1. Tìm hiểu táo bón chức năng là gì?
Táo bón chức năng là tình trạng rối loạn hoạt động tiêu hóa, thường gặp ở trẻ em, do cấu trúc và chức năng đường ruột, dạ dày chưa hoàn thiện như người lớn.
Táo bón chức năng ở trẻ em chia thành 3 loại cơ bản gồm:
- Táo bón có nhu động ruột bình thường xảy ra khi cơ ruột vẫn hoạt động ổn định, nhưng vì phân giữ trong ruột lâu ngày khiến bé đau bụng, khó đi tiêu.
- Táo bón có nhu động ruột hoạt động chậm là tình trạng nhu động ruột không thể co bóp như bình thường, làm hoạt động tiêu hóa thức ăn, bài tiết chất thải bị gián đoạn
- Táo bón do quá trình bài tiết phân bị rối loạn dễ dàng nhận biết khi bé có cảm giác mắc vệ sinh nhưng lại không đi được.
Táo bón chức năng chủ yếu xuất phát từ nguyên nhân cấu tạo, chức năng hệ tiêu hóa chưa đủ hoàn thiện.
2. Độ tuổi nào trẻ dễ bị táo bón mạn tính chức năng?
Những thời điểm trẻ có nguy cơ mắc táo bón cao nhất là:
- Chuyển từ thức ăn lỏng sang đặc (hay ăn dặm): Khi bé bắt đầu ăn thức ăn đặc, hệ tiêu hóa sẽ chưa quen nên có thể chịu áp lực lớn, gây ra đầy bụng, táo bón. Ngoài ra, các món ăn dặm thỉnh thoảng không có đủ nước, chất xơ nên phân dễ khô, khó bài tiết ra ngoài.
- Tập ngồi bô: Nhiều bé chưa biết cách ngồi bồn cầu nên khó đi vệ sinh. Hoặc một số trường hợp trẻ không quen ngồi một mình nên có tâm lý sợ sệt và nhịn đi tiêu, dẫn tới rối loạn tiêu hóa.
- Bắt đầu đi học mẫu giáo: Đây là lúc con chuyển sang môi trường mới với cách ăn uống, sinh hoạt khác hẳn ở nhà. Vì đó, trẻ có thể mãi chơi hoặc không thoải mái nên luôn cố gắng nhịn đi tiêu.
3. Dấu hiệu nhận biết táo bón chức năng ở trẻ em
Sau đây là các biểu hiện thường gặp khi trẻ bị táo bón chức năng mà mẹ nên chú ý:
- Số lần đại tiện ít hơn bình thường.
- Khuôn phân kích thước lớn, rời từng hạt, khô và cứng.
- Són phân ít nhất 1 lần/tuần.
- Đau hoặc chảy máu hậu môn khi đi ngoài.
- Phải dùng sức rặn nhiều mỗi khi đi tiêu.
- Chậm tăng cân.
- Biếng ăn.
Trẻ bị táo bón rất dễ nhận biết qua các biểu hiện số lần đi ngoài mỗi tuần ít hơn bình thường, khuôn phân khô cứng, phải rặn đỏ mặt khi đi tiêu,...
4. Các nguyên nhân thường gặp gây ra táo bón chức năng cho trẻ
Bên cạnh những tác nhân chủ quan đến từ cấu trúc, chức năng của hệ tiêu hóa khi còn nhỏ, trẻ em thường mắc táo bón chức năng vì:
- Môi trường sống chất lượng kém (như nhiều khói, bụi bẩn, vi khuẩn,...).
- Thay đổi môi trường sống đột ngột, ảnh hưởng đến thói quen ăn uống và sinh hoạt.
- Chế độ ăn uống thiếu chất.
- Chế độ sinh hoạt không khoa học (như thức khuya, ít vận động,...).
- Thường xuyên nhịn đi tiêu vì sợ bạn bè trêu chọc, ham chơi,...
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc.
5. Phương pháp chữa trị táo bón chức năng ở trẻ em
Ngay khi nhận thấy dấu hiệu táo bón kể trên, mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám càng sớm càng tốt. Tùy theo tình trạng bệnh và khả năng đáp ứng của từng bé, bác sĩ sẽ đưa ra các giải pháp phù hợp.
5.1. Sử dụng thuốc đặt hậu môn
Bác sĩ đề xuất mẹ sử dụng thuốc glycerin đặt hậu môn khi trẻ không thể đi ngoài trong nhiều ngày liền.
Mỗi lần đặt thuốc, mẹ lưu ý chỉ lấy 1 liều duy nhất và thực hiện đúng theo hướng dẫn. Thông thường, sau khoảng 15 - 30 phút, con sẽ cảm thấy mắc vệ sinh và đi tiêu.
