Mất sữa sau sinh: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử trí

1. Mất sữa sau sinh là gì?

Mất sữa sau sinh là tình trạng tuyến sữa ngừng hoạt động nên không thể sản xuất đủ sữa cho bé bú. Tùy theo cơ địa của người mẹ, tình trạng ngừng tiết sữa có thể xảy ra đột ngột hoặc giảm dần rồi mới mất hẳn.

Phân biệt mất sữa, ít sữa và tắc sữa sau sinh

Nhiều mẹ lần đầu có con chưa phân biệt được mất sữa với ít sữa hay tắc sữa. Nhìn chung, đây đều là hiện tượng sữa mẹ giảm, không đủ cung cấp cho con. Tuy nhiên, tắc sữa là khi sữa mẹ vẫn được sản xuất nhưng không thể chảy ra ngoài, bị ứ đọng lại bên trong do ống dẫn sữa bị tắc. Còn ít sữa là tình trạng sữa có tiết ra nhưng ít hơn mức cần thiết, không đáp ứng đủ nhu cầu của bé. Và mất sữa là mức độ nặng nhất, khi tuyến sữa gần như không hoạt động nên không sản xuất sữa.

Xem thêm: 10 dấu hiệu sữa mẹ thiếu chất & cách tăng dưỡng chất hiệu quả

2. Dấu hiệu nhận biết mất sữa sau sinh

Dấu hiệu mẹ bị mất sữa hoặc có thể rơi vào tình trạng mất sữa thường khá rõ ràng như bầu ngực mềm, xẹp hay vắt không ra sữa. Bên cạnh đó, mẹ có thể cảm nhận được tình trạng nguồn sữa “khan hiếm” qua những phản ứng sau khi bú của bé.

• Nguyên tắc khi sữa mẹ tiết ra thì ngực sẽ căng tức. Nhưng với mẹ sau sinh bị mất sữa thì bầu ngực sẽ mềm, lỏng và không còn căng tròn ngay cả khi đến cữ bú của con.

• Lượng sữa vắt ra rất ít hoặc không có, dù đã thử nhiều phương pháp kích sữa khác nhau.

• Bé thường xuyên quấy khóc và khó chịu sau khi bú - cho thấy nguồn sữa mẹ quá ít làm con bú không đủ no.

• Thời gian bú của trẻ ngắn hơn bình thường và không có tiếng nuốt sữa.

• Bé không tăng cân hoặc sụt cân, số lượng tã ướt ít hơn bình thường (dưới 6 tã/ngày).

Tìm hiểu: Trẻ sơ sinh đột nhiên bú ít ngủ nhiều có đáng lo? Cách xử trí?

Bầu ngực xẹp, không căng tức và bé thường quấy khóc nhiều, không tăng cân sau khi bú,… có thể là dấu hiệu nhận biết mẹ đã bị mất sữa.

3. Vì sao mẹ bị mất sữa sau sinh?

Có rất nhiều nguyên nhân khiến mẹ sau sinh bị mất sữa, từ các yếu tố chủ quan như chế độ dinh dưỡng, tâm lý đến các vấn đề bệnh lý. Cụ thể như sau:

3.1. Chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi sau sinh chưa hợp lý

Sau sinh, cơ thể mẹ cần lượng lớn dinh dưỡng và năng lượng để phục hồi, sản xuất sữa. Nếu mẹ ăn uống kiêng khem quá mức, dẫn tới không đủ chất hoặc thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hormone tạo sữa. Điều này gây ra tình trạng ít sữa rồi mất sữa hẳn.

Tham khảo: Ăn gì để sữa đặc và mát con tăng cân? Gợi ý 8 thực phẩm cho mẹ

3.2. Không cho trẻ uống sữa thường xuyên

Cho bé bú hoặc hút sữa không thường xuyên, không đúng cữ khiến “tín hiệu tiết sữa” đến não bộ bị sai lệch. Khi đó, cơ thể mẹ tự động giảm sản xuất và dần dần dẫn đến mất sữa.

