Trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi: Nguyên nhân, cách xử lý & phòng ngừa

Trẻ sơ sinh có sức đề kháng yếu nên dễ mắc các bệnh về đường hô hấp, trong đó có ho, hắt hơi kèm sổ mũi. Tình trạng này khiến nhiều cha mẹ lo lắng, vì nếu để kéo dài sẽ làm con khó chịu, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Trong bài viết dưới đây, mời cha mẹ cùng tìm hiểu rõ hơn các nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi, cách khắc phục và phòng ngừa hiệu quả.

1. Biểu hiện thường gặp khi trẻ sơ sinh bị ho hắt hơi sổ mũi

Nhận biết dấu hiệu trẻ sơ sinh bị ho, sổ mũi giúp cha mẹ có biện pháp khắc phục phù hợp:

  • Trẻ thường xuyên hắt hơi và sổ mũi, dịch mũi trong suốt hoặc đặc (trường hợp viêm mũi).
  • Ho khan hoặc ho có đờm do mũi bị ngạt hoặc dịch mũi chảy xuống họng gây kích ứng. Tình trạng ho xuất hiện thường xuyên vào ban đêm, khi ăn hoặc tiếp xúc với chất gây kích ứng từ môi trường (nước hoa, khói bụi,...).
  • Niêm mạc mũi bị sưng, làm trẻ thở khó khăn hoặc phát ra tiếng khụt khịt.
  • Trẻ quấy khóc, khó chịu nhiều hơn bình thường.

Xem thêm: Vì sao trẻ sơ sinh ho có đờm không sốt? Cách xử lý an toàn

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi

Các biểu hiện khi bị ho, hắt hơi, sổ mũi khiến trẻ mệt mỏi, khó chịu.

2. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi

Tình trạng trẻ sơ sinh bị ho hắt hơi sổ mũi chủ yếu đến từ các nguyên nhân sau đây:

2.1. Bị nhiễm trùng đường hô hấp

Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch yếu nên dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp do vi khuẩn hoặc virus. Cụ thể, vi khuẩn hoặc virus sẽ xâm nhập vào đường hô hấp trên gây viêm mũi, viêm họng. Sau đó, chúng có thể lan xuống đường hô hấp dưới, khiến trẻ sơ sinh bị ho, sổ mũi, chảy nước mắt và thậm chí sốt.

2.2. Thời tiết thay đổi khi giao mùa

Sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm vào thời điểm giao mùa có thể kích thích màng niêm mạc đường hô hấp, gây sổ mũi và ho. Hơn nữa, thời tiết giao mùa tạo điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn như Rhino, Corona, Adeno, Parainfluenza,... phát triển và tấn công làm trẻ sơ sinh dễ mắc bệnh nhiễm trùng hô hấp.

Xem thêm: 10 cách chăm sóc bé sơ sinh vào mùa hè để ít cảm vặt

2.3. Trẻ nằm điều hòa thường xuyên

Trẻ sơ sinh nằm điều hòa thường xuyên ở nhiệt độ thấp thường gặp tình trạng hắt hơi, nghẹt mũi, đau rát họng và ho. Điều này là do trong phòng điều hòa không khí kém lưu thông, độ ẩm quá cao hoặc thấp, chênh lệch nhiệt độ ngoài trời và trong phòng lớn,... Những yếu tố này khiến niêm mạc mũi họng của trẻ bị khô, thiếu lớp nhầy bảo vệ, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc virus xâm nhập gây viêm họng, viêm mũi,...

Trẻ sơ sinh bị ho hắt hơi sổ mũi do đâu

Ở trong phòng điều hòa nhiệt độ thấp quá lâu có thể khiến trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi chảy nước mắt.

2.4. Một số yếu tố khác

Tình trạng ho, sổ mũi ở trẻ sơ sinh còn đến từ một vài nguyên nhân sau đây:

  • Trẻ tiếp xúc với chất kích thích niêm mạc mũi như bụi bẩn, khói (thuốc lá, than tổ ong…) gây viêm mũi, viêm họng dẫn đến ho, hắt hơi và sổ mũi.
  • Trẻ tiếp xúc với người bị nhiễm khuẩn đường hô hấp cũng có khả năng bị viêm mũi, sổ mũi và ho.
  • Trẻ sinh non, còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A,... sẽ dễ bị bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, dẫn đến hắt hơi, sổ mũi và ho.
  • Trẻ sống trong môi trường đông đúc, nhà ở chật hẹp, ẩm thấp, vệ sinh kém… cũng có tỷ lệ bị ho sổ mũi cao.

