Khủng hoảng tuổi lên 2: Dấu hiệu & cách xử lý hiệu quả

1. Khủng hoảng tuổi lên 2 là gì? Bắt đầu khi nào?

Khủng hoảng tuổi lên 2 (hay còn gọi là Terrible Twos) là giai đoạn phát triển tâm lý đặc biệt của trẻ nhỏ, khi bé bắt đầu khẳng định tính độc lập, cái “tôi” của mình nhưng lại chưa có đủ khả năng diễn đạt và kiểm soát cảm xúc.

Giai đoạn này thường xuất hiện từ khoảng 18 tháng tuổi, có bé bắt đầu sớm ngay sau sinh nhật đầu tiên của mình. Trong một số trường hợp, có bé đến 3 tuổi mới có các dấu hiệu khủng hoảng ở tuổi lên 2 rõ rệt.

Xem thêm: Khủng hoảng tuổi lên 3: Lý giải nguyên nhân và cách xử lý

2. Dấu hiệu khủng hoảng tuổi lên 2 thường gặp ở trẻ

Giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 mẹ có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu như bé thường xuyên nói “không” với mọi thứ, hay bực bội hoặc cáu kỉnh vô cớ, có những hành vi thách thức hoặc thích tự làm mọi thứ theo cách riêng,...

2.1. Thường xuyên nói “không” với mọi thứ

Trẻ bắt đầu dùng “không” như một cách thể hiện sự độc lập và khẳng định ý kiến riêng của mình. Ngay cả khi cha mẹ đưa ra những điều hợp lý như với việc như mặc quần áo, ăn uống và đi ngủ, bé vẫn có xu hướng phản đối, đơn giản vì muốn được tự quyết định.

2.2. Hay bực bội, cáu kỉnh vô cớ

Bé có thể nổi nóng, gào khóc hoặc giận dỗi vì những lý do rất nhỏ, chẳng hạn như không được cầm món đồ mình thích, không được bế bồng,... Do chưa biết cách kiểm soát cảm xúc, nên trẻ thường giải tỏa bằng những cơn cáu gắt bất chợt.

Bé dễ cáu gắt, khó chịu và có những cơn khóc không kiểm soát là biểu hiện dễ thấy nhất khi bước vào giai đoạn khủng hoảng lên 2.

2.3. Trẻ có những hành vi thách thức

Trong giai đoạn khủng hoảng lên 2, nhiều bé còn cố tình làm ngược lại yêu cầu của cha mẹ như ném đồ, gõ bàn hoặc hét to. Đây là cách trẻ “thử giới hạn” để xem phản ứng của người lớn ra sao và liệu mong muốn của mình có được đáp ứng hay không.

2.4. Có xu hướng bảo vệ “lãnh thổ”

Trẻ bắt đầu nhận thức về khái niệm như “của con” và tỏ ra khó chịu khi người khác chạm vào đồ chơi hay không gian riêng của mình. Song song đó, trẻ còn có một số hành vi như giành giật, giữ khư khư đồ vật thường xuyên.

2.5. Thích tự làm mọi thứ theo cách riêng

Trẻ trong giai đoạn này thường không còn ngoan ngoãn làm theo hướng dẫn của cha mẹ như trước, mà thích tự làm theo cách riêng. Bé có thể tự mặc đồ, đeo găng tay hay đi tất khác màu, thậm chí đi dép trái mà vẫn thấy “ổn”.

Xem thêm: Trẻ 2 tuổi biếng ăn: Nguyên nhân, dấu hiệu & cách khắc phục

3. Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng tuổi lên 2

Khủng hoảng ở tuổi lên 2 không phải là bé hư, mà là bắt nguồn từ những thay đổi tự nhiên trong quá trình phát triển của trẻ. Ví dụ như:

• Trẻ có mong muốn tự lập và thể hiện bản thân: Khi bước sang giai đoạn này, bé bắt đầu hình thành cái “tôi” và muốn tự quyết định mọi việc trong cuộc sống như ăn uống, mặc quần áo,... Đây là cách trẻ khẳng định sự độc lập và mong muốn được công nhận từ cha mẹ.

