1. Như thế nào là ăn dặm BLW?
Ăn dặm BLW (viết tắt của Baby-Led Weaning), hay ăn dặm tự chỉ huy, là phương pháp tập ăn dặm theo nhu cầu của trẻ. Khi ấy, trẻ sẽ tự chọn thực phẩm, cách ăn và khẩu phần cho mình thay vì được chuẩn bị sẵn bởi cha mẹ.
Điểm khác biệt rõ nét giữa BLW và kiểu ăn dặm truyền thống là bé được toàn quyền chọn thực phẩm muốn thưởng thức. Phụ huynh chỉ cần chuẩn bị theo những thức ăn đó mà không phải suy nghĩ quá nhiều về thực hơn hàng ngày. Ngoài ra, cách chế biến bữa ăn dặm cũng rất đơn giản (như luộc, hấp, nướng,...). Đồng thời, trẻ ăn dặm BLW luôn lần lượt thử từng loại thực phẩm trên đĩa thay vì ăn theo kiểu xay nhuyễn tất cả thực phẩm với nhau như trước kia.
Xem thêm: Bé lười ăn dặm: Nguyên nhân & tuyệt chiêu khắc phục hiệu quả
Ăn dặm tự chỉ huy giúp trẻ tự lập tốt và cảm nhận rõ hương vị của từng thực phẩm.
2. Ưu - nhược điểm khi cho bé ăn dặm BLW là gì?
Ăn dặm tự chỉ huy giúp trẻ phát triển đa giác quan, kỹ năng từ sớm và cha mẹ tiết kiệm thời gian chuẩn bị bữa ăn mỗi ngày. Tuy vậy, phương pháp này có một số hạn chế như bé có nguy cơ bị nghẹn và mất cân bằng dinh dưỡng.
Để lý giải chi tiết hơn cho những thông tin này, mời phụ huynh xem tiếp nội dung bên dưới:
2.1 Ưu điểm
-
Hỗ trợ trẻ phát triển các giác quan: Trong lúc tập ăn, bé quan sát tỉ mỉ, cảm nhận kết cấu, màu sắc từng thực phẩm. Nhờ thế, trẻ phát triển nhiều giác quan cùng lúc hiệu quả.
-
Rèn luyện kỹ năng nhai - nuốt và vận động tinh: Kiểu ăn dặm này khuyến khích trẻ tự tìm cách đưa thức ăn vào miệng và nhai, nuốt. Nhờ đó, bé cải thiện kỹ năng vận động tối ưu và luôn thích thú với mỗi bữa ăn.
-
Hình thành tính độc lập từ sớm: Với phương pháp ăn dặm tự chỉ huy, trẻ thoải mái đưa ra lựa chọn ăn gì, ăn như thế nào thay vì phụ thuộc vào sự sắp xếp sẵn của cha mẹ. Điều này giúp bé học cách suy nghĩ độc lập từ khi còn bé.
-
Giúp cha mẹ tiết kiệm thời gian hơn: Phụ huynh thường không mất nhiều thời gian suy nghĩ thực đơn, mà chỉ cần dựa trên sở thích của con hàng ngày để chuẩn bị bữa ăn.
-
Giảm nguy cơ béo phì ở trẻ: Bé chỉ ăn phù hợp với nhu cầu ở mỗi bữa. Vì vậy, khả năng con dư thừa năng lượng, dẫn tới thừa cân hay béo phì khá thấp.
2.2 Nhược điểm
-
Có thể mất cân bằng dinh dưỡng: Hầu hết trẻ chỉ thích thưởng thức một vài thực phẩm nhất định. Vì thế, nếu cha mẹ không kịp thời thiết thực đơn ăn dặm BLW khoa học, phù hợp thì nguy cơ bé thiếu chất rất cao.
-
Dọn dẹp nhiều sau khi ăn: Ăn dặm BLW cho con cơ hội vừa ăn, vừa khám phá. Vì vậy, trẻ và khu vực tập ăn đôi khi khá “lộn xộn” nên phụ huynh sẽ mất chút thời gian dọn dẹp “chiến trường” sau mỗi bữa.
-
Nguy cơ bị nghẹn: Vì bé đang ở giai đoạn tự khám phá nên khả năng chưa quen với việc tự nhai, nuốt khá cao và tăng nguy cơ bị nghẹn. Do đó, cha mẹ nên quan sát con sát sao suốt bữa ăn để đảm bảo an toàn.
Xem thêm: Trẻ hay nôn trớ: Nguyên nhân, cách khắc phục và phòng ngừa
Trẻ mới ăn dặm BLW có thể bị hóc, nghẹn vì chưa biết cách nhai, nuốt thực phẩm đúng cách.
