Trẻ sơ sinh bị vàng da có sao không? Nguyên nhân & giải pháp

1. Vàng da ở trẻ sơ sinh là gì?

Trẻ sơ sinh bị vàng da là tình trạng da và tròng trắng mắt của trẻ chuyển sang màu vàng - do nồng độ Bilirubin trong máu tăng cao. Bilirubin là sắc tố vàng được tạo ra trong quá trình phân hủy hồng cầu. Sau khi sinh, cơ thể trẻ sơ sinh chưa phát triển đầy đủ chức năng gan để loại bỏ Bilirubin hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ trong máu và gây ra hiện tượng vàng da.

Vàng da ở trẻ sơ sinh là tình trạng khá phổ biến, thường được chia thành 2 dạng là vàng da sinh lý (xảy ra ở khoảng 60% trẻ sinh đủ tháng và 80% trẻ sinh non trong tuần đầu đời), và vàng da bệnh lý.

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị vàng da

Cha mẹ có thể nhận biết bé bị vàng da thông qua sự thay đổi màu da và một số dấu hiệu quan sát trực tiếp tại nhà như sau:

• Da và tròng trắng mắt của bé có màu vàng, bắt đầu từ mặt rồi lan dần xuống ngực, bụng, tay, chân.

• Khi dùng tay ấn nhẹ vào trán, mũi hoặc ngực, nếu vùng da vừa ấn chuyển sang màu vàng là dấu hiệu nghi ngờ vàng da.

• Vàng da xuất hiện sau 24 giờ đầu sau sinh.

• Trẻ sốt, bú kém, quấy khóc nhiều.

• Trẻ ngủ nhiều hơn bình thường và khó đánh thức.

• Trẻ ưỡn cổ hoặc cơ thể về phía sau.

Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi trẻ bị vàng da là vùng mặt, tay và chân có màu vàng nhẹ.

3. Vì sao trẻ sơ sinh bị vàng da?

Vàng da ở trẻ sơ sinh có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là do lượng Bilirubin trong máu tăng cao. Ngoài ra, một số vấn đề sức khỏe hoặc yếu tố rủi ro cũng có thể khiến trẻ dễ bị vàng da hơn. Cụ thể:

3.1. Bilirubin dư thừa (vàng da sinh lý)

Sau khi chào đời, các tế bào hồng cầu trong máu của trẻ sơ sinh bắt đầu bị phá vỡ. Quá trình này giải phóng Bilirubin - một sắc tố màu vàng vào máu. Gan có nhiệm vụ xử lý và loại bỏ Bilirubin ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, gan của trẻ sơ sinh vẫn chưa phát triển hoàn thiện nên việc đào thải Bilirubin diễn ra chậm hơn, khiến sắc tố này tích tụ trong máu và gây vàng da.

3.2. Trẻ gặp vấn đề về sức khỏe

Một số vấn đề sức khỏe có thể làm tăng nguy cơ vàng da ở trẻ sơ sinh, bao gồm:

• Nhiễm trùng máu.

• Nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn khác.

• Rối loạn chức năng gan.

• Teo đường mật, tắc nghẽn ống dẫn đường mật.

• Quá nhiều tế bào hồng cầu.

3.3. Các yếu tố rủi ro có thể khiến trẻ bị vàng da

Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh bị vàng da còn có thể xuất phát từ một số yếu tố sau:

- Sinh non: Trẻ sinh trước 38 tuần tuổi có thể không xử lý được Bilirubin nhanh như trẻ đủ tháng, khiến sắc tố này tích tụ nhiều hơn và gây vàng da ở trẻ.

- Trẻ bị chấn thương trong quá trình sinh: Các vết bầm tím hoặc tụ máu trong quá trình sinh nở có thể làm tăng tốc độ phá vỡ hồng cầu, dẫn đến dư thừa Bilirubin và gây vàng da.

- Bất đồng nhóm máu mẹ con: Nếu mẹ và bé có nhóm máu không tương thích, cơ thể mẹ có thể tạo ra kháng thể phá hủy hồng cầu của con, từ đó làm Bilirubin tăng nhanh và khiến con bị vàng da.

