Dấu hiệu trẻ bị ngộ độc thức ăn, nguyên nhân và cách xử lý

1. Ngộ độc thức ăn là gì?

Ngộ độc thức ăn, hay còn gọi là ngộ độc thực phẩm, là tình trạng bệnh lý xảy ra khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc chứa các chất gây ngộ độc. Các tác nhân này có thể là vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc các độc tố do chúng tạo ra. Khi vào cơ thể, chúng gây ra các phản ứng cấp tính, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và sức khỏe toàn thân của trẻ.

Xem thêm: Trẻ bị nhiễm khuẩn đường ruột: Nguyên nhân và giải pháp

2. Dấu hiệu trẻ bị ngộ độc thức ăn

Việc nhận biết sớm các triệu chứng ngộ độc thực phẩm giúp cha mẹ có biện pháp xử trí ban đầu kịp thời, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm cho trẻ. Các dấu hiệu này thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh.

• Về tiêu hóa: Trẻ ngộ độc thức ăn thường bị đau bụng, buồn nôn, nôn trớ, tiêu chảy.

• Về hô hấp: Ho, thở nhanh, khó thở, da tím tái là những dấu hiệu có thể xảy ra khi bị ngộ độc thức ăn.

• Về thần kinh: Ngộ độc thực phẩm có thể khiến trẻ xuất hiện tình trạng co giật, chi run, run cơ mặt. Trường hợp không được hỗ trợ điều trị kịp thời, trẻ có nguy cơ liệt cơ hô hấp, rối loạn nhịp tim, hôn mê.

• Dấu hiệu tăng tiết: Một số trường hợp trẻ ngộ độc thức ăn bị chảy nước dãi, đổ nhiều mồ hôi, có đờm nhớt, dịch tiêu hóa.

Xem thêm: Trẻ hay nôn trớ: Nguyên nhân, cách khắc phục và phòng ngừa

Dấu hiệu trẻ bị ngộ độc thực phẩm thường xuất hiện sau một vài giờ hoặc vài ngày, kể từ khi trẻ ăn hoặc uống thực phẩm nhiễm độc.

3. Vì sao bé bị ngộ độc thức ăn? Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm ở trẻ

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị ngộ độc thức ăn, chủ yếu xuất phát từ việc tiêu thụ thực phẩm không đảm bảo vệ sinh. Các tác nhân gây bệnh có thể xâm nhập vào thực phẩm ở bất kỳ giai đoạn nào, từ chế biến, bảo quản đến khi sử dụng. Cụ thể là:

• Do vi sinh vật: Vi khuẩn (như Salmonella, E. coli, tụ cầu vàng), virus (như Norovirus, Rotavirus) và ký sinh trùng có trong thức ăn ôi thiu, chưa nấu chín kỹ hoặc bị ô nhiễm.

• Do độc tố tự nhiên: Một số thực phẩm vốn chứa độc tố tự nhiên như khoai tây mọc mầm, sắn, cá nóc, nấm độc.

• Do thực phẩm bị biến chất: Các loại thực phẩm để lâu, bảo quản sai cách bị ôi thiu, thay đổi màu sắc, mùi vị có thể sinh ra độc tố.

• Do hóa chất: Thực phẩm bị nhiễm các hóa chất độc hại từ thuốc trừ sâu, chất bảo quản, phụ gia thực phẩm không được phép sử dụng hoặc dư lượng kim loại nặng.

Xem thêm: Dấu hiệu trẻ bị tiêu chảy là gì? Nguyên nhân và giải pháp

4. Hướng dẫn sơ cứu trẻ bị ngộ độc thức ăn tại nhà

Khi phát hiện các dấu hiệu trẻ bị ngộ độc thức ăn, mẹ cần ngừng cho trẻ ăn món đó, đồng thời nên gọi cấp cứu để đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Trong thời gian chờ cấp cứu, mẹ nên chú ý các bước sơ cứu như sau:

• Không cho trẻ nôn khi nằm ngửa vì có thể khiến chất nôn sặc lên mũi, phổi, gây nguy hiểm tính mạng. Nếu trẻ nôn gấp và bị sặc mũi, mẹ hãy dùng dụng cụ hút mũi để lấy chất nôn ra khỏi đường hô hấp. Sau đó cho trẻ súc miệng với nước lọc.

