1. Hiểu về sự phát triển ngôn ngữ của trẻ 2 tuổi
Mốc phát triển ngôn ngữ quan trọng của trẻ 2 tuổi mà cha mẹ cần quan tâm là:
- Trẻ 2 tuổi thường có thể nói 50 - 200 từ, biết lặp lại những từ ngữ mà mình nghe được trong các cuộc trò chuyện.
- Bé bắt đầu nói được vài từ đơn hoặc ghép hai đến ba từ thành câu đơn giản như ‘Mẹ bế con’, ‘Bé uống sữa’.
- Nếu bé không nói được từ đơn, không phản ứng khi gọi tên, không ghép từ khi gần 3 tuổi, có thể là dấu hiệu chậm nói cần theo dõi.
Vậy tại sao trẻ 2 tuổi cần được hỗ trợ đặc biệt để phát triển ngôn ngữ?
Bởi đây là thời điểm bé học ngôn ngữ nhanh nhất. Giao tiếp, đọc sách và tương tác giúp bé nói nhanh, ngược lại ít giao tiếp hoặc tiếp xúc nhiều với màn hình tivi/ điện thoại có thể gây chậm nói. Do đó, cha mẹ cần hỗ trợ đúng cách giúp bé nói sớm, chuẩn và phát triển tư duy tốt hơn.
Trẻ 2 tuổi cần được cha mẹ hướng dẫn và dạy dỗ để con nói nhanh, phát triển tốt hơn.
2. Mách mẹ nguyên nhân trẻ 2 tuổi chậm nói
Không phải bé nào cũng có tốc độ phát triển ngôn ngữ giống nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ 2 tuổi chậm nói:
- Sự phát triển trí tuệ của từng bé: Mỗi trẻ có tốc độ phát triển khác nhau, một số bé tiếp thu ngôn ngữ chậm hơn nhưng vẫn trong giới hạn bình thường. Tuy nhiên, nếu bé gặp khó khăn trong việc hiểu lời nói hoặc không có hứng thú giao tiếp, có thể cần được theo dõi kỹ hơn.
- Do môi trường sinh sống: Trẻ ít được giao tiếp, nghe nói hoặc sống trong môi trường ít kích thích ngôn ngữ (ví dụ: Người lớn ít trò chuyện, bé tiếp xúc nhiều với màn hình) có thể chậm phát triển khả năng nói.
- Vấn đề về tai hoặc miệng: Các vấn đề như nhiễm trùng tai, nghe kém hoặc bất thường ở miệng, lưỡi, dây thanh quản có thể ảnh hưởng đến khả năng phát âm và học nói của trẻ.
- Ảnh hưởng từ gia đình: Nếu trong gia đình có người chậm nói khi còn nhỏ hoặc có vấn đề về ngôn ngữ, trẻ cũng có thể gặp khó khăn tương tự. Ngoài ra, cách cha mẹ giao tiếp với con cũng ảnh hưởng lớn đến quá trình học nói của bé.
3. ‘Bỏ túi’ 10 cách dạy trẻ 2 tuổi tập nói sớm và lưu loát
Dưới đây là 10 cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả giúp bé nói sớm, nói rõ và tự tin hơn:
3.1. Thường xuyên giao tiếp với bé
Giao tiếp là cách tốt nhất để kích thích khả năng ngôn ngữ của trẻ. Cha mẹ hãy nói chuyện với bé thường xuyên trong mọi tình huống, dù là khi ăn, chơi hay đi dạo. Đồng thời, cha mẹ cũng nên sử dụng câu từ đơn giản, rõ ràng để bé phát triển kỹ năng giao tiếp tự nhiên.
Dành nhiều thời gian trò chuyện cùng bé để giúp con phát triển khả năng nói tốt hơn.
3.2. Đọc sách cho bé nghe
Đọc sách không chỉ giúp bé học từ vựng mà còn rèn luyện khả năng diễn đạt. Theo đó, mẹ hãy chọn những cuốn sách có hình ảnh sinh động, nội dung đơn giản, lặp lại nhiều từ để bé dễ ghi nhớ. Khi đọc, mẹ có thể chỉ vào hình và đặt câu hỏi để bé tương tác.
3.3. Hát và đọc thơ ngắn cùng bé
Những bài hát, bài thơ ngắn có giai điệu vui tươi sẽ giúp trẻ dễ dàng ghi nhớ từ ngữ và cách phát âm hơn. Để dạy trẻ 2 tuổi tập nói, mẹ hãy hát hoặc đọc thơ cùng bé mỗi ngày, khuyến khích bé nhún nhảy theo nhạc nhằm tạo sự hứng thú khi con học nói.