- Nuôi con bằng sữa mẹ: Trẻ bú mẹ, đặc biệt là những bé bú kém hoặc không hấp thu đủ dinh dưỡng từ sữa mẹ sẽ có nguy cơ bị vàng da cao hơn, do cơ thể con thiếu nước và năng lượng.

Việc trẻ sinh non, gặp bất đồng nhóm máu với mẹ hoặc bú mẹ không hiệu quả đều có thể làm tăng khả năng mắc vàng da sau sinh.

4. Phân biệt vàng da sinh lý và bệnh lý ở trẻ sơ sinh

Để chăm sóc và theo dõi đúng cách, cha mẹ cần hiểu sự khác biệt giữa hiện tượng vàng da sinh lý lành tính và vàng da bệnh lý tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Trong đó:

4.1. Biểu hiện vàng da sinh lý

Vàng da sinh lý là tình trạng phổ biến, thường có một số biểu hiện sau:

• Trẻ bị vàng da nhẹ, xuất hiện ở vùng mặt, cổ, ngực và bụng trên (phía trên rốn).

• Khởi phát khoảng 48 - 72 giờ sau sinh.

• Vàng da sẽ tự cải thiện trong vòng 1 tuần với trẻ đủ tháng và 2 tuần với trẻ sinh non.

• Không đi kèm các dấu hiệu bất thường như sốt, bỏ bú, lừ đừ,…

• Nước tiểu có màu vàng nhạt và phân có màu bình thường.

• Trẻ vẫn bú tốt, tỉnh táo và tăng cân đều.

4.2. Biểu hiện vàng da bệnh lý

Tình trạng vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh có thể nhận biết thông qua các triệu chứng sau:

• Màu da của trẻ vàng đậm rõ rệt, lan toàn thân và bao gồm cả lòng bàn tay, bàn chân và mắt.

• Vàng da xuất hiện sớm, ngay từ 24 giờ đầu sau sinh.

• Vàng da kéo dài quá 1 tuần ở trẻ đủ tháng hoặc quá 2 tuần ở trẻ sinh non.

• Trẻ có các dấu hiệu bất thường như bỏ bú, bú kém, sốt, quấy khóc, thở nhanh, lừ đừ,...

• Nồng độ Bilirubin trong máu tăng cao hơn mức bình thường theo kết quả xét nghiệm.

Ngoài dấu hiệu da bị vàng, trẻ bị vàng da bệnh lý còn có thể xuất hiện các triệu chứng khác như bỏ bú, quấy khóc, sốt,…

5. Trẻ sơ sinh bị vàng da có sao không?

Nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, đặc biệt là trong trường hợp vàng da bệnh lý, trẻ có thể gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Một trong những biến chứng nghiêm trọng là bệnh não cấp và bệnh não mạn do tăng Bilirubin (vàng da nhân).

Đối với bệnh não cấp ở giai đoạn nặng có thể gây tổn thương thần kinh không hồi phục, khiến trẻ quấy khóc liên tục, bỏ bú, có cơn ngưng thở, thậm chí hôn mê. Còn với bệnh não mạn có thể dẫn đến các hậu quả lâu dài ở trẻ như rối loạn thính lực, rối loạn vận động mắt (mắt nhìn trần), loạn sản răng và trong một số trường hợp hiếm gặp, trẻ có thể bị thiểu năng trí tuệ hoặc các dạng tàn tật khác.

6. Vàng da ở trẻ sơ sinh bao lâu thì hết?

Trong trường hợp trẻ bị vàng da sinh lý, tình trạng này thường tự cải thiện và biến mất trong vòng 1 - 2 tuần. Tuy nhiên, nếu là vàng da bệnh lý, trẻ cần được thăm khám và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa. Quá trình điều trị có thể kéo dài và áp dụng nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

7. Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Mặc dù vàng da sơ sinh là hiện tượng phổ biến nhưng cha mẹ cũng không nên chủ quan để tránh gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Nếu thấy trẻ xuất hiện các dấu hiệu sau, cha mẹ cần sớm đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám:

• Vàng da xuất hiện sớm ngay trong 1 - 2 ngày đầu sau sinh hoặc tình trạng vàng da, vàng mắt tăng nhanh.

