1. Tổng quan về tình trạng nôn trớ ở trẻ
Trẻ sơ sinh có hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện, dạ dày đang ở tư thế nằm ngang và cơ thắt tâm vị hoạt động kém. Vì thế khi bé ăn sữa quá no, bú sai tư thế hoặc nằm ngay sau khi bú… thì thức ăn trong dạ dày có thể đẩy ngược lên thực quản và trào ra miệng - gọi là hiện tượng nôn trớ.
Trong hầu hết các trường hợp, trẻ bị nôn trớ sinh lý thường không đáng lo ngại và có thể cải thiện khi cha mẹ chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu trẻ nôn trớ kèm theo các dấu hiệu như quấy khóc liên tục, chậm tăng cân, sốt, hoặc nôn ra dịch xanh, vàng thì cần đưa trẻ đi khám ngay để loại trừ các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
2. Tham khảo 8 mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Trong quá trình chăm sóc, nhiều cha mẹ thường tìm kiếm các mẹo dân gian từ gừng tươi, chanh, nước vo gạo, đọt tre… với mong muốn giúp con giảm nôn trớ, tiêu hóa tốt. Cụ thể là:
2.1. Gừng tươi
Nhờ có vị cay và tính ấm nên gừng được dân gian lưu truyền có thể chữa bệnh cảm mạo, nôn trớ và buồn nôn. Để thực hiện, mẹ rửa sạch gừng tươi, cạo vỏ và cắt thành lát nhỏ. Sau đó mẹ ngậm từng lát nhỏ trong miệng, rồi hà hơi vào ngực, bụng, rốn, lưng và vùng cổ gáy của bé. Duy trì trong 3 ngày, mỗi ngày làm 36 lần liên tục.
2.2. Chanh tươi
Theo mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh, mẹ có thể dùng chanh cắt thành các lát mỏng, vắt lấy nước cốt pha loãng với nước ấm. Sau đó dùng khăn mềm thấm và lau nhẹ quanh miệng bé. Cách này được cho là sẽ giúp kích thích nhu động ruột, tăng sản sinh nước bọt và axit dạ dày, từ đó bé tiêu hóa tốt, giảm nôn trớ.
Chanh có tính mát, vị chua, hỗ trợ giảm tình trạng nôn trớ cho em bé.
2.3. Nước vo gạo
Dân gian cho rằng nước vo gạo có công dụng hỗ trợ trị ọc sữa, nôn trớ ở trẻ. Theo đó, mẹ lấy 1 chén gạo trắng đun sôi với 2 cốc nước. Tiếp theo mẹ lọc nước hoặc lấy phần tinh bột đọng bên dưới rồi cho trẻ uống.
2.4. Dầu bạc hà
Để giảm tình trạng nôn trớ ở trẻ, phụ huynh có thể nhỏ vài giọt dầu bạc hà thoa vào bụng bé rồi massage nhẹ nhàng. Thực hiện 2 lần/ngày sẽ giúp bé giảm co thắt dạ dày và hạn chế nôn trớ. Lưu ý, bạc hà có thể gây kích ứng da, nên cha mẹ cần thử trước trên một vùng da nhỏ của con để xem phản ứng.
2.5. Gạo lứt
Cho bé uống nước gạo lứt là mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh được một số mẹ truyền tai nhau. Bằng cách rang gạo lứt đến khi có mùi thơm, sau đó đun sôi với nước, để nguội và lọc lấy nước cho bé uống là được.
2.6. Dầu oải hương
Theo dân gian, mẹ có thể cho vài giọt dầu hoa oải hương lên khăn ăn hoặc gối và cho con hít mùi thơm này. Hương thơm dịu nhẹ từ dầu hoa oải hương sẽ tạo cho bé cảm giác dễ chịu, ngăn ngừa cơn buồn nôn.
Nhỏ vài giọt dầu hoa oải hương vào gối sẽ tạo cảm giác dễ chịu giúp trẻ giảm nôn trớ.
2.7. Đọt tre
Dân gian cũng lưu truyền rằng đọt tre có khả năng chữa được chứng nôn trớ, ọc sữa ở trẻ sơ sinh. Theo đó, mẹ hái đọt tre đem về rửa sạch, cắt nhỏ (7 đọt với bé trai và 9 đọt với bé gái). Cho vào nồi với nửa chén nước sạch rồi đun nhỏ lửa. Sau khi nguội, mẹ múc khoảng 6 muỗng nước cốt cho bé uống đều đặn 3 ngày.
2.8. Hạt thì là
Hạt thì là có tác dụng làm dịu đường tiêu hóa, giảm cảm giác khó chịu ở đường ruột. Vì thế mẹ hãy lấy 1 thìa hạt thì là đun sôi với nước trong 10 phút. Sau đó rót ra ly để nguội và cho trẻ uống 3 - 4 lần/ngày.
3. Chữa nôn trớ ở trẻ bằng mẹo dân gian hiệu quả không? Cần lưu ý gì?
Nhìn chung, các mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh chủ yếu được truyền miệng qua nhiều thế hệ hoặc do nhiều người sưu tầm và chia sẻ trên Internet. Nhiều phụ huynh áp dụng các phương pháp này với hy vọng giúp trẻ giảm nôn trớ nhẹ, nhưng tính hiệu quả và độ an toàn của chúng vẫn chưa được khoa học kiểm chứng rõ ràng.