3.4. Sử dụng phương pháp ‘mở rộng câu’
Khi bé nói một từ đơn, mẹ hãy lặp lại và mở rộng thêm nội dung để giúp bé học cách ghép câu. Ví dụ, khi bé nói ‘xe’, mẹ có thể nói ‘Đúng rồi, xe màu đỏ đang chạy nhanh!’. Cách này giúp bé tiếp thu thêm từ vựng và hình thành câu dễ dàng hơn.
3.5. Khuyến khích bé đặt câu hỏi và trả lời
Cha mẹ đừng quên tạo ra các cuộc trò chuyện ngắn bằng cách đặt những câu hỏi đơn giản như ‘Con thích ăn gì?’, ‘Hôm nay con chơi gì?’. Nếu bé chưa trả lời ngay, mẹ có thể gợi ý bằng cách nói mẫu để bé học theo. Điều này giúp bé rèn luyện phản xạ ngôn ngữ, tự tin hơn khi giao tiếp.
Glico ICREO Grow-up Milk (820g)
Sữa Glico ICREO số 1 820g (Grow-up Milk) bổ sung MFGM giúp trẻ từ 1 - 3 tuổi phát triển hệ thần kinh, hệ miễn dịch cùng dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể khỏe mạnh. Chọn ngay!
545,000VNĐ
3.6. Cho bé tiếp xúc đồ chơi trí tuệ
Các loại đồ chơi như xếp hình, búp bê, bộ đồ chơi nấu ăn hay mô hình động vật giúp trẻ vừa chơi vừa học. Những món đồ chơi này khuyến khích bé gọi tên, mô tả và tưởng tượng tình huống, từ đó kích thích khả năng nói và tư duy ngôn ngữ.
Bé chơi những đồ chơi trí tuệ cũng kích thích khả năng ngôn ngữ của con.
3.7. Sử dụng ngôn ngữ cơ thể và biểu cảm khuôn mặt
Trẻ nhỏ không chỉ học từ ngữ mà còn học cách giao tiếp qua cử chỉ và biểu cảm. Vì thế, để dạy trẻ 2 tuổi nói, mẹ hãy dùng tay chỉ trỏ, gật đầu, nhướng mày hoặc cười để minh họa ý nghĩa của từ ngữ sẽ giúp bé hiểu nhanh, dễ dàng ghi nhớ hơn.
3.8. Không sửa lỗi trực tiếp, hãy lặp lại đúng cách
Nếu bé phát âm sai hoặc nói chưa chuẩn, cha mẹ không nên chê trách hay bắt bé nói lại ngay. Thay vào đó, hãy nhẹ nhàng lặp lại câu nói đúng để bé học theo. Chẳng hạn, nếu bé chỉ vào con chó và nói ‘con có’, mẹ có thể đáp lại ‘Đúng rồi, đây là con chó!’ để bé dần sửa sai một cách tự nhiên.
3.9. Tạo môi trường giao tiếp với nhiều người
Giao tiếp với nhiều người giúp bé học cách sử dụng ngôn ngữ linh hoạt hơn. Do đó, cha mẹ hãy cho bé tham gia các hoạt động ngoài trời như đi công viên, chơi với bạn đồng trang lứa hoặc đi học mẫu giáo.
3.10. Kiên nhẫn, khuyến khích và khen ngợi bé
Học nói là một quá trình và cần nhiều thời gian, vì vậy cha mẹ không nên nóng vội. Hãy luôn kiên nhẫn, khuyến khích bé nói nhiều hơn và khen ngợi mỗi khi bé cố gắng diễn đạt. Những lời động viên như ‘Con nói giỏi quá!’ của cha mẹ sẽ giúp bé tự tin và thích thú hơn khi học nói.
Đừng quên động viên và dành lời khen để giúp bé tự tin hơn khi giao tiếp.
4. Các câu hỏi thường gặp
Trong quá trình nuôi dạy con yêu 2 tuổi tập nói, nhiều bậc cha mẹ có những băn khoăn sau:
4.1. Điều gì cần tránh khi dạy trẻ 2 tuổi tập nói?
Khi nuôi dạy bé 2 tuổi tập nói, cha mẹ cần tránh những điều sau:
- So sánh con với bé khác, khiến con mất tự tin.
- Ép buộc bé nói khi bé chưa sẵn sàng.
- Nói quá nhanh, dùng từ phức tạp làm bé khó hiểu.
- Bỏ qua cảm xúc của bé, khiến con bị tổn thương và trong vô thức sẽ hình thành thói quen không muốn nói chuyện.