• Chưa biết cách diễn đạt nhu cầu của mình: Giai đoạn lên 2 bé có vốn từ vựng và kỹ năng giao tiếp còn hạn chế, khiến con khó bày tỏ mong muốn của mình bằng lời nói. Vì thế, trẻ có xu hướng chọn cách khóc lóc, gào thét hay phản kháng để được chú ý.

• Trong giai đoạn thay đổi tâm sinh lý: Tuổi lên 2 là thời điểm não bộ, cảm xúc và thể chất của trẻ phát triển mạnh mẽ. Sự thay đổi nhanh chóng này khiến bé dễ rơi vào trạng thái mất cân bằng, dẫn đến hành vi bướng bỉnh hoặc khó kiểm soát.

Xem thêm: Mách mẹ 10 cách dạy trẻ 2 tuổi tập nói sớm, nói chuẩn siêu dễ

Khủng hoảng ở tuổi lên 2 xuất phát từ tâm lý muốn khẳng định sự độc lập, nhưng khả năng diễn đạt và kiểm soát cảm xúc còn hạn chế.

4. Giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 kéo dài bao lâu?

Dấu hiệu khủng hoảng tuổi lên 2 không có thời điểm kết thúc rõ ràng cho tất cả trẻ mà phụ thuộc vào từng bé, khả năng ngôn ngữ, tính cách, môi trường nuôi dưỡng và cách cha mẹ phản ứng với những hành vi của con.

Thông thường, giai đoạn này bắt đầu khoảng 18 - 30 tháng tuổi (hoặc sớm hơn) và có thể kéo dài đến khi trẻ 3 tuổi, hoặc một số bé sẽ có dấu hiệu giảm dần đến lúc 4 tuổi.

5. Bí quyết xử lý khủng hoảng tuổi lên 2 cho trẻ vượt qua nhẹ nhàng

Để cùng con đi qua giai đoạn khủng hoảng lên 2 một cách êm đềm, cha mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân và đồng cảm với bé, giữ bình tĩnh và ứng xử linh hoạt. Đồng thời nên quan sát để ngăn ngừa cơn kích động của con, tạo điều kiện cho con tự lập và cho con thêm lựa chọn trong giới hạn cho phép. Cụ thể:

5.1. Tìm hiểu nguyên nhân và đồng cảm với bé

Thay vì coi hành vi bướng bỉnh hay khóc lóc của con là “xấu”, cha mẹ nên nhìn nhận đó là cách trẻ thể hiện cảm xúc và mong muốn được quan tâm. Vì thế, cha mẹ cần tìm hiểu rõ nguyên nhân khiến bé khó chịu để dễ đồng cảm, từ đó trấn an và hỗ trợ con tốt hơn.

5.2. Giữ bình tĩnh và ứng xử linh hoạt

Trong những lúc trẻ cáu gắt hay khó chịu, phụ huynh cần kiểm soát cảm xúc của chính mình. Theo đó, cha mẹ nên:

• Hít thở sâu, hạ giọng và nói chậm rãi để trẻ cảm nhận sự an toàn.

• Linh hoạt đổi hướng sự chú ý của bé sang một hoạt động khác nhẹ nhàng, thú vị.

• Tránh quát mắng hoặc trừng phạt ngay lập tức, vì có thể khiến trẻ chống đối mạnh hơn.

Xem thêm: Biếng ăn tâm lý ở trẻ: Dấu hiệu, nguyên nhân và giải pháp

Khi bé tỏ ra khó chịu, thay vì cáu gắt, mẹ hãy bình tĩnh và đổi hướng sự chú ý của con giúp bé nhanh chóng vui trở lại.

5.3. Quan sát để ngăn ngừa cơn kích động của con

Nhiều cơn ăn vạ bắt nguồn từ việc bé đói, mệt hoặc không được đáp ứng nhu cầu kịp thời. Vì thế trong quá trình chăm sóc, mẹ nên quan sát thói quen và biểu hiện của con để dự đoán trước, từ đó hạn chế tình huống bùng phát. Ví dụ như: cho bé ăn nhẹ trước khi đi chơi hoặc chuẩn bị món đồ yêu thích để giúp con cảm thấy thoải mái hơn.