3.3. Mắc các bệnh lý liên quan đến tuyến vú

Các vấn đề như viêm tuyến vú, áp xe vú hoặc phẫu thuật vùng ngực trước đó đều có khả năng tổn thương mô sản xuất sữa. Những bệnh lý này không chỉ gây đau đớn, mệt mỏi cho mẹ; mà còn là nguyên nhân trực tiếp gây giảm hoặc mất sữa sau sinh.

3.4. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc cảm cúm chứa pseudoephedrine hoặc thuốc tránh thai có estrogen đều có thể gây ức chế quá trình sản xuất sữa. Vì các chất này thường ảnh hưởng trực tiếp đến hormone ở cơ thể mẹ. Do đó, mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào trong giai đoạn cho con bú.

Mất sữa có thể là tác dụng phụ sau khi mẹ dùng thuốc.

3.5. Một số nguyên nhân khác

Bên cạnh những lý do phổ biến trên, mẹ sau sinh bị mất sữa còn có thể vì:

• Mẹ mắc các bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), suy giáp,... cản trở quá trình sản xuất sữa.

• Mẹ vô tình sử dụng các loại thảo dược hoặc thực phẩm không phù hợp trong giai đoạn cho con bú như lá lốt, rau bạc hà, măng,... gây ức chế tiết sữa.

• Mẹ cho bé dùng sữa công thức quá sớm khiến bé quen với bú bình và lười bú mẹ nên cơ thể không còn phản ứng tiết sữa tự nhiên.

• Tâm lý căng thẳng, lo âu, trầm cảm sau sinh là một trong những tác nhân lớn ảnh hưởng đến việc sản xuất sữa mẹ.

Đọc ngay: Những loại trái cây gây mất sữa mẹ nên tránh

4. Hướng dẫn cách gọi sữa về sau khi mất sữa đơn giản, hiệu quả

Khi phát hiện tình trạng mất sữa, mẹ không nên quá lo lắng mà hãy bình tĩnh áp dụng các biện pháp kích sữa hiệu quả dưới đây:

4.1. Cho trẻ uống sữa mẹ sau sinh càng sớm càng tốt

Bé được cho bú mẹ càng sớm càng tốt (trong giờ đầu sau sinh) và bú thường xuyên giúp kích thích tuyến sữa hoạt động. Hơn nữa, khoảnh khắc cho bú cũng là lúc mẹ trao cho con những cái ôm da kề da với nhiều lợi ích quý giá.

Theo nghiên cứu của các tổ chức y tế quốc tế, da kề da không chỉ mang lại cảm giác kết nối giữa mẹ và bé, mà còn có tác dụng ổn định thân nhiệt, nhịp tim, nhịp thở. Đồng thời kích hoạt sớm hệ miễn dịch và tiêu hóa cho bé sơ sinh phát triển vững vàng từ ngày đầu tiên.

Không chỉ hỗ trợ mẹ tạo sữa, da kề da còn mang đến nhiều lợi ích giúp con êm bụng khỏe sức từ những gì tự nhiên nhất!

4.2. Xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học cho mẹ

Thêm một cách gọi sữa về sau khi mất sữa khác là bổ sung thực phẩm lợi sữa như mè đen, đậu, thịt bò,... vào thực đơn hàng ngày. Đồng thời, mẹ đảm bảo ngủ đủ giấc, tránh làm việc quá sức để cơ thể có đủ năng lượng tạo sữa.

Gợi ý: 11 loại trái cây lợi sữa cho mẹ sau sinh, gọi sữa về nhiều

4.3. Uống đủ nước

Khoảng 80% sữa mẹ là nước nên uống đủ 2 - 3 lít nước mỗi ngày (bao gồm nước lọc, sữa, nước canh, nước trái cây,...) cũng là cách gọi sữa về sau khi mất sữa rất hữu ích. Đơn giản hơn, trước khi cho bé bú, mẹ có thể uống một ly nước ấm để kích thích phản xạ tiết sữa hiệu quả.

Tổng hợp: Các thức uống lợi sữa cho mẹ sau sinh gọi sữa về nhiều

4.4. Cho bé uống sữa đúng tư thế

Tư thế bú thoải mái với đầu và lưng của trẻ nằm thẳng hàng, mặt hướng vào bầu vú giúp dòng sữa chảy ra dễ dàng. Đồng thời, trẻ được cho bú đúng cách sẽ hạn chế nôn trớ, trào ngược.