5.2. Dùng thuốc nhuận tràng
Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc uống (dạng viên hoặc bột) có công dụng nhuận tràng và mềm phân nhằm đẩy hết chất thải trong ruột của trẻ ra ngoài nhanh chóng, chẳng hạn như Lactulose, Sorbitol, Polyethylene Glycol (PEG 3350),... Mẹ nên tuân thủ sát sao chỉ dẫn về liều lượng, cách dùng để đảm bảo an toàn cho con.
5.3. Thụt tháo hậu môn bằng nước muối sinh lý
Bên cạnh sử dụng thuốc, táo bón chức năng ở trẻ em có thể được chữa trị bằng cách thụt tháo hậu môn với nước muối sinh lý.
Cụ thể, mẹ sẽ bơm nước muối trực tiếp vào hậu môn, liều lượng 6ml/kg cân nặng (tối đa 135ml/lần) và lặp lại sau mỗi 12 - 24 giờ/lần, 1 - 3 lần/ngày.
Nước muối sinh lý giúp phân mềm lại để trẻ đi tiêu dễ hơn.
6. Cách cải thiện và phòng tránh táo bón chức năng cho trẻ em hiệu quả
Táo bón chức năng rất dễ tái lại nếu mẹ không nắm rõ cách phòng tránh. Sau đây là những gợi ý cách ngăn ngừa, mẹ lưu ngay nhé:
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng đủ chất xơ:
Chất xơ giúp nhu động ruột hoạt động tốt và hỗ trợ làm mềm phân. Vì vậy, mẹ nên thiết kế bữa ăn của bé với nhiều thực phẩm giàu chất xơ. Ví dụ như rau lá xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám,...
- Chọn sữa công thức có hệ dinh dưỡng cân bằng:
Hệ tiêu hóa của trẻ em chưa có cấu trúc và chức năng hoàn chỉnh như người lớn. Vì thế, nếu đang sử dụng sữa ngoài nhưng sản phẩm dư thừa hay thiếu hụt dưỡng chất so với nhu cầu thì đều ảnh hưởng không tốt đến khả năng hấp thu và tốc độ phát triển bình thường của bé.
Do đó, để phòng tránh táo bón chức năng ở trẻ em, mẹ hãy cân nhắc sản phẩm có hệ dinh dưỡng cân đối, đủ chất - đủ lượng và dễ tiêu hóa nhé.
Hệ dinh dưỡng cân bằng trong Glico ICREO giúp mẹ “nâng niu” hệ tiêu hóa “non nớt”
Để bé yêu vững bước đạt được nhiều cột mốc phát triển quan trọng sắp tới, mẹ an tâm có “đồng minh” Glico ICREO chất lượng chuẩn Nhật sẵn sàng đồng hành cùng con.
Hơn 100 năm nghiên cứu dinh dưỡng, thương hiệu không chỉ hiểu rõ nỗi lo của cha mẹ khi tìm kiếm sản phẩm chất lượng và dễ tiêu hóa, dễ hấp thu; mà còn nắm bắt chính xác nhu cầu của trẻ ở từng giai đoạn.
Điều này là động lực to lớn cho Glico ICREO liên tục phát triển sữa dinh dưỡng công thức cân bằng, không thiếu không thừa về cả chất và lượng để trẻ hấp thu dưỡng chất trọn vẹn, không lo khó tiêu.
Trong đó, cả 3 phiên bản Glico ICREO Balance Milk, Grow-up Milk và Learning Milk đều sở hữu nguồn sữa cao cấp, giữ hương vị thơm ngon nguyên bản giúp bé thích mê ở mỗi cữ sữa.
Đặc biệt hơn, sản phẩm cũng bổ sung 5 loại Nucleotides “kỳ diệu”, có thể cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột. Nhờ đó, bé tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, giảm nguy cơ rối loạn.
Hơn thế, dưỡng chất này còn hỗ trợ “nâng cấp” sức đề kháng tự nhiên để bé luôn khỏe mạnh, thỏa thích khám phá mọi thứ xung quanh.
Đặt sức khỏe tiêu hóa của bé lên hàng đầu, Glico ICREO luôn ưu tiên xây dựng hệ dinh dưỡng cân bằng kết hợp với dưỡng chất tốt cho đường giúp trẻ dễ hấp thu.
>> Bên cạnh Nucleotides, mỗi phiên bản sữa Glico ICREO chứa các dưỡng chất độc đáo, phù hợp với từng giai đoạn phát triển để góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng mạnh mẽ, khỏe khoắn cho bé yêu. Mẹ có thể tìm hiểu thông tin chi tiết hơn tại đây nhé!
