1. Những triệu chứng nôn và tiêu chảy ở trẻ em
Nôn trớ có thể là dấu hiệu ban đầu báo trước tình trạng tiêu chảy ở trẻ em. Triệu chứng này thường xuất hiện trước vài giờ, thậm chí đến hàng chục giờ, trước khi trẻ bắt đầu đi ngoài phân lỏng. Lưu ý tình trạng này khác với trẻ bị nôn trớ thông thường. Bởi vì dịch nôn lúc này chủ yếu là nước, chất điện giải cùng với một lượng nhỏ thức ăn.
Ngoài ra, khi trẻ nôn đi ngoài còn có một số triệu chứng khác như:
- Trẻ nôn một vài lần hoặc liên tục trong ngày.
- Đi ngoài nhiều lần hơn bình thường, phân lỏng như nước hay nhầy máu, kéo dài dưới 14 ngày.
- Trẻ sốt nhẹ hoặc sốt cao, đôi khi sốt cao gây co giật.
- Trẻ có dấu hiệu mệt mỏi, chán ăn.
- Trẻ đau bụng và quấy khóc.
Xem thêm: Trẻ sơ sinh hay bị trớ do đâu? Cách giảm nôn trớ ở trẻ hiệu quả
Trẻ mệt mỏi, quấy khóc, đau bụng hoặc đi ngoài nhiều lần là một trong những triệu chứng phổ biến của tình trạng nôn, tiêu chảy ở trẻ.
2. Nguyên nhân khiến bé bị ói tiêu chảy
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ nôn và đi ngoài:
2.1. Viêm dạ dày ruột do virus
Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến nhiều trẻ bị nôn và đi ngoài. Tình trạng này xảy ra khi virus như Rotavirus hay Norovirus tấn công vào niêm mạc ruột, khiến trẻ nôn ói, đi ngoài phân lỏng, đôi khi kèm sốt và mệt mỏi.
2.2. Nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn
Tình trạng nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn như Salmonella hoặc Shigella cũng có thể khiến trẻ nôn đi ngoài. Ngoài ra, còn khiến trẻ đau bụng do co thắt đường ruột, sốt, mệt mỏi và chán ăn.
Xem thêm: Trẻ bị đau bụng nôn không sốt không đi ngoài: Mẹ nên làm gì?
2.3. Rối loạn tiêu hóa do chế độ ăn
Chế độ ăn uống không phù hợp cũng khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa và gây nôn, tiêu chảy. Chẳng hạn như khi trẻ ăn quá nhiều hoặc thực phẩm khó tiêu khiến hệ tiêu hóa bị quá tải; thay đổi sữa công thức đột ngột hoặc dùng sữa chưa phù hợp có thể gây ra nôn trớ và đi ngoài.
Xem thêm: Bé uống sữa công thức bị tiêu chảy: Mẹ nên làm gì?
2.4. Dị ứng hoặc ngộ độc thực phẩm
Một số trẻ có thể bị dị ứng với thực phẩm nào đó cũng dẫn đến triệu chứng nôn ói và tiêu chảy. Ngoài ra, việc ăn phải thực phẩm ôi thiu, không đảm bảo vệ sinh có thể gây ngộ độc thực phẩm cấp gây ra một số triệu chứng nôn và tiêu chảy ở trẻ em.
Khi bị dị ứng hoặc ngộ độc thực phẩm sẽ khiến trẻ đau bụng dẫn đến nôn ói, tiêu chảy.
2.5. Bé bị lồng ruột
Lồng ruột là tình trạng cấp cứu ngoại khoa ở trẻ em, thường xảy ra ở trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi. Triệu chứng điển hình là nôn ói từng cơn, quấy khóc dữ dội, đi ngoài phân màu nâu, có lẫn nhầy máu hoặc phân lẫn máu tươi,... Nếu nghi ngờ con bị lồng ruột, mẹ cần đưa bé đến bệnh viện ngay lập tức.
Xem thêm: Trẻ đi ngoài màu xanh đen: Nguyên nhân & cách khắc phục hiệu quả
2.6. Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
Bên cạnh những nguyên nhân trên, trẻ bị tiêu chảy nôn trớ cũng có thể là do tác dụng phụ của thuốc. Một số loại kháng sinh có thể gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột, làm giảm lợi khuẩn và khiến trẻ bị tiêu chảy kèm theo nôn nhẹ.
3. Trẻ bị nôn và đi ngoài nhiều lần có nguy hiểm không?
Trẻ bị ói và tiêu chảy có thể gây mất nước và điện giải. Nếu nhẹ thì ít ảnh hưởng, nhưng mức độ trung bình hoặc nặng có thể gây mất nước nghiêm trọng, dẫn đến co giật, thậm chí tổn thương não.