Lựa chọn tư thế bú phù hợp, thoải mái cho cả mẹ và bé là cách đơn giản để kích thích sữa về nhiều.

4.5. Chườm ấm và massage ngực nhẹ nhàng trước khi cho bé bú

Trước mỗi cữ cho bú, mẹ có thể lấy khăn ấm chườm quanh bầu ngực và massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ khoảng 15 - 20 phút. Điều này giúp nang sữa giãn nở, kích thích sữa về nhanh hơn và nhiều hơn.

4.6. Luôn giữ tâm lý thoải mái, thư giãn

Căng thẳng và lo âu là nguyên nhân hàng đầu gây ức chế hormone prolactin và oxytocin - hai hormone quan trọng trong việc kích thích tiết sữa. Vì đó, mẹ hãy giữ tinh thần thoải mái, thư giãn bằng cách nghe nhạc, đọc sách hay trò chuyện cùng người thân.

4.7. Gặp bác sĩ để thăm khám nếu tình trạng kéo dài

Nếu đã áp dụng các phương pháp trên nhưng tình trạng mất sữa vẫn không cải thiện, mẹ nên sớm đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ thăm khám cẩn thận và giúp mẹ tìm ra nguyên nhân, từ đó có hướng điều trị phù hợp, kịp thời.

Khi sữa bị mất nhiều ngày liền, mẹ hãy thử đi khám để bác sĩ xác định nguyên nhân và hướng dẫn xử lý.

Hơn hết, mẹ đừng quá lo lắng nếu sữa chưa về kịp sau sinh, có thể do cơ thể chưa kịp thích nghi để chuẩn bị cho việc tạo sữa. Thay vào đó, mẹ có thể tìm giải pháp dùng sữa công thức, nhằm bổ sung năng lượng và dinh dưỡng cần thiết cho con. Miễn là sản phẩm có hệ dinh dưỡng cân đối, hương vị thanh nhạt quen thuộc để con nhận đủ chất, êm bụng và không bỏ sữa mẹ.

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

Glico ICREO Balance Milk công thức cân bằng, dịu nhẹ với hệ tiêu hóa non nớt

Đơn cử như Glico ICREO Balance Milk, sản phẩm đến từ Nhật Bản được nhiều mẹ tin chọn với công thức dinh dưỡng cân bằng, phù hợp khả năng tiêu hóa và hấp thu của trẻ 0 - 12 tháng. Sản phẩm còn “ghi điểm” khi tiếp nối lợi ích của da kề da với các dưỡng chất được tinh tuyển, có nguồn gốc tự nhiên và an toàn.

Cụ thể, trong sữa chứa 5 loại Nucleotides làm tăng độ cao lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện của ruột và làm tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh từ bên trong. Kết hợp với Beta-carotene (tiền vitamin A) giúp đề kháng thêm vững vàng và hỗ trợ phòng tránh tác hại của tia tử ngoại.

Sản phẩm còn có Axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) có tác dụng tăng khả năng hấp thu dưỡng chất và nhẹ bụng, không gây táo bón. Đi cùng chất xơ GOS giúp tăng lợi khuẩn, nuôi dưỡng hệ tiêu hóa thêm khỏe mạnh.

Glico ICREO Balance Milk còn là sản phẩm duy nhất trên thị trường có axit béo α-linolenic (tiền DHA) từ dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản. Khi vào cơ thể bé sẽ tự tổng hợp, chuyển hóa thành DHA vừa đủ giúp phát triển thị giác và trí não. Hơn nữa, quy trình sản xuất Glico ICREO Balance Milk ứng dụng công nghệ khử muối độc quyền, giảm Natri, không gây tích nước và khoáng chất dư thừa, bảo vệ bé không bị mất nước hoặc phát sốt vào mùa nắng nóng.

Đặc biệt, Glico ICREO Balance Milk được đánh giá là vị thanh nhất trong các loại sữa vì độ đường chỉ 10,3% đến từ đường Lactose (đường tự nhiên có trong sữa). Điều này giúp trẻ dễ làm quen và không bỏ bú mẹ.

Giải đáp: Bé không chịu uống sữa công thức phải làm sao?