- Tập cho bé thói quen đi vệ sinh mỗi ngày:
Mẹ khuyến khích con đi vệ sinh sau bữa tối 20 - 30 phút dù có mắc hay không để cơ thể hình thành phản xạ đi ngoài tự nhiên. Ngoài ra, trước khi đi tiêu, mẹ cũng nhắc bé uống nước giúp làm mềm phân.
- Nhắc nhở trẻ uống đủ nước hàng ngày:
Táo bón chức năng ở trẻ em rất dễ xảy ra nếu lười uống nước. Vì nước là “chìa khóa” hỗ trợ đẩy phân ra khỏi đường ruột nhanh chóng. Do đó, mẹ hãy khuyến khích trẻ bổ sung đủ nước mỗi ngày (có thể uống nước lọc song song nước ép trái cây tươi, nước canh, nước súp,...).
- Tăng cường vận động thể chất:
Không chỉ nâng cao sức đề kháng, rèn luyện thể chất đều đặn với các bài tập đơn giản như chạy bộ, đạp xe, bơi lội,... góp phần cải thiện hoạt động nhu động ruột. Nhờ thế, thức ăn được tiêu hóa tốt hơn và việc bài tiết chất bẩn ra ngoài cũng thuận lợi hơn hẳn.
Cha mẹ hãy cùng con rèn luyện thể chất hàng ngày nhằm tăng cường khả năng tiêu hóa và bài tiết của cơ thể nhé.
7. Giải đáp thắc mắc thường gặp
Xoay quanh vấn đề táo bón ở trẻ, còn một số câu hỏi khác cũng được nhiều mẹ quan tâm như:
7.1. Điều trị táo bón chức năng ở trẻ em mất bao lâu?
Nếu nhận thấy trẻ đi tiêu đều đặn hơn 3 lần/tuần sau khi áp dụng những giải pháp trị táo bón từ bác sĩ thì có thể nhận định lộ trình điều trị đã thành công.
Tuy nhiên, mẹ vẫn cần theo dõi sát sao biểu hiện của con và tiếp tục duy trì các cách chữa trị ấy trong ít nhất 6 tháng. Điều này nhằm ngăn ngừa tình trạng táo bón quay trở lại, ảnh hưởng đến sức khỏe của con.
7.2. Làm thế nào để trẻ táo bón dễ đi ngoài?
Bên cạnh uống thuốc nhuận tràng, đặt thuốc hậu môn hay thụt tháo, mẹ cũng có thể xoa dịu “chiếc bụng nhỏ” và giúp bài tiết chất thải ra ngoài dễ hơn bằng cách để bé thử uống một cốc nước ấm trước khi đi vệ sinh. Bởi, nước sẽ làm khuôn phân mềm ra và bôi trơn đường ruột.
7.3. Em bé bị táo bón nên ăn gì để dễ đi ngoài?
Khi mắc táo bón, mẹ ưu tiên chế biến các thực phẩm nhiều chất xơ cho bé như cam, khoai lang, chuối, đu đủ, bưởi,... Ngoài ra, mẹ cũng nên cho trẻ bổ sung nhiều nước (có thể là nước lọc, nước ép trái cây,...) để đi ngoài dễ hơn.
Tóm lại, táo bón chức năng ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe thường gặp mà mẹ cần nắm rõ nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết. Từ đó, mẹ có thể kịp thời tìm hướng xử trí đúng đắn để không ảnh hưởng đến tốc độ phát triển bình thường của con.
Nguồn tham khảo:
1. BS. Trần Công. Điều trị táo bón chức năng cho trẻ như thế nào? (đã truy cập 25 02 2025).
2. Bệnh viện Nhi Trung ương. Điều trị chứng táo bón ở trẻ em (đã truy cập 25 02 2025).
3. Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Quốc Ánh. Thế nào là táo bón mạn chức năng ở trẻ em? (đã truy cập 25 02 2025),
Glico ICREO Balance Milk (800g)
Glico ICREO Balance Milk - Cân bằng dinh dưỡng phù hợp cho sự phát triển của trẻ. Khối lượng tịnh: 800g
614,000VNĐ
Glico ICREO Grow-up Milk (820g)
Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.
545,000VNĐ
Glico ICREO Learning Milk (820g)
Glico ICREO Learning Milk (Glico ICREO số 3) được đóng gói trong lon thiếc màu xanh đặc trưng, dạng bột thơm nhẹ, dinh dưỡng cân bằng nay đã có thêm Lutein - Dưỡng chất chống oxy hoá, hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh để bé tinh anh trong hành trình học hỏi!
525,000VNĐ