Do đó, cha mẹ cần chú ý các dấu hiệu mất nước như khô miệng, khát nước, tiểu ít hoặc nước tiểu màu vàng đậm, da mát và khô bất thường, hãy đưa con đi thăm khám để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Xem thêm: Trẻ sơ sinh trớ ra dịch nhầy có sao không? Cha mẹ nên làm gì?
4. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ nôn và đi ngoài?
Khi trẻ nôn đi ngoài, cha mẹ cần bình tĩnh theo dõi tình trạng của trẻ và xử lý đúng cách. Dưới đây là những điều cha mẹ nên làm trong từng trường hợp:
4.1. Trường hợp bé bị nôn
Ngay sau khi bé nôn, cha mẹ không nên cho trẻ ăn hoặc uống ngay. Thay vào đó, nên để bé nghỉ ngơi khoảng 10 – 15 phút để dạ dày ổn định lại, sau đó mới bắt đầu bù nước từ từ. Với những trẻ bị nhiễm Rotavirus, nôn thường diễn ra nhiều trong vòng 6 – 24 giờ đầu. Lúc này, có thể cho bé uống nước oresol hoặc nước lọc, uống từng ngụm nhỏ đều đặn để bù lượng nước đã mất.
Với trẻ còn bú mẹ, hãy tiếp tục cho bú thường xuyên vì sữa mẹ vừa cung cấp dưỡng chất, vừa giúp bù nước hiệu quả. Với trẻ bú sữa công thức, mẹ cần pha đúng tỷ lệ theo hướng dẫn, không nên pha loãng hơn để tránh thiếu năng lượng.
Xem thêm: Bỏ túi 8 mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh & lưu ý nên biết
Với những trẻ còn bú mẹ, hãy cho con bú thường xuyên để bù nước và cung cấp dinh dưỡng cho bé.
Ngoài ra, nếu nghi ngờ tình trạng nôn và tiêu chảy của trẻ liên quan đến sữa công thức, mẹ có thể cân nhắc đổi sang dòng sữa phù hợp hơn. Tuy nhiên trước khi đổi sữa, mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và được tư vấn lộ trình đổi sữa khoa học.
Xem thêm: Cách đổi sữa công thức cho con dễ làm quen và thích nghi
4.2. Cách chăm sóc khi bé bị tiêu chảy
Sau khi nôn, nhiều trẻ sẽ bắt đầu xuất hiện triệu chứng tiêu chảy. Ở giai đoạn này, ưu tiên hàng đầu vẫn là bù nước đầy đủ, tương tự như khi trẻ nôn, nhằm tránh tình trạng mất nước và rối loạn điện giải nguy hiểm. Song song đó, khi trẻ bắt đầu tiêu chảy, cha mẹ nên bổ sung lợi khuẩn, kẽm và các vitamin nhóm B, D để hỗ trợ phục hồi đường ruột và tăng sức đề kháng.
Xem thêm: Mách mẹ cách bổ sung lợi khuẩn đường ruột cho bé hiệu quả
Trong thời gian bé bị tiêu chảy, cha mẹ nên duy trì việc cho trẻ bú mẹ hoặc uống sữa công thức như bình thường. Với trẻ đã ăn dặm hoặc trẻ lớn hơn, hãy ưu tiên các món ăn dễ tiêu như cháo loãng, súp,… và chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để bé dễ hấp thu. Tránh thực phẩm dầu mỡ, đồ sống, lạnh vì có thể làm tình trạng tiêu chảy nặng hơn.
Đồng thời cha mẹ cũng cần lưu ý:
- Đảm bảo vệ sinh cho trẻ: Mẹ cần đảm bảo môi trường xung quanh trẻ được vệ sinh sạch sẽ như đồ chơi, sàn nhà,... Đồng thời hãy thay tã thường xuyên để con cảm thấy thoải mái, dễ chịu.
- Phòng ngừa lây nhiễm: Nếu bé bị tiêu chảy do virus, mẹ cần hạn chế để bé tiếp xúc với người khác, tránh dùng chung đồ dùng cá nhân nhằm ngăn ngừa lây lan trong gia đình.
Xem thêm: Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy do đâu? Dấu hiệu & cách xử lý hiệu quả
Đảm bảo vệ sinh nhà cửa và đồ chơi của bé cũng là yếu tố quan trọng giúp giảm tình trạng nôn ói, tiêu chảy và hạn chế nguy cơ lây nhiễm.