Glico ICREO Balance Milk cùng mẹ nuôi dưỡng bé êm bụng, khỏe sức từ những năm đầu đời.

>> Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm thông tin chi tiết và đặt mua sản phẩm chính hãng tại đây!

5. Mẹ bị mất sữa khi nào nên đi khám?

Nếu mất sữa đi kèm các dấu hiệu bất thường, mẹ nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Cụ thể, những triệu chứng đó có thể là ngực sưng, nóng, đỏ và đau nhức dữ dội, mẹ bị sốt cao hoặc cảm thấy mệt mỏi kiệt sức. Ngoài ra, nếu đã thử mọi cách gọi sữa về sau khi mất sữa kể trên mà không hiệu quả, mẹ cũng nên tìm đến sự tư vấn của bác sĩ.

6. Làm thế nào phòng ngừa tình trạng mất sữa sau sinh?

Phòng ngừa luôn tốt hơn chữa trị. Các mẹ có thể ngăn ngừa mất sữa bằng cách duy trì lối sống khoa học và tinh thần thoải mái.

• Cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, đúng tư thế.

• Xây dựng chế độ ăn uống đa dạng, giàu dinh dưỡng và uống đủ nước mỗi ngày.

• Ngủ đủ giấc, giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng.

• Massage ngực thường xuyên để kích thích tuyến sữa hoạt động và ngừa tắc tia sữa.

• Hạn chế sử dụng thực phẩm và thuốc có nguy cơ gây mất sữa. Nếu bắt buộc sử dụng thì mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

7. Thắc mắc thường gặp

Dưới đây là giải đáp cho một số câu hỏi thường gặp khác, liên quan đến tình trạng mất sữa ở các mẹ sau sinh:

7.1. Dấu hiệu mẹ sắp mất sữa là gì?

Dấu hiệu cảnh báo mẹ sắp mất sữa là cảm giác ngực ít căng tức hơn và lượng sữa hút ra giảm dần qua từng ngày. Bên cạnh đó, bé có thể bú lâu hơn nhưng vẫn quấy khóc vì đói, thời gian giữa các cữ bú ngắn lại.

7.2. Mẹ tránh ăn gì để không mất sữa?

Để duy trì nguồn sữa đều và chất lượng, mẹ nên tránh ăn các loại thực phẩm gây ức chế tiết sữa như lá lốt, rau bạc hà, măng, rau mùi tây,... Ngoài ra, mẹ cũng cần hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và các chất kích thích như cà phê, rượu, bia.

Điểm danh: Các loại rau làm mất sữa mẹ cho con bú nên tránh

Thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ là thực phẩm mẹ cần tránh khi cho con bú vì có thể ảnh hưởng tới lượng sữa tiết ra.

7.3. Dùng kháng sinh có gây mất sữa sau sinh không?

Không phải tất cả kháng sinh đều gây mất sữa, nhưng một số loại có thể làm giảm lượng sữa hoặc thay đổi mùi vị sữa khiến bé “chê” bú. Vì vậy, mẹ cần thông báo cho bác sĩ rằng mình đang cho con bú nếu buộc phải sử dụng các loại thuốc này để được kê đơn phù hợp.

Tóm lại, mất sữa sau sinh là một vấn đề có thể khắc phục được tại nhà, nếu mẹ nhận biết sớm và áp dụng đúng phương pháp. Vì thế mẹ đừng quá lo nếu bỗng thấy sữa ngừng chảy. Hãy giữ một tinh thần lạc quan, kết hợp với chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý và cho bé bú đúng cách sẽ giúp tình trạng sớm cải thiện.

>> Để bỏ túi thêm nhiều mẹo chăm con hữu ích, mời mẹ theo dõi Blog Dinh dưỡng của Glico ICREO thường xuyên!

Tham khảo:

1. Bệnh viện Tâm Anh. Mất sữa sau sinh ở mẹ: Nguyên nhân, dấu hiệu, xử trí và phòng ngừa (đã truy cập 07 10 2025).

2. BabyCenter. Signs your milk supply is decreasing – and how to get it flowing again (đã truy cập 07 10 2025).

3. Healthline. 01 10 2025. No Breast Milk After Birth? Here’s Why You Shouldn’t Worry (đã truy cập 07 10 2025).