1. Lợi ích khi dạy bé 18 tháng tập nói đúng phương pháp
Ở cột mốc 18 tháng tuổi, khả năng ngôn ngữ của bé đang thực sự bùng nổ với những bước tiến đáng kinh ngạc. Lúc này, con yêu đã có thể nói rõ ràng một số từ đơn giản như tên người, đồ vật và các bộ phận cơ thể. Bé cũng rất giỏi lặp lại những từ hoặc âm thanh cuối cùng trong câu nói của cha mẹ. Điều thú vị là nhiều bé còn bắt đầu liên kết hai từ đơn giản để tạo thành câu sơ khai như ‘Hết rồi’ hay ‘Muốn bóng’ và còn tự gọi được tên mình. Ngoài ra, bé sẽ khéo léo kết hợp từ ngữ, suy nghĩ và ngôn ngữ cơ thể để bộc lộ ý muốn, cùng với giọng điệu biểu cảm hơn rất nhiều.
Xem thêm: Trẻ mấy tháng biết nói? Làm gì để hỗ trợ trẻ tập nói tốt?
Chung quy, ở giai đoạn 18 tháng tuổi, trẻ bắt đầu thể hiện sự tò mò, thích thú khám phá mọi thứ xung quanh. Đồng thời đây cũng là giai đoạn phát triển khả năng giao tiếp mạnh mẽ. Nếu cha mẹ biết cách dạy bé tập nói đúng phương pháp sẽ mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
-
Tăng khả năng lắng nghe và kích thích sự phản ứng của trẻ với bố mẹ qua ngôn ngữ.
-
Khi được tập nói đúng cách, bé sẽ dễ dàng bắt chước âm thanh và hình thành khả năng nói tròn vành rõ chữ về sau.
-
Bé có thể nói ra điều mình muốn sẽ ít cáu kỉnh hay khó chịu vì được thấu hiểu, giúp con thể hiện cảm xúc và nhu cầu rõ ràng hơn.
-
Thời gian tập nói là cơ hội tuyệt vời để cha mẹ và con cùng tương tác, trò chuyện, vui đùa, tạo nên những kỷ niệm đẹp và thắt chặt tình cảm gia đình.
-
Việc dạy bé 18 tháng tuổi tập nói đúng cách còn giúp con tránh bị chậm nói. Tình trạng chậm nói kéo dài không chỉ gây cản trở nghiêm trọng đến khả năng giao tiếp mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển tư duy và tâm lý của trẻ về lâu dài.
Xem thêm: Trẻ 18, 19, 20 tháng chưa biết nói, chậm nói có sao không?
Tập nói đúng phương pháp giúp con phát triển ngôn ngữ toàn diện, tự tin giao tiếp, gắn kết tình cảm gia đình, đồng thời tránh nguy cơ chậm nói.
2. Chia sẻ các cách dạy trẻ 18 tháng tuổi tập nói hiệu quả, dễ áp dụng
Để dạy bé 18 tháng tập nói hiệu quả, cha mẹ có thể áp dụng các cách dưới đây:
2.1. Tận dụng mọi khoảnh khắc để trò chuyện với con
Việc trò chuyện không ngừng với con chính là ‘chìa khóa vàng’ giúp bé 18 tháng tuổi tập nói một cách tự nhiên và hiệu quả. Điều này cực kỳ quan trọng vì không chỉ giúp bé tích lũy vốn từ, mà còn kích thích sự tò mò và mong muốn giao tiếp của bé. Bên cạnh đó, việc trò chuyện thường xuyên còn giúp bé rèn luyện khả năng lắng nghe và tập trung – những kỹ năng nền tảng cực kỳ quan trọng cho hành trình tập nói của con.