Do đó, cha mẹ nên cân nhắc kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bất kỳ mẹo dân gian nào để đảm bảo an toàn cho trẻ. Đồng thời cần lưu ý rằng, các mẹo này không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y khoa. Nếu trẻ bị nôn trớ nhiều lần, kéo dài hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường như quấy khóc liên tục, sụt cân, sốt cao, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để bác sĩ chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp.
4. Gợi ý cách giảm nôn trớ ở trẻ hiệu quả
Để giảm tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh an toàn, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp theo khoa học như sau:
- Cân nhắc chọn sữa dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa: Hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên còn rất non nớt, thường xuyên gặp phải các rối loạn tiêu hóa. Với trẻ dùng sữa ngoài, để con nhận được đủ dưỡng chất mà vẫn an tâm có chiếc bụng khỏe, mẹ nên tìm hiểu và lựa chọn những sản phẩm sữa có công thức cân bằng, đủ lượng - đủ chất, giúp con dễ tiêu hóa và hấp thu.
Glico ICREO Balance Milk - Trao nguồn dinh dưỡng cân đối, cho con êm bụng khỏe sức từ ngày đầu tiên
Tự hào theo đuổi triết lý cân bằng dinh dưỡng suốt hơn 100 năm qua, Glico ICREO mang đến nguồn sữa phù hợp, vừa vặn, không gây áp lực cho hệ tiêu hóa mà vẫn đảm bảo giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.
Trong đó, sữa Glico ICREO Balance Milk cho bé dưới 12 tháng tuổi được hoàn thiện công thức chứa 5 loại Nucleotides hỗ trợ ổn định hệ vi khuẩn đường ruột, bảo vệ niêm mạc ruột non. Qua đó giúp con hấp thu dinh dưỡng tối ưu, giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa dẫn đến nôn trớ. Cùng với thành phần GOS và axit palmitic liên kết vị trí beta (OPO) hỗ trợ bé yêu tiêu hóa khỏe, nhẹ bụng, không gây táo bón.
Không chỉ cân chỉnh hàm lượng dinh dưỡng vừa vặn, Glico ICREO Balance Milk còn bổ sung 5 loại Nucleotides, chất xơ GOS,... giúp nuôi dưỡng hệ tiêu hóa bé yêu khỏe mạnh, hấp thu tốt, không lo đầy hơi nôn trớ!
Ngoài ra, sữa Glico ICREO Balance Milk còn được nhiều mẹ tin dùng bởi các điểm cộng khác như: Có tiền tố vitamin A từ dầu tía tô xanh Nhật Bản giúp trẻ phát triển trí não tinh anh. Vị thanh nhạt hợp khẩu vị của bé yêu cùng công nghệ khử muối độc quyền, giúp giảm lượng Natri dư thừa nên không gây tích nước, khoáng chất dư thừa cho cơ thể trẻ.
>> Hiện tại, Glico ICREO Balance Milk đã có mặt trên website chính thức của Glico ICREO và các sàn thương mại điện tử, cửa hàng Mẹ & Bé,... nổi tiếng giúp mẹ dễ dàng đặt mua.
- Chia nhỏ cữ bú, không cho trẻ bú quá no: Thay vì cho trẻ bú một lượng lớn sữa trong một lần, mẹ nên chia nhỏ thành nhiều cữ bú nhỏ hơn trong ngày. Điều này giúp dạ dày non nớt của trẻ dễ dàng tiêu hóa và hấp thu sữa hơn, giảm nguy cơ nôn trớ. Việc ép trẻ bú quá no có thể gây căng dạ dày, dẫn đến trào ngược và nôn trớ.
- Cho trẻ bú đúng cách, tránh nuốt nhiều không khí: Khi cho trẻ bú, mẹ nên chú ý tư thế bú đúng để hạn chế việc trẻ nuốt phải không khí - nguyên nhân gây đầy hơi và nôn trớ. Với trẻ bú mẹ, mẹ nên bế trẻ ở tư thế đầu cao, đảm bảo miệng trẻ ngậm kín quầng vú. Đối với trẻ bú bình, mẹ cần nghiêng bình sữa sao cho sữa luôn ngập đầy núm vú.
- Sau khi trẻ bú xong, mẹ nên vỗ ợ hơi: Sau mỗi cữ bú, mẹ nên tránh để trẻ nằm ngay. Thay vào đó, hãy bế trẻ ở tư thế thẳng đứng và nhẹ nhàng vỗ lưng để giúp trẻ ợ hơi, giải phóng lượng không khí nuốt vào trong quá trình bú.
Vỗ ợ hơi sau khi ăn sữa giúp đẩy hết hơi trong bụng ra, như vậy bé sẽ ít bị trớ hơn.
- Thường xuyên massage bụng của con: Massage nhẹ nhàng vùng bụng quanh rốn theo chiều kim đồng hồ có thể giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm co thắt dạ dày. Điều này giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn và giảm thiểu tình trạng nôn trớ.
Bài viết trên đây đã chia sẻ 8 mẹo dân gian chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh tại nhà. Tuy các phương pháp khá đơn giản, dễ áp dụng nhưng hiệu quả và tính an toàn chưa được kiểm chứng khoa học. Vì vậy tốt nhất khi thấy trẻ hay bị nôn trớ, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, để được hướng dẫn điều trị và chăm sóc đúng cách.
Nguồn tham khảo:
1. Mayo Clinic. Spitting up in babies: What's OK, what's not (Đã truy cập 04 03 2025).
2. Bệnh viện phụ sản Mêkông. Tìm hiểu 5 mẹo trị ọc sữa cho trẻ sơ sinh đơn giản tại nhà (Đã truy cập 04 03 2025).