt lả, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Cụ thể là:

5.1. Tiếp tục cho trẻ dùng kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ

Khi trẻ bị tiêu chảy do kháng sinh, nhiều cha mẹ lo lắng và muốn dừng thuốc ngay. Tuy nhiên, việc này có thể khiến tình trạng nhiễm khuẩn không được điều trị dứt điểm, thậm chí dẫn đến kháng thuốc. Thay vào đó, cha mẹ nên tiếp tục cho trẻ dùng kháng sinh đúng liều, đúng thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ. Trong thời gian đó, cần theo dõi sát tình trạng tiêu chảy và hỗ trợ đường ruột của trẻ bằng các biện pháp phù hợp.

Khi con bị tiêu chảy, mẹ vẫn tiếp tục cho bé dùng thuốc kháng sinh đúng liều và thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ.

5.2. Bổ sung chất lỏng cho trẻ

Tiêu chảy khiến trẻ bị mất nước và chất điện giải, vì vậy điều quan trọng là phải bù nước kịp thời. Cha mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước lọc, nước Oresol pha đúng cách hoặc nước cháo loãng. Nếu trẻ còn bú mẹ, cần duy trì việc bú bình thường để tăng cường đề kháng và bổ sung nước.

Với trẻ uống sữa công thức, mẹ nên tham khảo chuyển sang loại sữa công thức có nguồn dinh dưỡng cân bằng, nhẹ bụng và được thiết kế đặc biệt cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ nhỏ. Ngoài ra, mẹ cũng nên ưu tiên các sản phẩm chứa thành phần như Acid Palmitic, Nucleotides, bổ sung chất xơ GOS hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh, giúp bé dễ tiêu hóa hơn và hạn chế tình trạng rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy.

Glico ICREO - Nguồn dinh dưỡng cân bằng giúp bé êm bụng, ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa

Hiểu rằng hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ còn rất nhạy cảm trong những năm đầu đời, Glico ICREO mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, dễ hấp thu, nhẹ bụng và phù hợp với nhu cầu phát triển tự nhiên của bé theo từng giai đoạn. Đây cũng là yếu tố cốt lõi của Glico ICREO để duy trì lợi ích da kề da, đồng hành cùng con trong việc xây dựng nền tảng tiêu hóa khỏe mạnh và đề kháng vững vàng. 

Mẹ an tâm sản phẩm có bổ sung chất xơ GOS (galacto-oligosaccarit) hỗ trợ tăng sinh lợi khuẩn đường ruột – như Bifidus và khuẩn Lactic Axit giúp ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại. Từ đó ổn định hệ vi sinh đường ruột giúp con êm bụng hơn. Cùng với đó là Axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) giúp bé tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, nhẹ bụng và không gây táo bón.

Hơn nữa, các dòng Glico ICREO còn chứa 5 loại Nucleotides làm tăng độ cao lớp nhung mao và thúc đẩy hoàn thiện ruột, giúp bé cải thiện khả năng hấp thu và hạn chế vấn đề rối loạn tiêu hóa (như tiêu chảy). Chưa kể, Nucleotides còn kích thích cơ thể bé sản sinh kháng thể IgA và IgG giúp con yêu ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh từ bên trong.

Đặc biệt, Glico ICREO còn chứa tiền tố DHA (axit α-linolenic) chiết xuất từ dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản hỗ trợ bé phát triển trí não và thị giác tinh anh. Với nguồn gốc thực vật lành tính, loại DHA này giúp bé dễ hấp thu và nhẹ bụng. Ngoài ra, ở mỗi phiên bản còn cung cấp thêm dưỡng chất khác cho trẻ phát triển toàn diện như:

• Glico ICREO Balance Milk (0 - 12 tháng) chứa Beta-carotene (tiền vitamin A) giúp đề kháng của trẻ thêm vững vàng. Sản phẩm còn ứng dụng công nghệ khử muối giúp giảm lượng natri và khoáng chất dư thừa để không gây hại cho thận non của bé. Cùng với đó là vị thanh nhạt (độ đường chỉ 10,3% từ đường Lactose tự nhiên có trong sữa non) giúp trẻ dễ làm quen, uống ngon miệng và không bỏ bú mẹ.
• Glico ICREO Grow-up Milk (9 - 36 tháng) chứa “màng cầu béo” MFGM (với hơn 150 loại protein, lipid) hỗ trợ trẻ phát triển tư duy (IQ), cảm xúc (EQ) và tăng cường miễn dịch. Kết hợp với kẽm và vitamin K cho bé yêu phát triển khỏe mạnh.
• Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (trên 3 tuổi) bổ sung Lutein quý giá giúp bảo vệ mắt trẻ trước tác động có hại từ ánh sáng xanh và hỗ trợ phát triển thị giác.

Glico ICREO mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng cho con yêu êm bụng, khỏe sức để lớn khôn mỗi ngày.

>> Để tìm mua các sản phẩm Glico ICREO, cha mẹ có thể đến hệ thống Con Cưng trên toàn quốc hoặc sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada) TẠI ĐÂY!

5.3. Ưu tiên thực phẩm mềm, lỏng và dễ tiêu

Khi trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy, hệ tiêu hóa của con đang nhạy cảm nên cần tránh các loại thực phẩm khó tiêu hoặc gây kích ứng. Theo đó, cha mẹ nên cho trẻ ăn cháo loãng, súp, khoai tây nghiền, chuối chín,... Những thực phẩm này vừa dễ tiêu hóa vừa giúp cung cấp năng lượng và dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Song song đó, mẹ cũng tránh cho bé ăn các món khó tiêu như đồ ăn nhiều dầu mỡ, gia vị mạnh, thực phẩm lên men hoặc đồ uống có đường nhân tạo.

6. Lưu ý khi chăm sóc trẻ bị tiêu chảy do dùng kháng sinh tại nhà

Để ngăn ngừa tình trạng trẻ uống kháng sinh bị đi ngoài, cha mẹ chú ý một số điều sau trong quá trình chăm sóc:

• Không tự ý mua hoặc sử dụng kháng sinh tại nhà mà không có chỉ định từ bác sĩ. Việc dùng sai thuốc có thể khiến tình trạng tiêu chảy nghiêm trọng hơn hoặc gây kháng thuốc.

• Chỉ dùng kháng sinh đúng theo đơn, tuyệt đối không tự ý tăng liều, không dồn liều khi quên và không kéo dài thời gian sử dụng vượt quá hướng dẫn của bác sĩ.

• Tránh tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy cho trẻ. Những loại thuốc này có thể ngăn cản quá trình đào thải vi khuẩn ra khỏi cơ thể, làm bệnh kéo dài và tiềm ẩn nhiều biến chứng.

• Không dùng lại loại kháng sinh đã từng gây tiêu chảy cho trẻ. Trong những lần điều trị sau, cha mẹ nên thông báo cho bác sĩ biết về tiền sử này để đổi sang loại thuốc khác phù hợp hơn.

• Sau khi kết thúc liệu trình kháng sinh, cha mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung men vi sinh chứa lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ bé tiêu hóa tốt hơn.

• Nếu trẻ bị hăm đỏ quanh hậu môn hoặc vùng mặc bỉm do tiêu chảy, cha mẹ nên vệ sinh vùng da này rồi thoa kem chống hăm cho trẻ.

Nếu bé yêu bị hăm tã khi tiêu chảy, mẹ nên vệ sinh sạch sẽ và thoa thêm kem chống hăm cho con.

7. Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Trong quá trình theo dõi tại nhà, nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu dưới đây, cha mẹ cần nhanh chóng đưa con đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời:

• Trẻ bị tiêu chảy nặng, đi ngoài nhiều lần trong ngày.

• Sốt cao không hạ hoặc kéo dài.

• Phân có lẫn máu hoặc chất nhầy bất thường.

• Trẻ mệt mỏi, lừ đừ, không vui chơi hoặc bú kém.

• Trẻ có dấu hiệu mất nước như tiểu ít, mắt trũng, môi khô, khóc không ra nước mắt,...