• Vùng da bị vàng lan rộng xuống bụng, tay hoặc chân.

• Trẻ có biểu hiện lờ đờ, khó đánh thức hoặc cứng người, gồng mình.

• Bú kém, không tăng cân, chậm lớn hoặc bỏ bú.

• Trẻ quấy khóc liên tục, từng cơn, không rõ nguyên nhân.

• Phân có màu vàng nhạt, bạc màu hoặc bất thường.

• Nước tiểu có màu vàng đậm.

• Bụng chướng to bất thường, có thể kèm nôn trớ.

Khi thấy con có các dấu hiệu vàng da hoặc triệu chứng bất thường khác, cha mẹ nên sớm đưa bé đi thăm khám.

8. Điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh như thế nào?

Việc điều trị trẻ sơ sinh bị vàng da phụ thuộc vào mức độ bệnh, nguyên nhân và độ tuổi của trẻ. Một số phương pháp phổ biến bao gồm cho trẻ bú sữa đầy đủ, chiếu đèn điều trị và trong trường hợp nặng có thể cần thay máu. Cụ thể:

8.1. Tích cực cho bé bú sữa

Việc cho trẻ bú mẹ đầy đủ, đúng cách sẽ giúp tăng đào thải Bilirubin qua phân và nước tiểu, từ đó hỗ trợ giảm nhanh tình trạng vàng da. Do đó, mẹ nên cho bé bú theo nhu cầu để cung cấp đủ nước và dưỡng chất, nhất là trong những ngày đầu sau sinh. Với trẻ bú sữa công thức, mẹ cần đảm bảo lượng sữa phù hợp với độ tuổi và cân nặng để hỗ trợ quá trình đào thải tốt hơn.

8.2. Chiếu đèn cho trẻ

Đây là phương pháp điều trị phổ biến và an toàn cho trẻ bị vàng da. Trẻ sẽ được đặt nằm trong lồng chiếu đèn đặc biệt phát ra ánh sáng giúp phá vỡ Bilirubin dưới da, từ đó dễ dàng được đào thải ra khỏi cơ thể qua gan và thận. Trong quá trình chiếu đèn, mắt và bộ phận sinh dục của trẻ sẽ được che chắn để tránh tác động phụ.

8.3. Thay máu

Đối với những trường hợp vàng da nặng hoặc liệu pháp chiếu đèn không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định thay máu. Phương pháp này giúp loại bỏ nhanh Bilirubin ra khỏi máu, có thể mang đến hiệu quả trong các trường hợp bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con. Đây là biện pháp can thiệp chuyên sâu, cần thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa với điều kiện hồi sức tốt.

Tùy vào tình trạng vàng da của trẻ mà bác sĩ có thể chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

9. Lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị vàng da tại nhà

Đối với những trường hợp vàng da nhẹ và được bác sĩ cho phép theo dõi tại nhà, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau để giúp trẻ nhanh chóng hồi phục:

- Đảm bảo trẻ bú đủ sữa:

Cho trẻ bú đúng cách, đủ cữ và đều đặn sẽ giúp tăng đào thải Bilirubin qua phân và nước tiểu. Nếu bé bú mẹ, cần đảm bảo mẹ có đủ sữa (vì trung bình bé cần bú khoảng 8 – 12 lần/ngày), bú đúng cách và cho bé bú đúng khớp ngậm. Với trẻ bú sữa công thức, cha mẹ cần cân nhắc lượng sữa phù hợp với cân nặng và độ tuổi để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng và nước của bé.

- Cho trẻ nằm phòng đầy đủ ánh sáng:

Cha mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi trong môi trường thoáng mát, sạch sẽ, có ánh sáng và nhiệt độ phù hợp để bé cảm thấy dễ chịu, ngủ ngon hơn và giúp việc theo dõi tình trạng vàng da thuận tiện hơn. Từ đó có thể đưa trẻ đi tái khám kịp thời nếu vàng da có xu hướng nặng hoặc kéo dài.

- Tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ:

Cha mẹ đừng quên đưa trẻ đi tái khám định kỳ theo lịch hẹn để bác sĩ đánh giá chính xác mức độ vàng da cũng như tình trạng sức khỏe tổng quát của trẻ, từ đó có hướng xử trí kịp thời.

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

10. Phòng ngừa vàng da ở trẻ sơ sinh như thế nào?

Để phòng ngừa tình trạng trẻ sơ sinh bị vàng da, ngoài cho con khám sàng lọc kỹ lưỡng và theo dõi biểu hiện của trẻ, cha mẹ nên tích cực cho con bú đủ theo nhu cầu.

10.1. Cho trẻ khám sàng lọc kỹ lưỡng trước khi xuất viện

Trẻ sơ sinh nên được kiểm tra kỹ lưỡng tình trạng sức khỏe tổng quát, bao gồm xét nghiệm Bilirubin nếu cần, trước khi xuất viện. Việc sàng lọc sớm giúp phát hiện các dấu hiệu vàng da tiềm ẩn, đặc biệt ở những trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc có yếu tố nguy cơ, từ đó can thiệp và theo dõi kịp thời để phòng tránh biến chứng nguy hiểm.

Trước khi xuất viện, cha mẹ nên cho trẻ khám sàng lọc kỹ lưỡng.

10.2. Luôn theo dõi biểu hiện của trẻ

Sau khi về nhà, cha mẹ cần quan sát kỹ vùng da mặt, lòng bàn tay, bàn chân và mắt của trẻ; những vị trí dễ nhận thấy dấu hiệu vàng da. Nếu màu da hoặc mắt của trẻ chuyển sang vàng hoặc vàng rõ hơn theo từng ngày, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và đánh giá sớm, tránh để tình trạng kéo dài hoặc diễn tiến nặng.

10.3. Tích cực cho bé bú theo nhu cầu

Mẹ cần đảm bảo trẻ được bú đầy đủ và đúng cữ để hỗ trợ đào thải Bilirubin và giảm nguy cơ vàng da. Bên cạnh việc duy trì nguồn sữa mẹ, trong trường hợp mẹ thiếu sữa hoặc bé bú không hiệu quả, có thể bổ sung sữa công thức phù hợp. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý là nên ưu tiên chọn loại sữa có nguồn dinh dưỡng cân bằng và nhẹ dịu với hệ tiêu hóa non nớt, giúp bé hấp thu tốt và phát triển khỏe mạnh.

Với trẻ bú mẹ, mẹ nên tích cực cho con bú theo nhu cầu để cung cấp đủ dưỡng chất cho con.

Glico ICREO Balance Milk - Nguồn dinh dưỡng cân bằng cho con êm bụng, khỏe sức

Với mong muốn mang đến cho bé sự nuôi dưỡng tự nhiên như chính vòng tay mẹ, Glico ICREO Balance Milk (dành cho trẻ từ 0 - 12 tháng tuổi) được phát triển từ công thức dinh dưỡng cân bằng, hỗ trợ bé hấp thu dễ dàng và phát triển toàn diện. Không chỉ vậy, dinh dưỡng cân bằng còn là yếu tố cốt lõi để Glico ICREO Balance Milk tiếp nối lợi ích quý giá của da kề da – giúp con yêu ổn định tiêu hóa và tăng cường đề kháng.

Trong đó, sản phẩm chứa 5 loại Nucleotides quý giá có tác dụng giúp kích thích cơ thể trẻ sản sinh kháng thể IgA và IgG, qua đó ngăn ngừa vi khuẩn gây bệnh từ bên trong. Thành phần Nucleotides còn hỗ trợ tăng độ cao ở lớp nhung mao, thúc đẩy hoàn thiện đường ruột cho bé hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Song song đó, sản phẩm còn củng cố đề kháng tự nhiên cho bé nhờ Beta-caroten (tiền vitamin A) - dưỡng chất được tìm thấy trong sữa non.