- Cho bé tiếp xúc quá nhiều với thiết bị điện tử sẽ hạn chế cơ hội giao tiếp thực tế, ảnh hưởng đến phát triển ngôn ngữ của con.
- Không phản hồi khi bé cố gắng nói sẽ làm bé mất hứng thú học nói.
- Chỉnh sửa sai ngay lập tức một cách cứng nhắc khiến bé có thể cảm thấy áp lực và e dè khi nói.
4.2. Chọn sữa giàu chất gì để hỗ trợ trẻ nhanh nói và thông minh?
Bên cạnh biết cách dạy trẻ 2 tuổi tập nói, để hỗ trợ sự phát triển ngôn ngữ của con, mẹ nên bổ sung thêm các loại công thức giàu DHA, ARA cùng các vi chất như sắt, kẽm và choline. Những dưỡng chất này sẽ sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển não bộ, giúp trẻ tiếp thu ngôn ngữ tốt hơn.
Sữa Glico ICREO Grow-up Milk - Dinh dưỡng ‘vàng’ giúp bé khỏe mạnh, thông minh
Suốt hơn một thế kỷ duy trì chất lượng và giá trị cốt lõi, Glico ICREO mang đến giải pháp dinh dưỡng tối ưu, không chỉ giúp bé phát triển khỏe mạnh mà còn hỗ trợ trí não, giúp con yêu thông minh vượt trội. Trong đó, phải kể đến sữa Glico ICREO Grow-up Milk được thiết kế dành cho bé từ 1 đến 3 tuổi.
Sản phẩm ‘ghi điểm’ với dưỡng chất dầu tía tô xanh Nhật Bản, chứa axit alpha linolenic có khả năng chuyển hóa thành DHA giúp phát triển trí não thị giác, tăng khả năng học hỏi và sáng tạo. Ngoài ra, sản phẩm còn chứa 5 loại Nucleotide giúp cân bằng vi khuẩn đường ruột, bảo vệ niêm mạc ruột non, giúp trẻ hấp thu dưỡng chất tối ưu và giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa.
Đặc biệt, Glico ICREO Grow-up Milk còn có MFGM (màng cầu béo) chứa hơn 150 loại protein & lipid, tăng cường đề kháng, hỗ trợ bé yêu phát triển tư duy và cảm xúc, tạo nền tảng vững chắc để con chinh phục các cột mốc phát triển một cách dễ dàng.
Có Glico ICREO Grow-up Milk đồng hành - Mẹ an tâm con yêu hấp thu tốt, lớn nhanh, thông minh vượt trội!
Ngoài ra, Glico ICREO còn có 2 dòng sản phẩm khác đó là Glico ICREO Balance Milk (bé 0 - 12 tháng) và Glico ICREO Learning Milk (bé từ 3 tuổi). Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm chi tiết về các sản phẩm TẠI ĐÂY!
4.3. Khi nào nên đưa trẻ 2 tuổi chậm nói đi khám bác sĩ?
Cha mẹ nên đưa trẻ 2 tuổi đi thăm khám bác sĩ nếu bé có một trong những biểu hiện sau:
- Không thể ghép hai hoặc nhiều từ lại với nhau, chẳng hạn như ‘ăn cơm’ hoặc ‘ngôi nhà màu vàng’.
- Không thể làm theo các hướng dẫn đơn giản, ví dụ như ‘đóng cửa lại’.
- Không bắt chước hoặc lặp lại lời nói của người khác.
- Không giao tiếp bằng cử chỉ, chẳng hạn không chỉ tay vào vật mình muốn hoặc không vẫy tay chào.
- Không phản ứng khi được gọi tên, dường như không quan tâm đến môi trường xung quanh.
- Có dấu hiệu bất thường về thính giác như không phản ứng với âm thanh hoặc giọng nói.
Hành trình dạy trẻ 2 tuổi tập nói sẽ trở nên dễ dàng hơn khi cha mẹ biết cách tạo điều kiện cho bé thực hành mỗi ngày. Hãy biến những khoảnh khắc trò chuyện, đọc sách và chơi đùa thành cơ hội để con phát triển ngôn ngữ một cách tự nhiên nhất cha mẹ nhé!
Nguồn tham khảo:
1. Julia K. Hartnett, MS, CCC-SLP. Delayed Speech or Language Development (đã truy cập 25/02/2025).
2. Ann Pietrangelo. Language and Speech Delays in Toddlers (đã truy cập 25/02/2025).
3. Raising Children Network (Australia). Language development: 2-3 years. (đã truy cập 25/02/2025)