1. Tìm hiểu về tình trạng ho ở trẻ sơ sinh
Thông thường, trẻ sơ sinh ít khi bị ho. Vậy nên, khi ho nhiều, có lẽ con yêu của cha mẹ đang bị ốm.
Có 2 kiểu ho thường gặp ở bé sơ sinh như sau:
- Ho khan xảy ra khi trẻ bị dị ứng hoặc cảm lạnh. Ngoài ra, cha mẹ cũng nhận thấy con thở khò khè, khó thở nhiều về đêm.
- Ho có đờm xuất hiện nếu con nhiễm khuẩn đường hô hấp với dịch đờm màu xanh, trắng hoặc vàng đục.
2. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị ho nhiều
Sau đây là những tác nhân gây ra tình trạng ho ở bé sơ sinh:
2.1. Nhiễm khuẩn đường hô hấp
Virus hợp bào hô hấp “tấn công” cơ thể non nớt của con, gây nhiễm khuẩn đường hô hấp. Thông thường, chu kỳ sống của loại vi khuẩn này kéo dài 1 - 2 tuần. Do đó, nếu cha mẹ chăm sóc con đúng cách thì các biểu hiện (như ho có đờm vàng/xanh, sổ mũi, thở khò khè,...) sẽ tự thuyên giảm.
2.2. Cảm lạnh
Nhiệt độ môi trường thay đổi thất thường (điển hình như nóng - lạnh đột ngột) có thể khiến bé cảm lạnh. Một số biểu hiện bệnh phổ biến là ho khan hoặc ho có đờm, nghẹt mũi, sổ mũi, sốt,...
Bé bị cảm lạnh thường bị ho kèm theo sốt nhẹ.
2.3. Hen suyễn
Trường hợp trẻ sơ sinh bị ho nhiều kèm theo thở khò khè hoặc khó thở, khả năng cao con mắc chứng hen suyễn. Đây là một bệnh lý khá phổ biến tại Việt Nam khi có 4.1% dân số gặp phải.
Nếu phụ huynh nhận biết bệnh tình của con sớm và áp dụng biện pháp điều trị phù hợp, đúng lúc thì nguy cơ để lại biến chứng không cao.
2.4. Viêm họng
Tương tự nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm họng cũng là một bệnh lý gây ra bởi virus, với biểu hiện ho kéo dài 5 - 7 ngày. Trong đó, ho khan xuất hiện khi bé bị kích ứng đường hô hấp trên (gồm xoang, họng và dây thanh); còn ho có đờm đến từ nguyên nhân đường hô hấp dưới (như khí quản, phế quản,...) bị virus gây hại.
2.5. Ho gà
Nếu bé sơ sinh bị ho nhiều, từng cơn dài kèm theo thở rít, nôn ói, thở gấp, da tím tái,... thì có thể con mắc ho gà. Bệnh này cực kỳ nguy hiểm, có khả năng dẫn tới nhiều biến chứng nghiêm trọng (như viêm phổi, viêm phế quản,...).
Vì vậy, mẹ nên chủ động phòng tránh cho con bằng cách tiêm phòng đủ 3 liều vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván (DTP) theo lịch tiêm khuyến nghị từ Bộ Y tế.
2.6. Sặc sữa
Sặc sữa là hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh, xảy ra khi sữa từ dạ dày trào ngược trở lại đường thở. Điều này làm cho bé ho sặc dữ dội, mặt tím tái, sữa trào ra mũi,... Có rất nhiều lý do gây ra sặc sữa ở bé là nuốt sữa quá nhanh, nằm bú không đúng tư thế, bị mất tập trung khi uống sữa,...
Glico ICREO Balance Milk (800g)
Glico ICREO Balance Milk - Cân bằng dinh dưỡng phù hợp cho sự phát triển của trẻ. Khối lượng tịnh: 800g
614,000VNĐ
2.7. Dị ứng
Nguyên nhân trẻ bị ho nhiều có thể là dị ứng (như phấn hoa, lông thú cưng, thức ăn,...). Kèm theo đó, bé còn chảy nước mũi, chảy nước mắt liên tục; đau họng; phát ban,...
Bé sơ sinh khá nhạy cảm với mọi thứ quanh mình nên nguy cơ dị ứng với bụi bẩn, khói, phấn hoa,... trong không khí, dẫn tới bị ho rất cao.
2.8. Một số nguyên nhân khác
Trẻ sơ sinh ho kéo dài cũng có khả năng đến từ:
- Trào ngược dạ dày: Vì hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện như người lớn nên có thể bị trào ngược với các dấu hiệu như ho, nôn, hơi thở có mùi khó chịu, ợ nóng,...
- Thời tiết hanh khô: Không khí quá khô hay quá ẩm đều khiến bé khó chịu. Đồng thời, đây là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus phát triển mạnh khiến con bị ốm.