• Nếu trẻ còn tỉnh táo và mới ăn xong trong vòng 1 - 2 giờ, cha mẹ có thể gây nôn để giúp trẻ loại bỏ bớt thức ăn độc ra khỏi dạ dày. Tuy nhiên, không gây nôn nếu trẻ đang lơ mơ, co giật hoặc đã nôn nhiều.

• Cho trẻ nằm nghỉ và thực hiện phương pháp bù nước, bù Oresol (pha đúng tỷ lệ) để cân bằng nước và điện giải.

• Mẹ nên giữ lại toàn bộ thức ăn thừa, chất nôn, phân và các loại thuốc đã dùng để hỗ trợ quá trình chẩn đoán.

*Nếu trẻ sốt cao, mẹ có thể hạ sốt cho con bằng paracetamol 10 - 15 mg/ kg/ lần; mỗi lần cách nhau 4 - 6h/ lần (tối đa 0,5g/ lần và 2g/ngày).

Tham khảo:

• 7 cách rửa mũi cho bé đúng cách, vừa nhanh vừa an toàn
• 7 cách hạ sốt cho trẻ nhanh nhất, hiệu quả ngay tại nhà

Mẹ nên cho trẻ uống nước và pha thêm dung dịch Oresol với liều lượng thích hợp nhằm cân bằng nước và điện giải.

5. Trẻ ngộ độc thực phẩm khi nào cần đi viện?

Mặc dù một số trường hợp ngộ độc nhẹ có thể tự khỏi sau khi được chăm sóc tại nhà, cha mẹ cần theo dõi sát sao các biểu hiện của trẻ. Hãy đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm nào sau đây.

• Nôn hoặc tiêu chảy liên tục, không có dấu hiệu thuyên giảm.

• Có dấu hiệu mất nước nặng: môi rất khô, mắt trũng sâu, không có nước mắt khi khóc, tiểu ít hoặc không đi tiểu trong hơn 6 giờ.

• Phân hoặc chất nôn có lẫn máu.

• Sốt cao trên 38.5 độ C và không hạ sốt.

• Trẻ lơ mơ, mệt lả, li bì, khó đánh thức.

• Trẻ bị đau bụng dữ dội, co giật hoặc khó thở.

Xem thêm: Trẻ sơ sinh bị nôn trớ nhiều lần trong ngày: Cách xử trí đúng

6. Chăm sóc trẻ phục hồi sau khi bị ngộ độc thức ăn như thế nào?

Sau khi được xử trí ổn định, giai đoạn phục hồi cũng rất quan trọng để trẻ lấy lại sức khỏe. Mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt của con để hệ tiêu hóa được hồi phục hoàn toàn.

• Chế độ ăn uống: Mẹ nên cho trẻ ăn các thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa như cháo loãng, súp, khoai tây nghiền. Trong khẩu phần ăn có thể bổ sung thêm chuối, táo, sữa chua để hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường vitamin. Bên cạnh đó, mẹ cần tránh cho con ăn các thực phẩm gây khó tiêu, dễ kích thích buồn nôn như đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, cay nóng, và đồ ngọt.

• Bù đủ nước: Để phòng ngừa tình trạng trẻ ngộ độc thức ăn dẫn đến mất nước, mẹ vẫn tiếp tục cho trẻ uống oresol, nước lọc, hoặc nước trái cây pha loãng. Lưu ý không cho con uống nước đá, các loại nước ngọt vì có thể gây kích thích ruột.

• Chia nhỏ bữa ăn: Cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì 3 bữa chính. Điều này nhằm đảm bảo trẻ vẫn được bổ sung đủ dưỡng chất và năng lượng, mà không tạo gánh nặng cho hệ tiêu hóa.

• Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi: Tình trạng ngộ độc thức ăn thường khiến con mệt lả, mất năng lượng. Do đó mẹ nên cho con nghỉ ngơi nhiều hơn, ngủ sớm và hạn chế vận động mạnh.