Dù bé chưa biết nói, mẹ vẫn nên trò chuyện thường xuyên, mô tả mọi hoạt động đang diễn ra như: ‘Mẹ đang gọt trái táo nè, táo đỏ rất ngọt đấy con!’ khi nấu ăn; ‘Con đang cầm quả bóng màu đỏ phải không? Sút bóng đi con!’ khi chơi cùng bé; ‘Mẹ đang tắm cho con nè, nước ấm lắm!’ khi tắm hoặc thay đồ;... Khi trò chuyện với con, mẹ hãy luôn sử dụng giọng điệu ấm áp, phát âm rõ ràng, nói chậm và dùng từ ngữ đơn giản để bé dễ tiếp thu nhất.
Xem thêm: 6 bí quyết dạy bé 1 tuổi tập nói sành sỏi nhanh chóng
2.2. Cùng trẻ đọc sách tranh minh họa
Đọc sách tranh minh họa không chỉ là sợi dây gắn kết tình cảm giữa cha mẹ và bé, mà còn mang lại vô vàn lợi ích cho sự phát triển ngôn ngữ. Cụ thể, việc đọc sách giúp bé xây dựng vốn từ vựng phong phú qua hình ảnh trực quan, đồng thời kích thích khả năng nhận biết và ghi nhớ từ ngữ. Bé còn được phát triển kỹ năng lắng nghe và tập trung khi chú ý đến lời đọc của cha mẹ. Quan trọng hơn, hoạt động này khuyến khích bé tương tác và giao tiếp thông qua việc trả lời các câu hỏi đơn giản.
Cha mẹ nên ưu tiên những cuốn sách có tranh lớn, màu sắc bắt mắt, ít chữ và chủ đề gần gũi với bé như con vật, đồ vật hoặc các hoạt động hàng ngày. Khi đọc, mẹ hãy chỉ vào từng hình ảnh và đọc rõ tên, đồng thời lặp lại từ khóa nhiều lần, ví dụ: ‘Đây là con mèo. Nó kêu meo meo’; ‘Đây là con chó. Nó có lông màu nâu’.
Để tăng cường sự tương tác, mẹ có thể đặt những câu hỏi đơn giản như: ‘Con mèo kêu sao con?’ hoặc ‘Lông con chó màu gì con?’. Lưu ý, mẹ nên sử dụng giọng điệu vui tươi, biểu cảm và cho phép bé tự lật trang sẽ giúp nuôi dưỡng tình yêu đọc sách và kích thích khả năng nhận biết, ghi nhớ từ vựng của bé.
Xem thêm: Mách mẹ 10 cách dạy trẻ 2 tuổi tập nói sớm, nói chuẩn siêu dễ
Mẹ hãy cùng bé đọc sách tranh minh họa và kết hợp trò chuyện để việc tập nói thêm hiệu quả.
2.3. Cho bé hát và vận động theo nhạc
Việc cho bé hát và vận động theo nhạc vừa tạo ra không khí vui vẻ, vừa là cách dạy trẻ 18 tháng tuổi tập nói hiệu quả. Khi được nghe nhạc và hát, bé sẽ tăng cường khả năng lắng nghe và phân biệt âm thanh, từ đó nhận diện các âm tiết và từ ngữ tốt hơn. Các giai điệu vui tươi và ca từ lặp lại trong bài hát còn giúp bé dễ dàng ghi nhớ từ vựng và làm quen với ngữ điệu ngôn ngữ tự nhiên. Đặc biệt, việc vận động theo nhạc còn kích thích sự phối hợp giữa thính giác, thị giác và vận động, tạo nền tảng vững chắc cho việc phát triển ngôn ngữ toàn diện.
Những bài hát thiếu nhi có ca từ đơn giản, lặp lại cùng giai điệu vui tươi như ‘Bé đi mẫu giáo’, ‘Một con vịt’ hay ‘Bé bé bằng bông’ rất phù hợp để giúp bé dễ dàng ghi nhớ từ vựng và làm quen với ngữ điệu ngôn ngữ tự nhiên.