4.3. Một số lưu ý cha mẹ cần biết
Bên cạnh những cách chăm sóc trên, khi trẻ bị nôn và đi ngoài cha mẹ cũng lưu ý một số điều sau:
- Pha đúng tỷ lệ thuốc - nước: Khi cho bé sử dụng oresol hoặc các dung dịch bù nước điện giải, cha mẹ cần pha đúng theo tỷ lệ hướng dẫn in trên bao bì. Việc pha quá đặc hoặc quá loãng đều có thể gây mất cân bằng điện giải, ảnh hưởng đến hiệu quả bù nước hoặc gây hại cho cơ thể bé.
- Không tự ý cho bé uống thuốc tiêu chảy hoặc kháng sinh: Tuyệt đối không tự mua thuốc tiêu chảy hoặc kháng sinh cho bé uống khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Bởi vì có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng không tốt đến trẻ.
- Không nên kiêng khem thức ăn quá mức: Điều này sẽ khiến bé thiếu chất và yếu hơn. Do đó, cần cho bé ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để có sức đề kháng chống lại bệnh.
- Vệ sinh sạch sẽ cho trẻ: Luôn giữ tay bé sạch sẽ, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đồng thời, người chăm sóc cũng cần rửa tay kỹ bằng xà phòng, thay tã đúng cách và vệ sinh vùng kín nhẹ nhàng cho trẻ để tránh nhiễm trùng lan rộng.
- Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm: Luôn lựa chọn thực phẩm tươi sạch, chế biến kỹ lưỡng và ăn ngay sau khi nấu xong. Tránh cho bé ăn đồ nguội, để lâu ngoài không khí hoặc tái sử dụng thức ăn thừa vì dễ nhiễm khuẩn và gây ngộ độc.
5. Trẻ nôn và đi ngoài: Khi nào nên đưa đi khám?
Trong nhiều trường hợp, tình trạng nôn và đi ngoài ở trẻ có thể tự cải thiện sau vài ngày với chế độ chăm sóc phù hợp. Tuy nhiên, cha mẹ cần nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế nếu xuất hiện những dấu hiệu sau:
- Bé nôn liên tục, không thể bù nước bằng đường uống.
- Trẻ nhỏ bỏ bú, mệt mỏi, li bì hoặc ngủ nhiều bất thường.
- Tiêu chảy nhiều lần trong ngày, phân có lẫn chất nhầy hoặc máu.
- Nôn ra dịch màu vàng lẫn máu hoặc màu xanh lá cây.
- Trẻ có biểu hiện khát như uống nhiều nước, đòi uống liên tục, sốt cao.
- Trẻ choáng váng, chóng mặt, không tỉnh táo.
Xem thêm: Trẻ sơ sinh trớ ra dịch nhầy màu vàng có nguy hiểm không?
Nếu tình trạng trẻ nôn ói, tiêu chảy kéo dài hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường nào, mẹ nên sớm đưa bé đi thăm khám.
6. Phòng ngừa tình trạng trẻ bị nôn và đi ngoài như thế nào?
Để hạn chế tình trạng trẻ nôn đi ngoài, gia đình có thể áp dụng những biện pháp sau:
- Cho trẻ uống vacxin Rota theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm khi chế biến đồ ăn cho bé.
- Tuyệt đối không cho trẻ ăn thực phẩm ôi, thiu hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường khác.
- Trường hợp cần đổi sữa cho bé thì cần tham vấn ý kiến của bác sĩ.
- Ưu tiên cho trẻ dùng sữa mẹ. Trường hợp dùng sữa công thức thì nên chọn loại có hệ dưỡng chất cân bằng và chứa các thành phần hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Xem thêm: Mách mẹ cách chọn sữa công thức cho bé khỏe bụng, hấp thu tốt
Glico ICREO - Tiếp nối lợi ích quý giá của da kề da, cho con êm bụng và khỏe sức từ ngày đầu tiên
Trải qua hơn 100 năm bên mẹ và bé, Glico ICREO luôn trân quý những khoảnh khắc đầu đời thiêng liêng. Bởi Glico ICREO tin rằng, sự nuôi dưỡng tốt nhất bắt đầu từ những tiếp xúc đầu tiên – như cái ôm da kề da. Phương pháp này giúp bé có cơ hội tiếp nhận hệ vi sinh có lợi từ mẹ để xây dựng hệ tiêu hóa khỏe mạnh và khởi động hệ miễn dịch tự nhiên từ khi lọt lòng.
Để tiếp nối những lợi ích tự nhiên từ khoảnh khắc da kề da, Glico ICREO mang đến các dòng sản phẩm dinh dưỡng cân bằng và bổ sung 5 loại Nucleotides giúp nuôi dưỡng lớp nhung mao ruột, hoàn thiện đường ruột. Cùng với chất xơ GOS và axit palmitic liên kết ở vị trí beta giúp bé tiêu hóa và hấp thu tốt, nhẹ bụng và hạn chế các vấn đề rối loạn tiêu hóa gây nôn trớ, tiêu chảy. Ngoài ra, 5 loại Nucleotides còn kích thích cơ thể bé sản sinh kháng thể IgA và IgG khi kết hợp với beta (tiền vitamin A) giúp đề kháng vững vàng để bảo vệ con khỏi những tác nhân gây bệnh.