Xem thêm: Trẻ bị tiêu chảy nên ăn cháo gì? 10 món dễ tiêu, nhẹ bụng

Bé bị ngộ độc thực phẩm nên được nghỉ ngơi nhiều hơn bình thường để phục hồi năng lượng.

7. Làm sao để phòng tránh ngộ độc thức ăn ở trẻ?

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, việc áp dụng các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm trong sinh hoạt hàng ngày là cách tốt nhất để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ ngộ độc. Vì thế, trong quá trình chăm sóc con, cha mẹ hãy luôn ghi nhớ và thực hiện các nguyên tắc “vàng” dưới đây:

• Thực hiện “ăn chín, uống sôi”, không cho trẻ ăn đồ tái, sống hoặc chưa được nấu chín kỹ.

• Lựa chọn thực phẩm tươi, sạch, có nguồn gốc rõ ràng, tránh thực phẩm ôi thiu, mốc.

• Bảo quản thực phẩm đúng cách, tách riêng thực phẩm sống và chín.

• Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn và trước khi cho trẻ ăn.

• Vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ nhà bếp, đồ dùng ăn uống của trẻ.

• Không cho trẻ ăn thức ăn lạ, đặc biệt là các loại nấm, rau quả dại.

8. Thắc mắc thường gặp

Xoay quanh vấn đề trẻ bị ngộ độc thức ăn, cha mẹ thường có nhiều băn khoăn về cách chăm sóc và chế độ dinh dưỡng cho con. Dưới đây là giải đáp cho một số câu hỏi thường gặp nhất.

8.1. Trẻ bị ngộ độc thức ăn có bị sốt không?

Trẻ bị ngộ độc thức ăn hoàn toàn có thể bị sốt, đây là một trong những dấu hiệu trẻ bị ngộ độc thức ăn do nhiễm khuẩn. Cha mẹ nên theo dõi thân nhiệt của con, tìm cách hạ sốt an toàn và đưa trẻ đi thăm khám càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân.

Xem thêm: Cách hạ sốt cho trẻ bằng chanh và gừng kèm lưu ý quan trọng

8.2. Trẻ bị ngộ độc thức ăn có nên uống sữa không?

Nên bổ sung sữa cho trẻ trong giai đoạn này. Bởi sữa là nguồn cung cấp dinh dưỡng dạng lỏng, dễ hấp thu, giúp trẻ bù đắp năng lượng và dưỡng chất bị thiếu hụt do nôn & tiêu chảy.

Trong đó, cha mẹ nên ưu tiên chọn loại sữa có công thức cân bằng, chứa thành phần tốt cho hệ tiêu hóa như chất xơ GOS, 5 Nucleotides,... để trẻ dễ tiêu hóa, dễ hấp thu và không gây thêm gánh nặng cho đường ruột đang bị tổn thương.

Xem thêm: Bé uống sữa công thức bị tiêu chảy: Mẹ nên làm gì?

Glico ICREO - Công thức êm dịu chuẩn Nhật, nhẹ nhàng nâng đỡ tiêu hoá để con Êm Bụng Khỏe Sức

Được vinh danh 6 năm tại Mother’s Selection Award (Giải thưởng từ Hiệp hội Mẹ Nhật uy tín tại Nhật Bản), Glico ICREO nổi bật với công thức dinh dưỡng cân đối, phù hợp cho nhu cầu trẻ ở mỗi giai đoạn phát triển. Hơn nữa, đây là yếu tố cốt lõi giúp các sản phẩm của thương hiệu tiếp nối lợi ích da kề da trong việc bảo vệ sức khỏe tiêu hóa và tăng cường miễn dịch.

Cụ thể, sản phẩm chứa Axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) hỗ trợ tăng khả năng hấp thu dưỡng chất, hạn chế rối loạn tiêu hóa, cho chiếc bụng “nhỏ” của trẻ êm nhẹ. Kết hợp với chất xơ GOS tăng cường lợi khuẩn Bifidus và khuẩn Axit Lactic, giúp ức chế hại khuẩn trong đường ruột để bé yêu tiêu hóa khỏe mạnh hơn.

Đồng thời Glico ICREO bổ sung 5 loại Nucleotides có tác dụng tăng độ cao của lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện ruột, giúp trẻ tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng và ngăn ngừa vi khuẩn có hại từ bên trong.