Ngoài ra, mẹ hãy kết hợp vỗ tay, múa minh họa theo nội dung bài hát. Ví dụ, khi hát về chú vịt, mẹ có thể làm động tác vịt đi lạch bạch; hay khi hát về các bộ phận cơ thể thì hãy chỉ vào mắt, mũi, miệng. Việc này không chỉ giúp bé vừa nghe, vừa học từ và ghi nhớ lâu hơn mà còn kích thích vận động và nuôi dưỡng niềm vui học tập ở con.
Xem thêm: Trẻ 2 tuổi chậm nói: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách can thiệp sớm
2.4. Gọi tên các đồ vật cho trẻ nghe
Việc cha mẹ thường xuyên gọi tên các đồ vật xung quanh là một cách dạy trẻ 18 tháng tuổi tập nói đơn giản nhưng lại cực kỳ hiệu quả. Hoạt động này giúp bé xây dựng vốn từ vựng một cách tự nhiên và kết nối từ ngữ với thế giới xung quanh. Khi nhìn thấy và nghe tên đồ vật lặp đi lặp lại, con sẽ dần hiểu ý nghĩa của từ và tăng cường khả năng ghi nhớ. Đồng thời, cách này cũng kích thích sự tò mò và khuyến khích bé giao tiếp.
Mẹ có thể tận dụng mọi cơ hội trong sinh hoạt hàng ngày để thực hiện cách này. Ví dụ, khi cho bé ăn uống, thay vì chỉ đưa sữa, mẹ hãy hỏi: ‘Con muốn uống sữa không?’, hay ‘À, sữa của con nè!’. Trong các hoạt động khác, hãy gọi tên rõ ràng các đồ vật để bé dẫn nhận biết và bắt chước theo như ‘Đây là cái muỗng con nhé!’, ‘Uống nước bằng cái ly này’, ‘Con đang chơi với chiếc ô tô màu xanh à?’.
Xem thêm: Top 12 đồ chơi trẻ em thông minh giúp phát triển tư duy
Thường xuyên gọi tên các đồ vật cho trẻ nghe sẽ giúp bé xây dựng vốn từ vựng và nhận biết thế giới xung quanh hiệu quả.
2.5. Khuyến khích bé bắt chước âm thanh
Khuyến khích bé bắt chước âm thanh là bước đệm quan trọng giúp con làm quen với việc phát âm. Việc này không chỉ giúp phát triển cơ quan phát âm của bé (như lưỡi, môi, vòm họng) trở nên linh hoạt hơn, sẵn sàng cho việc nói từ, mà còn tăng cường khả năng lắng nghe và phân biệt âm thanh. Quan trọng hơn, khi bé cố gắng phát âm và nhận được sự khen ngợi từ cha mẹ, con sẽ cảm thấy tự tin để tiếp tục thử sức và biến việc học nói thành một trò chơi đầy hứng thú.
Để bé hào hứng bắt chước, mẹ hãy thường xuyên tạo ra các tiếng động quen thuộc và khuyến khích con làm theo. Ví dụ, mẹ có thể mô phỏng tiếng xe cộ như ‘Ù... xe chạy nè!’, ‘Bíp bíp, ô tô kêu bíp bíp!’. Hoặc mẹ tạo tiếng kêu động vật như ‘Moo... con bò kêu moo…’, ‘Gâu gâu, chú chó kêu gâu gâu!’. Bên cạnh đó, hãy làm các âm thanh đồ vật như ‘Kính coong! Chuông cửa kêu kính coong!’ hoặc âm thanh hành động như ‘Chụt chụt, mẹ hôn con chụt chụt!’.
Khi bé cố gắng phát âm, mẹ hãy dành những lời khen ngợi và thể hiện sự vui vẻ bằng một nụ cười, cái vỗ tay, hay câu nói như ‘Con giỏi quá!’, ‘Đúng rồi đó con yêu!’. Những lời động viên này sẽ là động lực lớn lao giúp bé tự tin hơn khi tập nói và không ngại thử sức.