3. Mách mẹ cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi giúp con sớm hồi phục

Để giúp trẻ sơ sinh giảm ho sổ mũi, cha mẹ cần thực hiện các cách dưới đây:

3.1. Tạo không gian thoáng khí, có độ ẩm tự nhiên

Để trẻ bị ho sổ mũi thoải mái hơn, cha mẹ nên tạo không gian sống thoáng khí và có độ ẩm tự nhiên bằng cách:

  • Sử dụng máy tạo độ ẩm không khí (duy trì mức độ ẩm vừa phải khoảng 40 - 60%) để giáp bớt không khí lạnh, khô trong phòng.
  • Đặt bát nước trong phòng để tạo độ ẩm tự nhiên, giúp không khí trong lành hơn.

3.2. Dùng điều hòa trong phòng ngủ của trẻ đúng cách

Khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho hắt hơi sổ mũi, cha mẹ có thể cho con ngủ trong phòng điều hòa có mức nhiệt 26 - 28 độ C, nhưng không quá 4 giờ liên tục. Đồng thời, phụ huynh nên bật quạt gió thoáng nhẹ, tránh luồng gió thổi thẳng vào mặt trẻ. Ngoài ra, vệ sinh máy điều hòa định kỳ để loại bỏ các tác nhân gây bệnh về đường hô hấp như bụi bẩn, vi khuẩn,...

3.3. Kết hợp hút mũi và vỗ nhẹ lưng cho trẻ

Với trẻ sơ sinh ho sổ mũi, cha mẹ nên kết hợp hút mũi và vỗ nhẹ lưng để con cảm thấy thoải mái hơn. Cụ thể:

  • Hút mũi: Cha mẹ có thể nhỏ vài giọt nước muối sinh lý vào mũi trẻ, rồi dùng dụng cụ hút dịch nhầy ra ngoài. Cách này sẽ giúp trẻ sơ sinh giảm tình trạng sổ mũi, nghẹt mũi hiệu quả. Tuy nhiên, mỗi ngày chỉ nên hút mũi 2 - 3 lần cho trẻ để tránh gây tổn thương niêm mạc mũi.
  • Vỗ nhẹ lưng: Cách này giúp đẩy dịch ra ngoài và giảm tình trạng ho ở trẻ sơ sinh. Để thực hiện, cha mẹ hãy dùng lòng bàn tay khum lại rồi vỗ nhẹ vào lưng theo hướng từ dưới lên trên. Vỗ trong khoảng 1 - 2 phút và không quá mạnh để tránh trẻ bị đau.

Xem thêm: 8 mẹo dân gian trị táo bón cho trẻ sơ sinh hiệu quả tại nhà

Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi

Vỗ nhẹ lưng là một giải pháp hỗ trợ trẻ sơ sinh giảm ho hiệu quả.

3.4. Cho trẻ bú đầy đủ để bổ sung chất lỏng

Dinh dưỡng đầy đủ giúp bé nhanh hồi phục sức khỏe, cải thiện hiệu quả tình trạng ho, hắt hơi và sổ mũi. Do đó, nên cho trẻ sơ sinh bú mẹ đều đặn để tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên. Đồng thời, việc cho con bú sữa còn tạo ra cơ chế da kề da để bé tiếp xúc với hơi ấm của mẹ, hỗ trợ phát triển đề kháng vững vàng.

Xem thêm: Làm sao để biết bé bú không đủ sữa? 6 dấu hiệu & cách khắc phục

Trường hợp trẻ không uống sữa mẹ, mẹ nên chọn sữa công thức cung cấp nguồn dinh dưỡng cân bằng, chứa dưỡng chất quý hỗ trợ đề kháng và tiêu hóa. Qua đó không chỉ bù nước mà còn giúp con dễ dàng hấp thu các dưỡng chất cần thiết để tiêu hóa khỏe, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, chống lại tác nhân gây bệnh vặt từ môi trường.