- Môi trường sống không đảm bảo: Khu vực trẻ nằm có nhiều bụi bẩn, khói thuốc,... khiến hệ hô hấp bị kích ứng, dẫn đến ho nhiều.
- Có dị vật “lọt” vào đường thở: Tuy trường hợp này khá hiếm gặp, nhưng nếu vô tình để các vật nhỏ xung quanh rơi vào đường thở thì trẻ sẽ ho dữ dội, da tím tái, thở gấp,...
3. Hướng dẫn chăm sóc bé sơ sinh bị ho nhiều tại nhà
Nếu nguyên nhân ho ở trẻ sơ sinh không phải đến từ bệnh lý thì cha mẹ có thể chăm sóc con ở nhà. Dưới đây là một số giải pháp đơn giản giúp con cảm thấy thoải mái hơn:
3.1. Làm thông thoáng đường thở với nước muối sinh lý
Mẹ làm sạch đường thở cho bé hàng ngày bằng cách nhỏ 1 - 2 giọt nước muối sinh lý vào mũi trẻ, sau đó lấy dụng cụ chuyên dụng hút hết dịch mũi. Ngoài ra, đây cũng là cách giúp đường hô hấp bớt sưng đỏ, nhờ vậy con cảm thấy dễ chịu hơn.
3.2. Giữ ấm cơ thể cho bé
Khi trời trở gió hoặc chuyển sang mùa lạnh, mẹ hỗ trợ trẻ giữ ấm cơ thể như đeo găng tay, mang tất chân, chọn áo dài tay,... Đồng thời, cha mẹ đừng quên điều chỉnh nhiệt độ phòng sao cho luôn ổn định ở mức 25 độ C.
Mẹ nên chọn quần áo dài, giữ nhiệt tốt để giữ ấm cho bé khi trời lạnh
3.3. Đảm bảo nơi trẻ ngủ đủ độ ẩm
Độ ẩm không khí trong phòng nên duy trì ổn định 35 - 50%. Mẹ có thể sử dụng máy tạo độ ẩm khi trời khô và máy hút ẩm khi trời nồm, mưa nhiều để điều chỉnh mức ẩm thích hợp nhất với bé.
3.4. Kê cao đầu cho bé khi nằm ngủ
Cha mẹ cân nhắc đặt con nằm ngủ ở tư thế ngửa, đầu kê cao hơn bình thường một chút. Điều này giúp bé dễ thở hơn, nhờ thế dễ vào giấc và ngủ sâu.
3.5. Cho trẻ uống đủ sữa mẹ/sữa công thức theo nhu cầu
Với trẻ sơ sinh, uống sữa là cách bù nước, bù khoáng hiệu quả khi nóng sốt; đồng thời bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết để cải thiện sức đề kháng. Vì vậy, mẹ nên tích cực cho bé uống sữa mẹ nhiều hơn khi bị ho, nhưng hãy chia nhỏ lượng sữa mà trẻ thường uống hàng ngày thành nhiều bữa. Nhờ thế, con dễ uống, dễ tiêu hóa và tránh bị sặc.
Theo khuyến nghị, mẹ cần cho bé sơ sinh uống sữa mẹ hoàn toàn trong ít nhất 6 tháng đầu, có thể kéo dài đến 2 tuổi (24 tháng) nếu đủ khả năng. Vì sữa mẹ là thức ăn thiết yếu cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.
Thế nhưng, với các trường hợp bất khả kháng (ít sữa hay tắc sữa), mẹ có thể chọn sữa công thức cho bé. Lưu ý rằng sản phẩm nên sở hữu hệ dinh dưỡng cân bằng, phù hợp theo từng giai đoạn phát triển giúp trẻ tránh thêm áp lực lên hệ tiêu hóa non nớt khi bị bệnh. Ngoài ra, sữa cũng cần chứa các dưỡng chất tăng đề kháng tự nhiên như Nucleotides, MFGM, kẽm,...
Hành trình nuôi con vui khỏe chuẩn Nhật - Khi có nguồn dinh dưỡng cân bằng từ Glico ICREO góp sức
Theo đuổi triết lý cân bằng giúp trẻ khỏe mạnh từ bên trong, Glico ICREO đã phát triển Glico ICREO Balance Milk với công thức được thiết kế phù hợp cho nhu cầu của bé từ 0 - 1 tuổi.
Không chỉ giữ trọn vị ngọt thanh từ đường Lactose (đường tự nhiên trong sữa) giúp bé làm quen dễ dàng, sản phẩm còn bổ sung nhiều dưỡng chất hỗ trợ cải thiện miễn dịch. Bao gồm 5 loại Nucleotides (AMP, GMP, CMP, IMP, UMP), chất xơ GOS để nuôi dưỡng lợi khuẩn ở ruột (*) và beta-carotene (tiền vitamin A) tạo dựng “thành trì” đề kháng vững chắc. Nhờ thế bảo vệ trẻ toàn diện trước các loại vi khuẩn, virus gây hại.