Xem thêm: TOP 8 mẹo dân gian chữa trẻ chậm nói đơn giản, hiệu quả nhanh
2.6. Cho bé luyện tập trả lời các câu hỏi đơn giản
Khuyến khích bé trả lời những câu hỏi cũng là một trong các cách dạy trẻ 18 tháng tuổi tập nói hiệu quả. Hoạt động này không chỉ giúp bé tăng vốn từ, phát triển khả năng tư duy và tương tác, mà còn dạy con cách lắng nghe câu hỏi, rồi suy nghĩ để đưa ra câu trả lời - dù chỉ là một cái gật đầu, một âm thanh bập bẹ, hay một từ đơn giản. Điều này sẽ kích thích bé hiểu ngôn ngữ tốt hơn, đồng thời tăng cường sự tự tin khi bé thấy mình được cha mẹ lắng nghe và thấu hiểu.
Để dạy bé 18 tháng tập nói hiệu quả, cha mẹ hãy đặt những câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng và kiên nhẫn cho con thời gian để suy nghĩ và phản ứng. Ví dụ: khi cho bé ăn, mẹ có thể hỏi ‘Con muốn ăn nữa không?’ và chờ bé gật đầu, lắc đầu hoặc bập bẹ ‘Nữa’. Khi bé chơi với đồ chơi, mẹ hãy hỏi ‘Bóng đâu con?’, khuyến khích bé chỉ tay vào quả bóng. Hoặc khi con muốn lấy một vật gì đó, thay vì đưa ngay, mẹ có thể hỏi ‘Con muốn cái này à?’.
Trong mọi tình huống, hãy luôn động viên và khen ngợi bé, dù câu trả lời của con chưa thật rõ ràng. Chính sự kiên nhẫn và khuyến khích của cha mẹ sẽ giúp bé phát triển khả năng giao tiếp một cách tự nhiên và vững chắc.
Xem thêm: Trẻ 3 tuổi chậm nói: Nguyên nhân, hậu quả và cách điều trị
2.7. Đưa bé đến khu vui chơi để tiếp xúc nhiều bạn hơn
Việc bé dành quá nhiều thời gian với TV, điện thoại hay chỉ quanh quẩn trong nhà có thể hạn chế đáng kể cơ hội giao tiếp và phát triển ngôn ngữ. Thay vào đó, mẹ hãy đưa con ra ngoài các khu vui chơi, công viên hoặc những nơi có nhiều trẻ em khác.
Tại đây, bé sẽ được tiếp xúc với môi trường giao tiếp đa dạng, học cách lắng nghe, quan sát và bắt chước các bạn. Việc vui chơi cùng bạn bè không chỉ giúp bé phát triển kỹ năng xã hội, mà còn là cách tuyệt vời để kích thích khả năng ngôn ngữ một cách tự nhiên thông qua các tương tác, trò chơi và những cuộc trò chuyện đơn giản.
Xem thêm: Bé 4 tuổi chậm phát triển ngôn ngữ: Nguyên nhân & Giải pháp
Đưa bé đến khu vui chơi để tiếp xúc nhiều bạn hơn giúp con phát triển kỹ năng giao tiếp và xã hội một cách tự nhiên.
3. Dạy bé 18 tháng tập nói cần lưu ý điều gì?
Khi thực hiện các cách dạy trẻ 18 tháng tuổi tập nói trên, phụ huynh cần lưu ý một số điều quan trọng dưới đây để hỗ trợ bé hiệu quả, tránh gây áp lực hoặc vô tình làm cản trở quá trình phát triển ngôn ngữ của con:
-
Thống nhất phương pháp dạy trẻ: Sự nhất quán là chìa khóa quan trọng trong quá trình dạy trẻ tập nói. Tất cả thành viên trong gia đình, từ ông bà đến cha mẹ, nên thống nhất phương pháp giáo dục để tạo sự đồng bộ. Điều này giúp trẻ không bị nhầm lẫn và dễ dàng tiếp thu hơn khi được học nói.