3. Khi nào nên tập cho bé ăn dặm tự chỉ huy?
Thời điểm bắt đầu cho trẻ ăn dặm BLW phù hợp là 6 tháng tuổi trở đi. Bởi lúc này, nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng của bé tăng cao, nhưng sữa mẹ/sữa công thức chưa thể đáp ứng đủ. Đồng thời, hệ tiêu hóa của con dần hoàn thiện, có thể “xử lý” thêm các thực phẩm khác ngoài sữa.
Cùng với đó, để xác định thời gian tập ăn cho trẻ chính xác hơn, phụ huynh có thể dựa vào một số biểu hiện sẵn sàng ăn dặm. Đó là biết cách tự kiểm soát đầu và cổ tốt, có thể tự ngồi dậy mà không cần giúp đỡ, thích đưa mọi thứ mình cầm nắm được vào miệng, xuất hiện phản xạ thè lưỡi khi thực phẩm chạm đầu lưỡi,...
4. Bỏ túi 8 nguyên tắc tập ăn dặm BLW cho trẻ hiệu quả
Cha mẹ hãy lưu lại những thông tin hữu ích bên dưới giúp áp dụng phương pháp ăn dặm tự chỉ huy BLW thành công:
4.1. Nên tiếp tục cho bé uống sữa theo nhu cầu
Đối với trẻ ở giai đoạn ăn dặm, sữa vẫn là nguồn cung cấp năng lượng, dưỡng chất quan trọng nhất; còn thức ăn chỉ là phụ, bù đắp phần còn thiếu. Do đó, mẹ đảm bảo con được uống đủ sữa theo nhu cầu hàng ngày.
Nếu vào thời điểm này mẹ không thể cho trẻ uống sữa mẹ như trước thì có thể chuyển sang uống sữa công thức. Tuy vậy, mẹ lưu ý chọn dòng sữa dinh dưỡng cân bằng để bé tiêu hóa tốt, êm bụng, dễ hấp thu.
Xem thêm: Bật mí 8 cách giúp bé thích uống sữa - đơn giản mà hiệu quả
Glico ICREO cân bằng dinh dưỡng cho trẻ êm bụng, khỏe sức từ những ngày đầu tiên
Sẵn sàng cùng mẹ chăm con phát triển khỏe mạnh tự nhiên, Glico ICREO mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, đảm bảo êm dịu và dễ hấp thu nhất cho bé. Song song đó, đây cũng là yếu tố có thể tiếp nối lợi ích da kề da - khoảnh khắc quý giá da mẹ áp sát da con 90 phút đầu đời. Nhờ thế tạo điều kiện cho trẻ có tiêu hóa khỏe và miễn dịch vững chắc.
Trong đó, các sản phẩm Glico ICREO đều bổ sung 5 loại Nucleotides làm tăng chiều cao lớp nhung mao và thúc đẩy đường ruột hoàn thiện. Từ đó, bé hấp thu dưỡng chất hiệu quả và hạn chế vấn đề rối loạn tiêu hóa. Không chỉ vậy, Nucleotides kích thích cơ thể sản sinh kháng thể IgA và IgG nhiều hơn để bảo vệ trẻ trước vi khuẩn gây bệnh từ bên trong.
Hơn nữa, thực phẩm bổ sung Glico ICREO còn thêm chất xơ GOS nuôi dưỡng lợi khuẩn ở ruột (chủ yếu như Bifidus và Lactic Axit) giúp cân bằng vi sinh cho con êm bụng. Cùng Axit Palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) để trẻ tăng hấp thu nhưng vẫn đảm bảo nhẹ bụng.
Công thức dinh dưỡng cân đối Glico ICREO mang lại cho trẻ khởi đầu bụng êm, khỏe sức để thỏa sức phát triển, khám phá thế giới.
Bên cạnh đó, Glico ICREO có chứa tiền tố DHA độc quyền trên thị trường, được chiết xuất từ dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản để hỗ trợ bé phát triển trí não tinh anh. Nhờ nguồn gốc thực vật lành tính và an toàn, bé dễ chuyển hóa dưỡng chất thành một lượng DHA vừa đủ, tránh nặng bụng.
Ngoài ra, mỗi phiên bản Glico ICREO còn cung cấp dưỡng chất khác tạo điều kiện cho bé trẻ phát triển tốt nhất. Điển hình như:
- Glico ICREO Balance Milk (0 - 12 tháng) chứa Beta-carotene (tiền vitamin A) tăng đề kháng cho trẻ. Cùng với công nghệ khử muối giảm khoáng chất thừa để không hại thận non của bé. Đặc biệt, sản phẩm có vị thanh nhạt nhất trong các loại sữa (độ đường chỉ 10,3% từ đường Lactose tự nhiên có trong sữa non) nên trẻ dễ hợp tác.