5.4. Hãy tạo điều kiện để con tự lập

Trẻ ở tuổi này luôn muốn “tự làm” để khẳng định bản thân. Thay vì ngăn cản, cha mẹ có thể hỗ trợ bằng cách để bé tự mặc áo, tự xúc ăn hoặc chọn món đồ chơi. Việc này vừa giúp bé thỏa mãn nhu cầu độc lập, vừa tăng sự tự tin và kỹ năng sống.

5.5. Cho con thêm sự lựa chọn trong giới hạn cho phép

Trẻ thường dễ nổi cáu khi bị ép buộc, nhưng nếu được đưa ra lựa chọn, bé sẽ cảm thấy mình được tôn trọng. Vì thế, cha mẹ có thể đặt ra giới hạn bằng cách cho con chọn giữa 2 - 3 phương án an toàn, ví dụ như “Con muốn mặc áo xanh hay áo vàng?” hoặc “Con muốn ăn chuối hay ăn táo”, thay vì hỏi chung chung “Con muốn mặc gì?” hay “Con muốn ăn gì?”.

Bên cạnh những cách trên, mẹ đừng bỏ qua yếu tố chăm sóc dinh dưỡng để đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện về thể chất lẫn trí não. Trong đó với sữa - nguồn cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho trẻ nhỏ, mẹ nên ưu tiên cho bé dùng dòng sữa có công thức cân bằng và phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt, tránh nguy cơ bệnh lý gây ảnh hưởng sức khỏe khiến trẻ khó chịu, mệt mỏi.

Xem thêm: [Giải đáp] Bé không chịu uống sữa công thức phải làm sao?

Khi bổ sung sữa cho bé, mẹ nên ưu tiên các sản phẩm có công thức cân bằng và nhẹ nhàng, phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.

Sữa Glico ICREO số 1 Grow-up Milk 820g (1-3 tuổi)

Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.

545,000VNĐ

Glico ICREO Grow-up Milk - Êm dịu với hệ tiêu hóa, cùng con vượt khủng hoảng lên 2

Với hơn một thế kỷ thấu hiểu nhu cầu đặc biệt của hệ tiêu hóa trẻ nhỏ, Glico ICREO mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, nhẹ nhàng và dễ hấp thu, sẵn sàng đồng hành cùng bé trong từng giai đoạn phát triển. Chẳng hạn như sản phẩm Glico ICREO Grow-up Milk phù hợp cho tiêu hóa cũng như sự phát triển của trẻ từ 9 - 36 tháng tuổi. Đặc biệt, sản phẩm còn kế thừa lợi ích quý giá từ da kề da, giúp xây dựng nền tảng tiêu hóa khỏe mạnh và tăng cường hàng rào miễn dịch bền vững.

Cụ thể sản phẩm được bổ sung 5 loại Nucleotides quý giá giúp tăng độ cao của lớp nhung mao ruột, thúc đẩy quá trình hoàn thiện đường tiêu hóa và tối ưu khả năng hấp thu dinh dưỡng. Đồng thời, Nucleotides còn hỗ trợ cơ thể sản sinh nhiều kháng thể IgG và IgA, củng cố hàng rào miễn dịch, bảo vệ bé khỏi vi khuẩn gây bệnh và phát triển khỏe mạnh hơn.

Không chỉ vậy, Glico ICREO Grow-up Milk còn hỗ trợ bé phát triển toàn diện về trí tuệ (IQ), cảm xúc (EQ) và khả năng miễn dịch tự nhiên nhờ thành phần MFGM - lớp màng giàu dinh dưỡng bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ, chứa hơn 150 loại protein và lipid quý giá. Đồng thời, các khoáng chất thiết yếu như vitamin K và kẽm giúp tăng cường thể chất và phát triển não bộ vượt trội.

