Trẻ sơ sinh bị nấc cụt: Nguyên nhân & Cách chữa mẹ nên biết

1. Nấc cụt ở trẻ sơ sinh là tình trạng gì?

Tình trạng nấc cụt (hay còn gọi là nấc) ở trẻ sơ sinh xảy ra khi cơ hoành và cơ liên sườn co thắt không tự chủ và ngắt quãng. Ngay sau đó, thanh môn đóng lại nhanh chóng, tạo nên âm thanh đặc trưng - chính là tiếng nấc. Với trẻ dưới 4 tháng tuổi, con thường nấc cụt khoảng 4-60 lần trong một phút.

2. Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị nấc cụt

Hiện tượng nấc cụt ở trẻ sơ sinh có thể do các nguyên nhân sau đây:

• Trẻ bú quá nhanh: Khi trẻ bú quá nhanh, không khí sẽ đi vào dạ dày cùng với sữa. Từ đó làm bụng con căng đầy, tạo áp lực đẩy lên cơ hoành và kích thích cơ nấc.

• Trẻ bú quá no: Việc trẻ bú quá no cũng khiến đường ruột giãn nở quá mức, gây chèn lên cơ hoành. Sự tác động này khiến cơ hoành co thắt - nguyên nhân chính tạo ra cơn nấc.

• Dị ứng thực phẩm: Khi dị ứng với sữa mẹ do thực phẩm mà mẹ tiêu thụ, hệ tiêu hóa vẫn chưa hoàn thiện của bé sẽ phản ứng lại bằng cách kích thích cơ hoành. Từ đó dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh bị nấc cụt.

Trẻ bị nấc cụt có thể do nhiều nguyên nhân.

• Dùng sữa công thức không phù hợp: Một số loại sữa chứa thành phần không phù hợp với hệ tiêu hóa còn non yếu của trẻ. Khi sử dụng các sản phẩm này, trẻ dễ bị đầy hơi và nấc cụt sau khi bú.

• Trào ngược dạ dày: Hiện tượng dịch axit trong dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn kích thích cơ hoành. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng nấc ở trẻ nhỏ.

• Nhiệt độ thay đổi đột ngột: Cơ thể của trẻ sơ sinh còn non nớt nên rất nhạy cảm với nhiệt độ môi trường. Vì thế, khi con bị lạnh bất ngờ (nhất là vào ban đêm hoặc khi không được giữ ấm kỹ), cơ hoành có thể bị kích thích và gây ra nấc cụt.

• Khóc nhiều: Khi trẻ khóc quá lâu hoặc quá to, con sẽ nuốt nhiều không khí vào. Lượng khí này sẽ đi xuống dạ dày, làm bụng trẻ căng lên và gây kích thích cơ hoành, dẫn đến các cơn nấc cụt ở trẻ sơ sinh.

• Một số nguyên nhân khác: Trẻ sơ sinh bị nấc cụt cũng có thể do mắc bệnh suyễn hoặc đường thở nhạy cảm. Ngoài ra, các yếu tố kích ứng từ môi trường như khói bụi, mùi hương nồng, lông thú cưng,... cũng có thể làm co thắt cơ hoành và khiến trẻ bé bị nấc.

3. Trẻ sơ sinh nấc cụt có sao không?

Nấc cụt là phản xạ của trẻ nhỏ, đặc biệt là bé dưới 4 tháng tuổi khi dạ dày bị căng. Tình trạng này sẽ dần hết khi trẻ lớn hơn. Tuy nhiên, nếu trẻ sơ sinh nấc cụt nhiều có thể khiến con mệt mỏi, quấy khóc, thậm chí gây khó thở, nôn trớ. Lúc này, cha mẹ nên tìm cách khắc phục và tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Nếu trẻ nấc cụt nhiều thì mẹ cần có giải pháp cải thiện hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ.