- Glico ICREO Grow-up Milk (9 - 36 tháng) chứa “màng cầu béo” MFGM với hơn 150 loại Protein, Lipid. Điều này giúp bé phát triển tư duy (IQ), cảm xúc (EQ) và tăng miễn dịch.
- Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (trên 3 tuổi) nổi bật với Lutein. Đây là dưỡng chất chống oxy hóa mạnh mẽ để bảo vệ mắt trẻ trước tác hại ánh sáng xanh và hỗ trợ phát triển thị giác.
> Mẹ có thể tìm hiểu chi tiết thông tin về từng sản phẩm tại đây!
4.2. Chú ý đặt trẻ ngồi thẳng lưng khi tập ăn dặm
Mẹ hãy chuẩn bị sẵn một chiếc ghế ăn phù hợp với chiều cao cơ thể để trẻ thoải mái ngồi, bốc thức ăn. Đặc biệt, mẹ không để con ăn khi đang bò, trườn, nằm,... vì rất dễ bị sặc hoặc nghẹn.
4.3. Bổ sung đa dạng loại thực phẩm
Dù trẻ ăn dặm tự chỉ huy được chọn thực phẩm nhưng cha mẹ vẫn nên chú trọng xây dựng chế độ ăn đủ 4 nhóm chất (chất đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất) cho con. Đồng thời, trong mỗi nhóm chất, mẹ linh hoạt thay đổi các món mỗi ngày. Những điều này giúp trẻ nhận đủ chất để tăng trưởng khỏe mạnh và tạo hứng thú ở mỗi bữa, không bị ngán.
Xem thêm: Bật mí 15 thực phẩm ăn dặm cho bé đủ chất và khỏe mạnh
4.4. Hạn chế cho bé ăn thực phẩm có nguy cơ gây nghẹn
Ở những tháng đầu áp dụng BLW, mẹ tránh để bé thưởng thức thực phẩm có nguy cơ gây nghẹn như các loại hạt (hạt đậu, ngũ cốc) hay trái cây hình tròn, nhỏ (như nho, cherry). Cùng với đó, mẹ hạn chế chuẩn bị món giòn, xốp, dính,... (như bánh quy hay thanh granola) vì bé khó nhai nên dễ nuốt trọng, dẫn tới nghẹn.
Xem thêm: Mách mẹ thực đơn ăn dặm cho bé 7 tháng mau lớn, phát triển tốt
4.5. Cắt thức ăn thành dạng que để trẻ dễ cầm nắm
Tùy theo loại thực phẩm mà cách sơ chế sẽ khác nhau. Chẳng hạn với trái cây, mẹ cắt dạng múi cau bằng 2 ngón tay người lớn để bé dễ cầm. Còn rau củ, mẹ gọt vỏ, cắt miếng hoặc thanh dài bằng 2 ngón tay rồi hấp/luộc chín mềm. Riêng thịt cá, mẹ nên sơ chế sạch sẽ và luộc chín nhừ rồi xé thật nhỏ.
Tùy theo từng loại thực phẩm mà mẹ sơ chế và chế biến phù hợp giúp trẻ ăn dặm BLW dễ dàng cầm nắm, thưởng thức mà không bị hóc, nghẹn.
4.6. Cho trẻ ăn dặm kiểu BLW từng chút một
Mục đích chính của việc áp dụng thực đơn ăn dặm BLW là cho bé quen với kết cấu, hương vị của từng thực phẩm. Vì đó, mẹ tránh trộn các thực phẩm cùng nhau, mà hãy để trẻ lần lượt cảm nhận mỗi loại thức ăn. Nếu con chưa hợp tác ngay, mẹ nên kiên trì tập ăn thêm vài lần nữa.
Xem thêm: Trẻ ăn dặm bao nhiêu là đủ và ăn mấy bữa một ngày?
4.7. Quan sát phản ứng của trẻ khi ăn dặm BLW
Trẻ ăn dặm BLW có nguy cơ dị ứng tiềm ẩn với một/một vài loại thực phẩm nhất định. Do đó, khi thử một thực phẩm mới, cha mẹ hãy quan sát biểu hiện trên cơ thể con thật kỹ để kịp thời xử lý nếu có vấn đề.
4.8. Không ép ăn nếu con không muốn
Cha mẹ nên hiểu rằng ăn dặm là giai đoạn bé làm quen với thực phẩm. Vì vậy, phụ huynh không ép con cố ăn hết phần đã chuẩn bị vì có thể hình thành tâm lý sợ ăn.