Hơn nữa, sản phẩm còn ghi điểm vì chứa tiền tố DHA (Axit α-linolenic) độc quyền từ dầu hạt tía tô xanh Nhật. Nhờ có nguồn gốc thực vật lành tính, nên loại DHA này dễ chuyển hóa thành lượng vừa đủ với cơ thể, giúp bé hấp thu và tiêu hóa tốt để phát triển trí não tinh anh, tăng cường thị giác.

Như da kề da mẹ, Glico ICREO Grow-up Milk với nguồn dinh dưỡng cân bằng và nhiều thành phần quý giá giúp con phát triển khỏe mạnh, hạnh phúc.

>> Hiện các sản phẩm đã có mặt tại hệ thống Con Cưng trên toàn quốc để cha mẹ có thể dễ dàng tìm mua. Hoặc mẹ cũng có thể đặt hàng chính hãng giao nhanh chóng trên các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada) của Glico ICREO tại đây!

6. Câu hỏi thường gặp

Xoay quanh cách chăm sóc khi trẻ bước vào giai đoạn khủng hoảng ở tuổi lên 2, nhiều cha mẹ cũng có một số băn khoăn như:

6.1. Khủng hoảng tuổi lên 2 có cần gặp bác sĩ?

Phần lớn các biểu hiện trong giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 là bình thường và sẽ dần cải thiện theo thời gian. Tuy nhiên, cha mẹ nên cân nhắc đưa bé đi khám nếu thấy con có những dấu hiệu bất thường sau:

• Trẻ thu mình hoặc né tránh sự chú ý từ người khác.

• Không có giao tiếp bằng mắt với cha mẹ hoặc người xung quanh.

• Thường xuyên hung hăng, hay tranh cãi quá mức.

• Có hành vi bạo lực hoặc tìm cách làm hại bản thân, người khác.

6.2. Trẻ khủng hoảng tuổi lên 2 khóc đêm phải làm sao?

Để hạn chế tình trạng khóc đêm ở trẻ trong giai đoạn này, cha mẹ nên tạo cho bé không gian ngủ yên tĩnh, tránh tiếng ồn và ánh sáng từ tivi hay điện thoại. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể bật nhạc nhẹ, đọc truyện hoặc trò chuyện cùng con trước giờ ngủ để bé được thư giãn, giải tỏa cảm xúc và ngủ ngon hơn.

Xem thêm: Lưu ngay 11 mẹo giúp bé ngủ ngon - Bí quyết của các bà mẹ Nhật

6.3. Nên làm gì khi trẻ khủng hoảng tuổi lên 2 biếng ăn?

Để cải thiện tình trạng khủng hoảng ở tuổi lên 2 khiến trẻ biếng ăn, mẹ nên quan sát thói quen ăn uống của con để xây dựng thực đơn sao cho phù hợp; đồng thời nên thường xuyên thay đổi món và trình bày điều mắt để tạo hứng thú cho con ăn nhiều hơn. Ngoài ra, mẹ cũng nên tránh ép buộc trẻ ăn theo ý mình mà hãy tôn trọng nhịp ăn tự nhiên của trẻ.

Xem thêm: 11 thực đơn cho bé 2 tuổi đủ dưỡng chất, dễ làm cho mẹ

Khi bé bước vào giai đoạn khủng hoảng lên 2 và biếng ăn, mẹ nên sáng tạo trong cách chế biến món ăn để kích thích sự hứng thú và giúp con ăn ngon hơn.

Đến đây mong rằng để giúp mẹ hiểu rõ hơn về giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 là như thế nào. Đi qua giai đoạn này, cha mẹ sẽ nhận ra rằng từng giọt nước mắt, từng cái ôm, từng lần dỗ dành đều góp phần gắn kết tình cảm gia đình. Đây chính là hành trình mà yêu thương và thấu hiểu trở thành chiếc cầu nối vững chắc, giúp con trưởng thành và hạnh phúc hơn!

Nguồn tham khảo:

1. Wendy Wisner. How to Deal With the 'Terrible Twos' (Đã truy cập 18/09/2025).

2. Donna Christiano. What to Expect from the Terrible Twos (Đã truy cập 18/09/2025).