-
Kiên nhẫn - Không ép bé phải nói: Mỗi bé có tốc độ phát triển ngôn ngữ khác nhau, có bé nói sớm, bé nói chậm hơn một chút. Không nên so sánh bé với bạn bè đồng trang lứa hoặc ép bé phải nói theo ý mình - điều này có thể khiến bé sợ và không muốn nói.
-
Hạn chế sửa sai quá mức: Ở giai đoạn này, điều quan trọng là khuyến khích bé nói, dù phát âm chưa chuẩn. Việc sửa sai quá mức có thể khiến bé mất tự tin và ngại giao tiếp. Thay vì sửa từng lỗi nhỏ, cha mẹ hãy lặp lại đúng từ đó một cách tự nhiên trong câu nói của mình. Ví dụ, nếu bé nói ‘bòng’ thay vì ‘bóng’, mẹ có thể nói lại: ‘Đúng rồi, đó là quả bóng của con!’.
-
Dành lời khen ngợi đúng lúc: Khen ngợi đúng lúc sẽ giúp trẻ thêm phần tự tin và hứng thú khi tập nói. Mỗi khi trẻ có sự tiến bộ, dù nhỏ, cha mẹ hãy khích lệ để con có động lực muốn nói nhiều hơn. Sự động viên từ cha mẹ là nguồn động lực lớn, giúp trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách tự nhiên và tích cực.
-
Nói chuyện đúng ngữ âm, tránh nói ngọng: Người lớn nên phát âm đúng, không nói ngọng, nói lái quá nhiều. Ví dụ: Không nên gọi ‘ăn cơm’ là ‘ăn măm’, vì bé sẽ học và nói sai theo. Dù dễ thương, nhưng những từ ‘biến tấu’ có thể ảnh hưởng đến phát âm sau này của bé.
-
Theo dõi các dấu hiệu chậm nói: Mặc dù mỗi bé có tốc độ phát triển riêng, cha mẹ vẫn cần theo dõi sát sao các dấu hiệu chậm nói ở trẻ 18 tháng tuổi. Nếu bé có một trong các dấu hiệu như không bập bẹ hoặc tạo ra âm thanh, không phản ứng khi được gọi tên, không sử dụng ít nhất 2 - 3 từ đơn giản, không chỉ tay vào đồ vật khi được hỏi,... mẹ nên đưa con đến bác sĩ hoặc chuyên gia để được kiểm tra kịp thời.
Xem thêm: Điểm danh dấu hiệu trẻ biết nói sớm và cách hỗ trợ hiệu quả
Lời khuyên: Nhìn chung, giai đoạn 18 tháng tuổi được xem là ‘thời kỳ vàng’ cho sự phát triển vượt trội của trí não và ngôn ngữ ở trẻ. Vì vậy, bên cạnh việc kiên trì dạy trẻ tập nói mỗi ngày, cha mẹ đừng quên chú ý chăm sóc dinh dưỡng cho con. Bởi, khi trẻ được cung cấp đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp nâng cao chỉ số IQ (thông minh), cải thiện trí nhớ, sự tập trung và sử dụng ngôn ngữ linh hoạt hơn.
Theo đó, mẹ nên bổ sung các nhóm thực phẩm gồm protein (thịt, cá, trứng), tinh bột (gạo, ngũ cốc), vitamin và khoáng chất (trái cây, rau củ). Trong đó, DHA từ cá, dầu cá, sữa là chất rất cần thiết cho sự phát triển trí não của bé trong những năm đầu đời, giúp bé cải thiện khả năng tư duy và ngôn ngữ.