Chưa kể, sữa Glico ICREO hỗ trợ trẻ phát triển trí não tinh anh nhờ tiền tố DHA (axit α-linolenic). Vì được chiết xuất từ thành phần thiên nhiên lành tính - dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản độc quyền, bé có thể hấp thu dễ dàng, chuyển hóa thành DHA vừa đủ với nhu cầu.

Các sản phẩm Glico ICREO sản xuất theo công nghệ hiện đại bậc nhất Nhật Bản với nguyên liệu chọn lọc, cho bé hấp thu trọn vẹn tinh túy trong từng giọt sữa để êm bụng khỏe sức!

Hơn hết, mỗi phiên bản được thiết kế cho từng giai đoạn tăng trưởng lại có thêm những ưu điểm riêng như:

• Glico ICREO Balance Milk (0 - 12 tháng) cải thiện đề kháng vững vàng cho trẻ bằng cách bổ sung Beta-carotene (tiền vitamin A). Đi cùng công nghệ khử muối giúp sản phẩm giảm khoáng chất thừa, không gây hại thận non của bé. Ngoài ra, sữa có vị thanh nhạt (độ đường 10,3% từ đường Lactose tự nhiên có trong sữa) giúp trẻ làm quen thuận lợi, uống ngon miệng và không bỏ bú mẹ.
• Glico ICREO Grow-up Milk (9 - 36 tháng) hỗ trợ trẻ phát triển tư duy (IQ), cảm xúc (EQ) và tăng miễn dịch khi chứa “màng cầu béo” MFGM (với hơn 150 loại protein, lipid). Kết hợp với kẽm và vitamin K cho bé yêu phát triển khỏe mạnh, toàn diện.
• Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (trên 3 tuổi) bảo vệ mắt của bé hiệu quả trước tác động có hại từ ánh sáng xanh, đồng thời phát triển thị giác để học hỏi tốt hơn nhờ thành phần Lutein quý giá.

>> Khám phá công thức Êm Bụng, Khỏe Sức chuẩn Nhật – 6 năm được vinh danh cùng Glico ICREO: TẠI ĐÂY. Mẹ có thể dễ dàng tìm mua các sản phẩm tại Concung hoặc các cửa hàng Mẹ&Bé trên toàn quốc .

Xem thêm: Gợi ý 6 giải pháp khi bé không chịu bú bình hay, mẹ lưu ngay

8.3. Trẻ bị ngộ độc thức ăn bao lâu thì khỏi?

Thời gian phục hồi khi trẻ bị ngộ độc thức ăn phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng. Hầu hết các trường hợp ngộ độc nhẹ sẽ cải thiện và khỏi trong vòng 1-3 ngày nếu được chăm sóc và bù nước đúng cách.

8.4. Trẻ bị ngộ độc thức ăn nên ăn gì?

Trong những ngày đầu, trẻ nên ăn các món ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa như cháo trắng, súp gà, khoai tây nghiền. Cha mẹ có thể dần dần bổ sung thêm các thực phẩm khác khi tình trạng của trẻ cải thiện, tránh đồ dầu mỡ và nhiều đường.

Xem thêm: Mách mẹ cách bổ sung lợi khuẩn đường ruột cho bé hiệu quả

Tóm lại, trẻ bị ngộ độc thức ăn là một tình huống y tế cần được xử lý cẩn trọng và kịp thời. Việc trang bị kiến thức về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách sơ cứu ban đầu sẽ giúp cha mẹ bình tĩnh đối mặt và bảo vệ an toàn cho con. Quan trọng nhất, nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện nhé.

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

Sữa Glico ICREO số 1 Grow-up Milk 820g (1-3 tuổi)

Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.

545,000VNĐ

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk số 3 820g (trên 3 tuổi)

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (Glico ICREO số 3) được đóng gói trong lon thiếc màu xanh đặc trưng, dạng bột thơm nhẹ, dinh dưỡng cân bằng nay đã có thêm Lutein - Dưỡng chất chống oxy hoá, hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh để bé tinh anh trong hành trình học hỏi!

525,000VNĐ