(*) Hơn 70% khả năng miễn dịch nằm ở đường ruột. Khi ruột khỏe, đề kháng được “nâng cấp” rõ rệt.
Tăng cường đề kháng bằng sữa Glico ICREO giàu dinh dưỡng giúp bảo vệ trẻ trước vi khuẩn, virus gây hại.
Bên cạnh đó, Glico ICREO Balance Milk còn hỗ trợ bé hấp thu trọn vẹn dinh dưỡng, không nặng bụng với thành phần axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) và công nghệ khử muối độc quyền. Đồng thời, sữa cũng giúp trẻ thông minh, tinh anh hơn nhờ chứa axit béo α-linolenic (được chiết xuất từ dầu tía tô Nhật Bản).
>> Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm về nguồn dinh dưỡng cân bằng mà nhiều mẹ Nhật đã lựa chọn để con có nền tảng phát triển vui khỏe, thông minh từ sớm tại đây!
3.6. Theo dõi nhiệt độ cơ thể con thường xuyên
Nếu trẻ sơ sinh bị ho kèm theo nóng sốt thì bên cạnh “xoa dịu” đường thở, mẹ đừng quên theo dõi nhiệt độ cơ thể con thường xuyên, cách 2 - 3 tiếng/lần. Nếu sốt trên 38 độ C thì hãy đưa con đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
3.7. Một số lưu ý quan trọng khác
Để đảm bảo an toàn cho trẻ sơ sinh khi bị ho, cha mẹ hãy lưu lại một số thông tin cần thiết bên dưới:
- Không tự ý dùng thuốc giảm ho, hạ sốt cho bé khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.
- Không để bé tiếp xúc với người đang bị bệnh.
- Nên cho con phơi nắng sớm hàng ngày để tăng đề kháng.
- Vệ sinh, sát khuẩn các đồ dùng quen thuộc với bé (như mền, gối, bình sữa,...) thường xuyên.
4. Trẻ bị ho nhiều: Khi nào nên đi khám?
Cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ càng sớm càng tốt khi thấy những triệu chứng bên dưới:
- Thở khò khè.
- Da xanh xao, tím tái.
- Ho kéo dài hơn 2 tuần.
- Bỏ bú.
- Sụt cân.
- Ngủ li bì.
5. Câu hỏi thường gặp
Bên dưới là phần giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến xoay quanh tình trạng bé sơ sinh bị ho để cha mẹ tham khảo thêm:
5.1. Bé sơ sinh bị ho bao lâu thì khỏi?
Nếu trẻ sơ sinh bị ho nhẹ, không kèm theo nóng sốt, nôn ói,... mẹ chỉ cần chăm sóc bé cẩn thận theo những hướng dẫn kể trên. Sau vài ngày, trẻ sẽ tự khỏi.
5.2. Trẻ sơ sinh bị ho khan là bệnh gì?
Cảm lạnh hoặc dị ứng có thể khiến bé bị ho khan. Ngoài ra, bệnh kèm theo một vài biểu hiện khác như sổ mũi, nghẹt mũi, sốt nhẹ,...
5.3. Trẻ sơ sinh bị ho, sổ mũi nhưng không sốt cảnh báo bệnh gì?
Nguyên nhân bé ho, sổ mũi nhưng không nóng sốt có khả năng là bị dị ứng, hen suyễn hoặc cảm lạnh. Để xác định tác nhân chính xác, cha mẹ nên đưa trẻ đi bác sĩ sớm.
5.4. Khi trẻ sơ sinh bị ho, mẹ nên kiêng ăn gì?
Chế độ dinh dưỡng của mẹ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa mà trẻ uống. Do đó, khi con bị ho, mẹ nên tránh ăn đồ cay nóng, thực phẩm có tính tanh (như hải sản), đậu phộng, đồ lạnh,...
Đừng quá lo lắng khi trẻ sơ sinh bị ho nhé, vì đây có thể chỉ là một phản xạ tự nhiên của cơ thể. Cha mẹ chỉ cần nắm rõ những nguyên nhân gây ra tình trạng này cùng biểu hiện thường gặp tương ứng. Nhờ đó sẽ có hướng xử lý thích hợp, đảm bảo an toàn tối đa cho con!
Nguồn tham khảo:
1. Báo Sức khỏe & Đời sống. Cần làm gì khi trẻ sơ sinh bị ho? (đã truy cập 13 02 2025).
2. Hellobacsi. Trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh bị ho là do đâu, điều trị thế nào?. (đã truy cập 13 02 2025).