Hơn nữa, Glico ICREO Balance Milk hỗ trợ trẻ tăng khả năng hấp thu dưỡng chất, nhẹ bụng và hạn chế táo bón nhờ Axit Palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO). Kết hợp chất xơ GOS nuôi dưỡng lợi khuẩn Bifidus và khuẩn Lactic Axit để cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giúp bé êm bụng thêm khỏe.

Đặc biệt, Glico ICREO Balance Milk hỗ trợ bé phát triển trí não và thị giác nhạy bén, tinh anh nhờ chứa tiền tố DHA chiết xuất từ dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản. Với nguồn gốc từ thực vật lành tính nên có khả năng chuyển hóa thành DHA vừa đủ để trẻ dễ hấp thu và tiêu hóa tốt.

Ngoài ra, sữa còn có thể bảo vệ thận của bé khỏe mạnh, nhờ ứng dụng công nghệ khử muối giảm lượng natri và khoáng chất dư thừa. Cùng vị sữa thanh nhạt nhất trong các loại sữa (khi chỉ có độ đường là 10,3% từ đường Lactose - đường tự nhiên trong sữa non) giúp con dễ làm quen và không bỏ bú mẹ.

Tựa như cái ôm yêu thương của mẹ, Glico ICREO Balance Milk với nguồn dinh dưỡng cân bằng giúp con êm bụng, khỏe sức từ ngày đầu tiên.

> Tin chọn Glico ICREO Balance Milk, mẹ vững lòng đồng hành cùng con trên hành khôn lớn. Để tìm mua sản phẩm chính hãng, cha mẹ có thể đến trực tiếp hệ thống Con Cưng trên toàn quốc hoặc đặt hàng trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada) TẠI ĐÂY!

11. Câu hỏi thường gặp

Trong quá trình tìm hiểu và chăm sóc trẻ sơ sinh bị vàng da, nhiều cha mẹ còn có một số thắc mắc sau:

11.1. Trẻ sơ sinh tắm nắng có hết vàng da không?

Tắm nắng chỉ hỗ trợ cải thiện vàng da sinh lý ở mức nhẹ, không có tác dụng điều trị hết vàng da bệnh lý. Ánh sáng mặt trời có thể giúp phân hủy một phần Bilirubin dưới da, tuy nhiên hiệu quả rất hạn chế và không thay thế được các phương pháp điều trị chuyên khoa.

11.2. Trẻ vàng da chiếu đèn trong bao lâu thì khỏi?

Với vàng da sinh lý, đa số trẻ có thể khỏi sau khi chiếu đèn trong vòng 24 - 48 giờ. Còn nếu trẻ bị vàng da bệnh lý hoặc mức Bilirubin cao, thời gian điều trị có thể kéo dài từ 3 - 5 ngày, thậm chí lâu hơn.

11.3. Bé bị vàng da, mẹ nên ăn gì?

Khi bé bị vàng da, bên cạnh đảm bảo đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng (tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất), mẹ nên tăng cường các loại trái cây có tác dụng thải độc (dưa hấu, bưởi, chanh, bơ, táo, dứa, dưa leo) và rau xanh lá đậm (rau bina, bông cải xanh, măng tây). Đồng thời, mẹ cần uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ đào thải độc tố và cải thiện chất lượng sữa cho bé.

Hiểu đúng tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh không chỉ giúp cha mẹ an tâm hơn mà còn biết cách chăm con khoa học ngay từ đầu. Nếu còn nhiều băn khoăn về cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị vàng da hay cần theo dõi biểu hiện nào, cha mẹ hãy tìm đến các bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời. Đừng quên theo dõi thêm những thông tin hữu ích khác tại mục Chăm sóc bé của Glico nhé!

Nguồn tham khảo:

1. Mayo Clinic. Infant jaundice (Đã truy cập 05/08/2025).

2. Cleveland Clinic. Jaundice in Newborns (Đã truy cập 05/08/2025).

3. NHS. Newborn jaundice (Đã truy cập 05/08/2025).

4. Bệnh viện Từ Dũ. Bệnh vàng da sơ sinh (Đã truy cập 05/08/2025).

5. Bệnh viện Nhi Đồng. Vàng da ở trẻ sơ sinh – Những điều cần biết (Đã truy cập 05/08/2025).