4. Gợi ý các cách chữa nấc cho trẻ sơ sinh

Khi trẻ sơ sinh bị nấc cụt, mẹ có thể áp dụng một số giải pháp cải thiện giúp con cảm thấy thoải mái hơn như sau:

4.1. Cho trẻ bú sữa

Để chữa nấc cho trẻ một cách tự nhiên, mẹ nên cho trẻ bú sữa. Động tác nuốt sữa giúp làm dịu cơ hoành, từ đó giảm tần suất nấc cụt. Ngoài ra, việc này cũng giúp bổ sung cho trẻ nước và dưỡng chất cần thiết hỗ trợ cân bằng cơ thể và cải thiện tình trạng nấc. Lưu ý, mẹ nên cho trẻ bú mẹ trực tiếp hoặc bú bình một cách từ từ để giảm thiểu khả năng nuốt không khí vào dạ dày.

4.2. Vỗ lưng cho con

Một trong những cách chữa nấc cho trẻ sơ sinh được nhiều mẹ áp dụng là vỗ lưng cho con. Để thực hiện, mẹ khum lòng bàn tay lại, sau đó vỗ nhẹ vào lưng của con. Động tác này giúp trẻ ợ hơi dễ dàng, giảm áp lựng trong bụng và giúp cơ hoành thư giãn. Nhờ đó, cơn nấc sẽ thuyên giảm hoặc dứt hẳn.

4.3. Bịt tai hoặc mũi của trẻ

Đây là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện giúp cơ hoành thư giãn, giảm tình trạng nấc cụt ở trẻ sơ sinh hiệu quả. Mẹ chỉ cần dùng 2 ngón tay nhẹ nhàng bịt lỗ tai của trẻ trong khoảng 30 giây, sau đó thả ra. Tiếp theo, mẹ nhẹ nhàng khép nhẹ 2 cánh mũi, đồng thời giữ miệng trẻ đóng lại trong tầm vài giây. Lưu ý, kỹ thuật này cần thực hiện cẩn thận để đảm bảo không gây khó chịu hay tổn thương cho trẻ.

4.4. Phân tán sự chú ý của trẻ

Phân tán sự chú ý là một cách chữa nấc cho trẻ sơ sinh đơn giản nhưng hiệu quả. Mẹ có thể cho trẻ nghe nhạc hoặc trò chuyện nhẹ nhàng. Khi bé chú ý đến âm thanh hoặc tương tác với giọng nói của mẹ, hệ thần kinh của con sẽ chuyển hướng sự chú ý khỏi phản xạ gây nấc. Sự thay đổi này giúp cơ thể bé thư giãn, ổn định nhịp thở và dần dần làm dịu cơn nấc.

4.5. Cho trẻ nằm nghiêng khi ngủ

Giải pháp này mang đến hiệu quả hạn chế áp lực lên cơ hoành, từ đó giảm phản xạ co thắt gây ra nấc cụt. Ngoài ra, việc cho trẻ nằm nghiêng khi ngủ còn hỗ trợ giảm nguy cơ trào ngược dạ dày - một trong những nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị nấc cụt. Để giữ tư thế ổn định và hạn chế bé xoay người đột ngột khi ngủ, mẹ có thể kê thêm khăn mềm hoặc gối nhỏ phía sau lưng của con.

5. Một số lưu ý khi chữa nấc cụt cho trẻ sơ sinh

Khi áp dụng các giải pháp giảm tình trạng nấc cụt ở trẻ sơ sinh, mẹ cần lưu ý:

• Hạn chế tác động mạnh lên cơ thể của trẻ vì có thể làm con hoảng sợ, thậm chỉ tổn thương tâm lý ảnh hưởng đến quá trình phát triển về sau.
• Cho trẻ nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh, thoáng mát giúp trẻ thư giãn và hỗ trợ giảm nấc nhanh hơn.

6. Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Nếu đã áp dụng các biện pháp cải thiện mà trẻ vẫn bị nấc cụt thì mẹ nên lưu ý theo dõi kỹ. Trường hợp nấc kéo dài trên 15-20 phút hoặc lặp lại nhiều lần trong ngày thì cần đưa trẻ đi thăm khám để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

Mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám nếu tình trạng nấc kéo dài trên 15-20 phút và lặp lại nhiều lần trong ngày.

7. Hướng dẫn phòng ngừa ngừa nấc cụt ở trẻ sơ sinh

Sau đây là một số cách ngăn ngừa tình trạng trẻ sơ sinh bị nấc cụt:

• Không để trẻ quá đói hay bú quá no: Mẹ nên cho trẻ bú đúng thời điểm, hạn chế để con khóc lâu vì đói dẫn đến nuốt nhiều không khí vào dạ dày. Ngoài ra, mẹ cũng không nên cho trẻ bú quá no để tránh gây áp lực lên cơ hoành.

• Điều chỉnh tư thế cho bú: Khi cho trẻ bú, mẹ nên cho trẻ nằm hơi nghiêng, giữ phần đầu, cổ và lưng thẳng hàng và cao hơn thân. Tư thế bú đúng không chỉ giúp hạn chế lượng khí trẻ nuốt vào mà còn giảm áp lực lên cơ hoành - nguyên nhân gây nấc. Nếu trẻ bú quá nhanh, mẹ nên tạm dừng để con ợ hơi rồi mới tiếp tục để giảm thiểu tình trạng nấc cụt và đầy hơi sau khi bú.

• Chia nhỏ cữ bú trong ngày: Phương pháp này mang đến lợi ích giảm áp lực lên dạ dày và cơ hoành. Ngoài ra, việc chia nhỏ cữ bú trong ngày còn giúp bé tiêu hóa tốt hơn và giảm nguy cơ trào ngược.

• Bổ sung cho con nguồn sữa phù hợp: Mẹ nên ưu tiên cho trẻ uống sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời giúp trẻ dễ tiêu hóa, hạn chế rối loạn tiêu hóa. Nếu mẹ không có đủ sữa thì có thể dùng thêm sữa công thức bổ sung dinh dưỡng cân bằng, không gây áp lực cho “chiếc bụng nhỏ” của con.

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

Glico ICREO Balance Milk - Nguồn dinh dưỡng cân bằng, êm dịu giúp con tiêu hóa thuận lợi và hấp thu hiệu quả

Với nguồn dinh dưỡng cân bằng và êm dịu, Glico ICREO Balance Milk là lựa chọn đáng tin cậy để nâng niu “chiếc bụng nhỏ” của bé yêu. 

Glico ICREO Balance Milk bổ sung Axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) - thành phần được kiểm chứng lâm sàng có thể làm tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng và giúp bé êm bụng. Kết hợp với chất xơ GOS hỗ trợ tăng sinh  lợi khuẩn Bifidus và khuẩn Axit Lactic trong ruột, hạn chế sự phát triển của các hại khuẩn, nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột như trẻ bú mẹ. 

Không chỉ tiêu hóa khỏe, Glico ICREO Balance Milk còn giúp đề kháng của trẻ thêm vững vàng nhờ có 5 loại Nucleotides làm tăng độ cao lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện của ruột. Trong đó, 70% hệ miễn dịch tế bào biểu mô nằm ở đường ruột nên khi tiêu hóa khỏe còn kích thích cơ thể sản sinh nhiều kháng thể IgG và Ig A giúp trẻ phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh từ bên trong. Cùng với Beta-carotene (tiền vitamin A) có trong sữa non hỗ trợ trẻ có đề kháng vững vàng hơn.

Bên cạnh đó, Glico ICREO còn có thành phần độc quyền - tiền tố DHA từ dầu tía tô xanh Nhật Bản lành tính, giúp trẻ dễ hấp thu để phát triển trí não và thị lực. Đồng thời, với công nghệ khử muối giảm lượng Natri, hạn chế tích nước và khoáng chất thừa, sản phẩm hỗ trợ bảo vệ thận của trẻ. Ngoài ra, sản phẩm có vị thanh nhạt, có độ đường 10,3% từ đường Lactose (đường tự nhiên) giúp trẻ uống sữa ngon miệng. 