Các sản phẩm Glico ICREO còn chứa tiền tố DHA độc quyền từ dầu tía tô xanh Nhật Bản. Nhờ nguồn gốc thực vật lành tính nên có thể chuyển hóa thành lượng DHA vừa đủ theo nhu cầu của con, giúp bé yêu tiêu hóa dễ dàng, hấp thu tốt để phát triển trí não tinh anh.
Đặc biệt ở mỗi giai đoạn phát triển, Glico ICREO còn ứng dụng công nghệ và bổ sung dưỡng chất độc đáo tương ứng. Chẳng hạn công nghệ khử muối độc quyền trong Glico ICREO Balance Milk (0 - 12 tháng) giúp bảo vệ thận non của bé, MFGM trong Glico ICREO Grow-up Milk (9 - 36 tháng) tăng cường đề kháng tự nhiên cà Lutein trong Glico ICREO Learning Milk (từ 3 tuổi trở lên) bảo vệ và hỗ trợ phát triển thị giác.
Glico ICREO mang đến hệ dưỡng chất cân bằng và được chắt lọc kỹ lưỡng, cho bé êm bụng, khỏe sức từ ngày đầu tiên.
>> Hiểu rằng con lớn mỗi ngày, nhu cầu dinh dưỡng cũng thay đổi theo nên Glico ICREO luôn sẵn sàng điều chỉnh phù hợp để giúp bé phát triển toàn diện từ bên trong. Mẹ có thể tìm hiểu kỹ hơn từng sản phẩm hoặc đặt mua hàng TẠI ĐÂY nhé!
7. Các câu hỏi thường gặp khác
Trong quá trình tìm hiểu nguyên nhân và triệu chứng nôn và tiêu chảy ở trẻ em, nhiều cha mẹ còn quan tâm những điều như:
7.1. Trẻ bị tiêu chảy và nôn kéo dài bao lâu?
Trẻ bị tiêu chảy thường sẽ ngừng trong vòng 5 - 7 ngày, còn nôn mửa có thể sẽ dừng lại sau 1 hoặc 2 ngày. Tuy nhiên, tùy vào thể trạng của bé cũng như cách chăm sóc của cha mẹ mà thời gian này có thể thay đổi.
7.2. Tiêu chảy và nôn mửa có thể lây lan không?
Câu trả lời là có. Nếu trẻ bị tiêu chảy và nôn mửa do nhiễm virus hoặc vi khuẩn gây viêm đường tiêu hóa (đặc biệt là Rotavirus hoặc Norovirus) thì có thể lây nhiễm. Các tác nhân này có thể lây lan qua đường miệng hoặc tiếp xúc trực tiếp với phân, chất nôn, bề mặt nhiễm khuẩn.
Chăm sóc con trong những lúc con mệt mỏi là cách cha mẹ gửi gắm tình yêu sâu sắc nhất. Mong rằng những thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý trẻ bị nôn và đi ngoài trên, sẽ giúp cha mẹ yên tâm hơn khi đồng hành cùng con trong hành trình lớn lên khỏe mạnh và vững vàng.
Nguồn tham khảo:
1. Schmitt Pediatric Guidelines LLC. Seattle Children’s Vomiting With Diarrhea (Đã truy cập 19/05/2025).
2. National Health Service. Diarrhoea and vomiting (Đã truy cập 19/05/2025).
3. Sức khỏe & Đời sống. Trẻ bị nôn và tiêu chảy mà cứ làm theo cách này chỉ khiến con mãi không hết bệnh (Đã truy cập 19/05/2025).
4. Bệnh viện Vinmec. Trẻ bị nôn sốt đi ngoài: Cảnh giác bệnh tiêu chảy (Đã truy cập 19/05/2025).
Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)
Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!
614,000VNĐ
Sữa Glico ICREO số 1 Grow-up Milk 820g (1-3 tuổi)
Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.
545,000VNĐ
Sữa Glico ICREO số 3 Learning Milk 820g (trên 3 tuổi)
Glico ICREO Learning Milk (Glico ICREO số 3) được đóng gói trong lon thiếc màu xanh đặc trưng, dạng bột thơm nhẹ, dinh dưỡng cân bằng nay đã có thêm Lutein - Dưỡng chất chống oxy hoá, hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh để bé tinh anh trong hành trình học hỏi!
525,000VNĐ