Xem thêm: Biếng ăn tâm lý ở trẻ: Dấu hiệu, nguyên nhân và giải pháp
5. Tổng hợp thực phẩm nên và không nên có trong thực đơn ăn dặm BLW
Để mẹ dễ dàng thiết kế thực đơn cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy, bên dưới là gợi ý thực phẩm chi tiết:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xem thêm: Bé 6 tháng ăn được thịt gì? Một số lưu ý khi chế biến
6. Gợi ý các thực đơn ăn dặm kiểu BLW cho trẻ đủ dinh dưỡng
Dựa trên danh sách thực phẩm ăn được và không, mẹ có thể thử áp dụng một trong các thực đơn:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xem thêm: Bé 6 tháng ăn được trái cây gì? 15 loại giàu dinh dưỡng
7. Một số lưu ý nên biết cho bé ăn dặm tự chỉ huy
Bên cạnh các nguyên tắc kể trên, cha mẹ cũng nên lưu lại thêm một vài điều cần thiết sau:
- Có thể đặt trực tiếp thức ăn chuẩn bị lên khay ăn dặm để trẻ tự khám phá và thưởng thức.
- Cho trẻ làm quen với nhiều kết cấu (mềm, cứng,...) và thực phẩm khác nhau.
- Ưu tiên chế biến các thực phẩm nhiều màu sắc để thu hút sự chú ý của bé.
- Chỉ chuẩn bị một ít thức ăn ở các bữa đầu rồi tăng dần lên để không gây áp lực cho con.
Một vài lưu ý quan trọng khi tập cho trẻ ăn dặm BLW là tiếp xúc với càng nhiều loại thực phẩm càng tốt, khẩu phần tăng dần theo thời gian,...
8. Các thắc mắc thường gặp
Liên quan đến chủ đề ăn dặm tự chỉ huy BLW, còn một số câu hỏi nhiều mẹ cũng quan tâm:
8.1. Có nên cho bé ăn dặm BLW kết hợp ăn dặm kiểu Nhật không?
Thiết kế chế độ ăn dặm kiểu Nhật và BLW là một lựa chọn đáng cân nhắc vì có thể “đẩy nhanh” quá trình làm quen thực phẩm ở bé. Đồng thời tạo điều kiện cho trẻ vừa phát triển kỹ năng ăn, nhai tốt; vừa hình thành tính cách độc lập từ sớm.
Xem thêm: Hành trình ăn dặm kiểu Nhật: Gợi ý thực đơn chuẩn cho bé yêu
8.2. Xử lý thế nào khi trẻ ăn dặm tự chỉ huy bị hóc, nghẹn?
Đầu tiên, mẹ nên kiểm tra tình trạng của con - nếu có dấu hiệu ho, mặt tái, khó thở thì nên đến trung tâm y tế gần nhất càng sớm càng tốt. Sau đó, mẹ đặt trẻ nằm thoải mái lên đùi, tay vỗ nhẹ lưng từ dưới lên trên để đẩy thức ăn ra ngoài.
Trường hợp bé không thở được bình thường, mẹ thực hiện thao tác Heimlich - bằng cách đứng phía sau con rồi lấy hai tay ôm lấy toàn bộ cơ thể với một tay đặt ở bụng, dưới xương sườn. Còn tay còn lại, mẹ vuốt nhẹ theo hướng từ dưới lên trên. Lặp lại đến khi thức ăn được đẩy ra ngoài. Sau khi đã sơ cứu xong, mẹ vẫn nên đưa con đến bác sĩ để thăm khám toàn diện và áp dụng các bước chăm sóc phù hợp tiếp theo.
Xem thêm: Trẻ ăn vào là nôn: Nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa
8.3. Cho bé ăn dặm BLW kết hợp truyền thống được không?
Tất nhiên là được. Cả hai phương pháp phối hợp đúng cách với nhau sẽ giúp trẻ rèn luyện kỹ năng ăn uống thuần thục, tiêu hóa khỏe và phát triển tính cách tự lập tốt. Theo đó, một số nguyên tắc áp dụng chế độ ăn dặm này là chọn thời điểm phù hợp (tốt nhất 6 tháng tuổi trở đi), phân chia lịch trình ăn truyền thống xen kẽ BLW hợp lý và cha mẹ phải nắm nguyên tắc sơ cứu cần thiết.
Xem thêm: Trẻ 6 tháng ăn được những gì? Mẹ lưu ý gì khi cho trẻ ăn dặm?
Với các chia sẻ từ bài viết, hy vọng cha mẹ đã hiểu hơn về ăn dặm BLW. Từ đó, phụ huynh dễ dàng quyết định có nên áp dụng phương pháp này cho trẻ hay không và vận dụng thế nào để con hấp thu dinh dưỡng tốt, phát triển khỏe mạnh.
Tham khảo:
1. My Cleveland Clinic. Baby-Led Weaning: What You Need To Know (Đã truy cập 09 08 2025).
2. Medical News Today. Baby-led weaning: What it is and how to try it (Đã truy cập 09 08 2025).
3. What To Expect. Baby-Led Weaning (Đã truy cập 09 08 2025).