Glico ICREO Balance Milk bổ sung cho bé yêu nguồn dinh dưỡng cân bằng, giúp con có hành trình 1 năm đầu đời luôn êm bụng, khỏe sức để thuận lợi phát triển khỏe mạnh.

>> Mẹ có thể tìm hiểu chi tiết về Glico ICREO Balance Milk TẠI ĐÂY hoặc dễ dàng mua ngay sản phẩm tại các cửa hàng Mẹ&Bé trên toàn quốc để đồng hành cùng bé phát triển khỏe mạnh mỗi ngày!

• Vỗ ợ hơi sau mỗi cữ bú: Để hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh bị nấc cụt, mẹ nên vỗ ợ hơi sau mỗi cữ bú giúp trẻ dễ dàng ợ hơi. Từ đó giải phóng lượng khí trẻ nuốt vào khi bú và hạn chế áp lực lên dạ dày và cơ hoành.

• Dùng bình sữa phù hợp: Với trẻ bú bình, mẹ nên dùng bình sữa có van chống sặc và chống đầy hơi. Ngoài ra, mẹ cũng cần chọn núm ti phù hợp với độ tuổi của bé. Những lựa chọn này sẽ giúp trẻ hạn chế nuốt không khí vào bụng khi bú.

• Giữ nhiệt độ phòng phù hợp: Mẹ nên giữ nhiệt độ phòng ổn định, đảm bảo thoáng đãng, không làm trẻ bị lạnh - nguyên nhân khiến cơ hoành bị kích thích cơ thắt.

• Tránh chênh lệch nhiệt độ khi cho bé tắm: Khi tắm cho trẻ, mẹ lưu ý không để nhiệt độ nước quá chênh lệch với nhiệt độ phòng. Việc này giúp hạn chế tình trạng nhiệt độ môi trường thay đổi quá nhanh khiến trẻ bị cảm lạnh, dễ dẫn đến nấc cụt.

8. Một số câu hỏi thường gặp

Về tình trạng nấc cụt ở trẻ sơ sinh, nhiều mẹ vẫn có những băn khoăn chưa được làm rõ. Sau đây là lời giải đáp cho các câu hỏi thường gặp:

8.1. Trẻ sơ sinh nấc cụt bao lâu thì khỏi?

Thông thường, hiện tượng nấc cụt ở trẻ nhỏ chỉ kéo dài vài phút và có thể tự biến mất sau đó.

8.2. Trẻ sơ sinh bị nấc cụt có nên cho bú không?

Có, mẹ vẫn nên cho trẻ bị nấc cụt bú sữa. Vì động tác bú sữa có thể giúp làm dịu cơ hoành, từ đó giảm dần các cơn nấc một cách tự nhiên.

8.3. Nấc cụt có làm trẻ mất ngủ không?

Một số trẻ có thể ngủ ngay cả khi nấc cụt, nhưng vẫn có những bé cảm thấy khó ngủ. Để giúp con yên giấc khi bị nấc cụt, mẹ có thể vỗ lưng nhẹ nhàng hoặc cho bé bú thêm.

Nếu trẻ bị nấc cụt khó ngủ, mẹ có thể vỗ lưng hoặc cho bú thêm để con dễ vào giấc hơn.

Bài viết trên giúp mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng trẻ sơ sinh bị nấc cụt. Mong rằng từ những thông tin này, mẹ sẽ cảm thấy an tâm hơn trong hành trình chăm sóc con mỗi ngày. Chúc bé yêu của mẹ luôn khỏe mạnh, thuận lợi chinh phục các cột mốc phát triển đầu đời nhé!

Tài liệu tham khảo:

1. BS Trần Thị Kim. Cần xử trí thế nào khi trẻ sơ sinh bị nấc cụt? (Đã truy cập 23 07 2025).