Glico ICREO Balance Milk - ‘Chiến binh’ đồng hành cùng con lớn khôn khỏe mạnh!

Để hành trình nuôi con của mẹ trọn vẹn hơn, Glico ICREO Balance Milk (dành cho bé dưới 1 tuổi) được hoàn thiện công thức đặc biệt giúp bé êm bụng khỏe sức từ ngày đầu tiên. Sản phẩm không chỉ có nguồn dinh dưỡng cân bằng mà còn tiếp nối lợi ích quý giá từ phương pháp da kề da. Đây là phương pháp được thực hiện trong 90 phút sau sinh, cho trẻ nhận được nguồn lợi khuẩn tốt từ mẹ giúp tăng cường sức khỏe tiêu hóa và hình thành miễn dịch vững vàng - yếu tố giúp ngăn chặn vi khuẩn có hại xâm nhập để khỏe mạnh hơn, ngừa ốm vặt.

Theo đó, Glico ICREO Balance Milk giúp củng cố hàng rào miễn dịch tự nhiên bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ mắc bệnh, nhờ nhận kháng thể IgA và IgG được kích thích bởi 5 loại Nucleotides cùng beta-carotene (tiền vitamin A). Song song đó, Glico ICREO Balance Milk cũng hỗ trợ trẻ tiêu hóa khỏe mạnh, êm bụng hơn với thành phần Nucleotides kết hợp chất xơ GOSAxit Palmitic liên kết ở vị trí beta.

Chưa kể, trí não của trẻ sẽ càng phát triển tinh anh nhờ sữa độc quyền bổ sung tiền tố DHA từ lá tía tô xanh Nhật Bản. Đây là thành phần lành tính từ tự nhiên, có khả năng chuyển hóa vừa vặn nhu cầu cơ thể nên trẻ dễ hấp thu.

Sữa cũng góp phần bảo vệ thận của trẻ nhờ ứng dụng công nghệ khử muối giúp giảm lượng natri và khoáng chất thừa. Cùng hương vị sữa ngọt thanh do chỉ sử dụng đường lactose tự nhiên (độ đường chỉ 10,3%) giúp bé dễ dàng làm quen, uống ngon miệng.

Balance Milk bổ sung dưỡng chất cho bé

Glico ICREO Balance Milk có 5 loại Nucleotides giúp bé yêu có ‘chiếc bụng’ khỏe và tăng cường đề kháng hiệu quả.

>> Bên cạnh Glico ICREO Balance Milk, Glico ICREO còn mang đến các dòng sữa chứa dưỡng chất quý hỗ trợ trẻ phát triển tốt ở từng giai đoạn. Mẹ xem chi tiết TẠI ĐÂY.

3.5. Vệ sinh cá nhân cho bé kỹ càng

Khi trẻ sơ sinh bị ho hắt hơi sổ mũi có thể làm ướt vùng da dưới mũi hoặc quanh miệng gây kích ứng da khiến con khó chịu. Chính vì vậy, cha mẹ cần dùng khăn mềm, ấm để lau sạch mũi và quanh miệng của trẻ kỹ càng. Lưu ý, các dụng cụ hút mũi, khăn lau mặt và các vật dụng liên quan với trẻ cũng cần được làm sạch và khử trùng thường xuyên.

3.6. Một số lưu ý khác

Ngoài các cách chăm sóc gợi ý bên trên, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau để giúp trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi nhanh hồi phục:

  • Không cho trẻ dùng thuốc giảm ho, nghẹt mũi mà chưa có chỉ định của bác sĩ có thể gặp tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe.
  • Tránh nâng cao đầu khi nằm đối với bé sơ sinh và bé nhỏ dưới 2 tuổi vì có nguy cơ gây đột tử (SIDS).
  • Không tự ý áp dụng mẹo dân gian như dùng mật ong làm dịu họng, hoặc chữa sổ mũi với xông tinh dầu. Vì những mẹo này chưa phù hợp với trẻ sơ sinh, có thể ảnh hưởng sức khỏe của con.

Xem thêm: Có nên cho trẻ uống tăng đề kháng không? Lưu ý gì khi dùng?

4. Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu đã chăm sóc mà không thuyên giảm và trở nặng hơn với các biểu hiện bất thường như:

  • Không thể bú hoặc ăn uống khó khăn.
  • Trẻ khó thở hoặc thở khò khè, thở dốc và đau ngực.
  • Ho kéo dài hơn 3 - 4 ngày không thuyên giảm.
  • Sốt cao trên 38 độ C.

5. Cách phòng ngừa ho sổ mũi ở trẻ sơ sinh

Để trẻ sơ sinh luôn khỏe mạnh, tránh tình trạng ho, hắt hơi hay sổ mũi thì cha mẹ nên áp dụng một số cách phòng ngừa dưới đây:

  • Rửa tay kỹ càng trước khi chạm vào cơ thể cũng như đồ dùng của trẻ.
  • Thường xuyên thay quần áo cho bé, đặc biệt là sau khi trẻ bị ướt hoặc bẩn.
  • Khi trời hanh khô, cha mẹ nên sử dụng máy tạo ẩm hoặc để bát nước ở gần trẻ để giữ ẩm trong phòng.
  • Cho bé bú mẹ đủ cữ để tăng cường hệ miễn dịch và cung cấp dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe.
  • Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người mắc bệnh lây nhiễm đường hô hấp.
  • Hỗ trợ trẻ vận động tay chân thường xuyên, đúng cách để giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng.
  • Cha mẹ nên thực hiện đúng theo lịch tiêm chủng cho trẻ sơ sinh được khuyến nghị. Cách này sẽ giúp trẻ hạn chế mắc phải các bệnh truyền nhiễm, lớn khôn khỏe mạnh. 
  • Cho trẻ kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi sự phát triển, đồng thời phát hiện sớm bất thường để có cách khắc phục kịp thời

6. Câu hỏi thường gặp

Mẹ hãy tìm hiểu giải đáp một số thắc mắc liên quan đến tình trạng trẻ sơ sinh bị ho hắt hơi sổ mũi để chăm sóc con yêu tốt hơn:

6.1. Trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi có nên tắm không?

Trẻ sơ sinh bị ho, hắt hơi kèm sổ mũi vẫn nên tắm như bình thường. Vì khi bị ho sổ mũi, cơ thể trẻ có thể tiết nhiều mồ hôi hơn, khiến con cảm thấy khó chịu. Việc tắm giúp loại bỏ mồ hôi và bụi bẩn để trẻ cảm thấy thoải mái. Tắm nước ấm cũng làm dịch nhầy trong mũi loãng, dễ dàng hút ra ngoài để đường thở thông thoáng hơn.

Lưu ý, mẹ không nên tắm cho trẻ khi đang sốt cao hoặc quá mệt mỏi. Đồng thời, môi trường tắm cũng cần đủ ấm áp, không có gió lùa; sử dụng nước ấm để không làm trẻ cảm thấy lạnh.

6.2. Trẻ sơ sinh bị ho, sổ mũi mẹ nên ăn gì?

Với trẻ bú sữa mẹ, mẹ nên bổ sung các thực phẩm như thịt gà, móng giò, thịt bò, chuối sứ, đu đủ để cung cấp dưỡng chất giúp bé tăng đề kháng. Ngoài ra kiêng một số thực phẩm như tôm, cua, cá, thực phẩm chiên rán, đồ ăn cay, nóng hoặc lạnh để tránh ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. 

Hy vọng thông tin từ bài viết giúp cha mẹ có thêm kiến thức về tình trạng trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi. Bên cạnh chăm sóc đúng theo hướng dẫn, phụ huynh cũng nên chú ý theo dõi triệu chứng và chủ động đưa trẻ đi khám với bác sĩ để có giải pháp can thiệp kịp thời, giúp con sớm hồi phục sức khỏe.

Nguồn tham khảo:

1. ThS.BS Trần Thị Kim Ngọc. Hướng dẫn cha mẹ chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho sổ mũi đúng cách (Đã truy cập 28 05 2025).

2. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Bắc Hà. Trẻ sơ sinh bị ho mẹ nên ăn gì để đảm bảo sức khỏe cho bé (Đã truy cập 28 05 2025).

Bài viết xem nhiều