8. Cách hạn chế trẻ bị tiêu chảy do dùng kháng sinh

Để giảm nguy cơ trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa sau:

- Chỉ cho trẻ dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ: Cha mẹ nên nhớ rằng kháng sinh không có tác dụng trong nhiễm virus như cảm lạnh và cúm. Do đó, cha mẹ không tự ý mua thuốc kháng sinh điều trị tại nhà cho trẻ, chỉ sử dụng khi được kê đơn và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

- Cho bác sĩ biết nếu trẻ đã từng bị tiêu chảy sau khi dùng kháng sinh: Điều này sẽ giúp bác sĩ lựa chọn loại kháng sinh phù hợp hơn, giảm nguy cơ lặp lại tình trạng rối loạn tiêu hóa gây tiêu chảy ở trẻ trong những lần điều trị sau.

- Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ: Việc tiêm phòng đầy đủ theo khuyến cáo sẽ giúp trẻ tăng cường đề kháng, ngăn ngừa nhiều bệnh nhiễm trùng (đây là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ dùng thuốc kháng sinh).

Việc cho trẻ tiêm phòng đầy đủ giúp ngăn ngừa nhiều bệnh viêm nhiễm thường gặp, từ đó giảm nguy cơ phải dùng đến kháng sinh.

9. Câu hỏi thường gặp

Trong quá trình tìm hiểu và chăm sóc trẻ uống kháng sinh bị đi ngoài, nhiều cha mẹ còn gặp phải những băn khoăn sau:

9.1. Trẻ sơ sinh uống kháng sinh bị tiêu chảy phải làm sao?

Khi trẻ sơ sinh bị tiêu chảy do uống thuốc kháng sinh, cha mẹ cần chú ý theo dõi tình trạng của bé và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn cụ thể. Nếu tiêu chảy nhẹ, mẹ hãy tích cực cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Trường hợp trẻ bị tiêu chảy nặng như phân có lẫn máu, sốt, đau bụng,... cha mẹ cần đưa trẻ đi thăm khám ngay lập tức.

9.2. Trẻ bị tiêu chảy do dùng kháng sinh bao lâu thì hết?

Trẻ bị tiêu chảy do dùng kháng sinh thường sẽ khỏi trong khoảng 2 tuần nếu được chăm sóc và bù nước đúng cách. Trong thời gian này, cha mẹ cần theo dõi sát sao, đảm bảo chế độ ăn uống phù hợp để hỗ trợ hệ tiêu hóa của trẻ phục hồi nhanh chóng.

9.3. Có nên cho trẻ ngưng kháng sinh khi con bị tiêu chảy không?

Cha mẹ không nên tự ý ngưng kháng sinh khi trẻ bị tiêu chảy, vì việc dừng thuốc đột ngột có thể khiến vi khuẩn kháng thuốc hoặc khiến bệnh chưa được điều trị dứt điểm. Tốt nhất, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều chỉnh liệu trình hoặc hỗ trợ điều trị phù hợp cho bé.

Việc trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy là tình trạng khá phổ biến và thường không quá nguy hiểm nếu được xử trí kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân và có giải pháp chăm sóc đúng cách sẽ giúp cha mẹ yên tâm hơn trong hành trình nuôi con. Tuy vậy, cha mẹ vẫn nên theo dõi sát sao các biểu hiện bất thường để đưa trẻ đi khám ngay khi cần thiết nhé!

Nguồn tham khảo:

1. Mayo Clinic. Antibiotic-associated diarrhea (Đã truy cập 05/08/2025).

2. About Kids' Health. Antibiotic-associated diarrhea (Đã truy cập 05/08/2025).

3. Báo Sức Khỏe & Đời Sống. Trẻ bị tiêu chảy do kháng sinh, chữa trị thế nào? (Đã truy cập 05/08/2025).

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

Sữa Glico ICREO số 1 Grow-up Milk 820g (1-3 tuổi)

Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.

545,000VNĐ

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk số 3 820g (trên 3 tuổi)

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (Glico ICREO số 3) được đóng gói trong lon thiếc màu xanh đặc trưng, dạng bột thơm nhẹ, dinh dưỡng cân bằng nay đã có thêm Lutein - Dưỡng chất chống oxy hoá, hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh để bé tinh anh trong hành trình học hỏi!

525,000VNĐ