Xem thêm: Bổ sung gì cho trẻ nhanh biết nói? 5 nhóm thực phẩm nên có
Sữa Glico ICREO số 1 Grow-up Milk 820g (1-3 tuổi)
Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.
Glico ICREO Grow-up Milk - ‘Món quà’ dinh dưỡng cân bằng, êm dịu lành tính, bé dễ hấp thu
Nhận thấy DHA là dưỡng chất ‘vàng’ trong sự phát triển thị giác, trí não, trí thông minh của trẻ, nhưng không phải lúc nào bé cũng hấp thu trọn vẹn qua những bữa ăn mẹ chuẩn bị. Glico ICREO nỗ lực nghiên cứu và hoàn thiện Glico ICREO Grow-up Milk (dành cho bé từ 9 đến 36 tháng tuổi) với nguồn dinh dưỡng cân bằng, êm dịu tiêu hóa của bé và độc quyền bổ sung tiền tố DHA từ chiết xuất dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản.
Nhờ nguồn gốc từ thực vật lành tính, có khả năng tự tổng hợp và chuyển hóa thành DHA đủ lượng theo nhu cầu cơ thể, nên trẻ dễ dàng hấp thu hơn so với các nguồn DHA thông thường. Nhờ đó trẻ phát triển trí não và thị giác tinh anh, tăng khả năng khi nhớ thông tin, quan sát để tập nói tốt hơn.
Glico ICREO Grow-up Milk độc quyền chứa tiền tố DHA từ dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển trí não tinh anh.
Đặc biệt, Glico ICREO Grow-up Milk còn có màng cầu béo MFGM chứa hơn 150 protein & lipid – không chỉ hỗ trợ trẻ tăng cường miễn dịch, mà còn góp phần phát triển tư duy (IQ) và cảm xúc (EQ). Đây là yếu tố cần thiết giúp kích thích não bộ, nhận thức, từ đó cải thiện phản xạ giao tiếp, tư duy linh hoạt.
Hơn hết với nguồn dinh dưỡng cân bằng sữa còn tiếp nối những lợi ích của da kề da trong việc hỗ trợ tiêu hóa và nâng cao đề kháng, nhờ có chứa 5 loại Nucleotides. Thành phần này giúp tăng độ cao của lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện của ruột, hỗ trợ trẻ hấp thu tốt dưỡng chất (bao gồm DHA). Song song đó, các Nucleotides còn giúp trẻ tăng cường đề kháng vững vàng để phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh từ bên trong, nhờ kích thích cơ thể sản sinh thêm kháng thể IgA, IgG.
>> Glico ICREO Grow-up Milk được nhập khẩu nguyên lon từ Nhật Bản và đã có mặt tại cửa hàng Con Cưng & các sản thương mại điện tử Shopee, Lazada,.. Để dễ dàng đặt mua, mời mẹ truy cập tại đây!
Xem thêm: Bật mí 8 cách giúp bé thích uống sữa - đơn giản mà hiệu quả
Trên đây là những cách dạy trẻ 18 tháng tuổi tập nói hiệu quả một cách tự nhiên mà mẹ có thể áp dụng ngay tại nhà. Hy vọng những chia sẻ này là cẩm nang hữu ích, giúp mẹ tự tin đồng hành cùng con yêu trên chặng đường chinh phục ngôn ngữ đầu đời, mở ra cánh cửa giao tiếp và khám phá thế giới đầy màu sắc. Đừng quên rằng mỗi đứa trẻ là một cá thể độc đáo, phụ huynh hãy kiên nhẫn và tận hưởng từng khoảnh khắc đáng yêu khi con bắt đầu bi bô những từ đầu tiên nhé!
Nguồn tham khảo:
1. Bệnh viện Nhi Trung ương. Vai trò của DHA đối với sự phát triển của trẻ nhỏ (Đã truy cập 04 07 2025).
2. Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam. Khi nào nên lo lắng về việc trẻ chậm nói (Đã truy cập 04 07 2025).