Trẻ uống sữa công thức bị nôn: Nguyên nhân & cách khắc phục

1. Sự khác nhau giữa tình trạng trẻ bị nôn do sinh lý và bệnh lý

Trẻ bị trớ sau khi uống sữa công thức có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường được chia thành hai nhóm chính: nôn trớ sinh lý và nôn trớ bệnh lý (liên quan đến trào ngược hoặc các vấn đề tiêu hóa). Cụ thể:

• Nôn trớ sữa thông thường: Tình trạng này thường xuất hiện trong khoảng 3 tháng đầu đời và được xem là phản ứng bình thường của cơ thể. Bé có thể nôn nhẹ một ít sữa sau khi bú, đôi khi kèm theo nấc cụt hoặc ho nhẹ. Hiện tượng này không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hay sự phát triển của trẻ, nên cha mẹ đừng quá lo lắng.

• Nôn trớ sữa do bệnh lý: Nếu bé nôn ói nhiều, phun thành vòi, ói sau khi bú từ 30 phút đến 1 giờ, kèm theo các biểu hiện như quấy khóc, cáu gắt, ngủ không yên, bỏ bú hoặc chậm tăng cân thì có thể là dấu hiệu của trào ngược dạ dày - thực quản ở mức độ nặng. Trong trường hợp này, cha mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế để được thăm khám và can thiệp kịp thời.

Trẻ bị trớ sữa sau khi uống sữa công thức có thể bắt nguồn từ nguyên nhân sinh lý bình thường hoặc do các vấn đề bệnh lý liên quan đến tiêu hóa.

2. Nguyên nhân khiến trẻ uống sữa công thức bị nôn

Việc trẻ nôn trớ sau khi uống sữa công thức có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ sinh lý bình thường cho đến các vấn đề tiêu hóa hay dị ứng. Cụ thể là:

2.1. Cơ vòng dạ dày - thực quản của trẻ còn yếu

Ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi, cơ vòng giữa thực quản và dạ dày chưa phát triển hoàn thiện. Điều này khiến sữa dễ bị trào ngược trở lại thực quản và gây nôn sau khi bú. Ngoài ra, khi trẻ nằm nhiều và chưa kiểm soát được vận động cũng góp phần làm tăng nguy cơ trớ sữa.

2.2. Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Hệ tiêu hóa của trẻ trong những tháng đầu còn rất non nớt, enzyme tiêu hóa hoạt động chưa ổn định. Việc tiếp nhận nguồn dinh dưỡng từ sữa công thức - vốn khác với sữa mẹ, có thể khiến bé khó tiêu, đầy bụng và dẫn đến nôn trớ.

2.3. Dị ứng sữa

Dị ứng sữa công thức xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ nhầm lẫn protein có trong sữa (thường là đạm sữa bò) là chất gây hại. Khi đó, cơ thể bé sẽ sản sinh kháng thể IgE để chống lại “chất lạ” này, từ đó kích hoạt phản ứng dị ứng. Hậu quả là bé bị nôn khi uống sữa công thức, nổi mẩn hoặc tiêu chảy.

2.4. Sữa công thức không phù hợp gây khó tiêu

Không phải loại sữa công thức nào cũng phù hợp với mọi bé. Một số công thức có thể chứa nhiều dưỡng chất chưa phù hợp với độ tuổi có thể gây khó tiêu, đầy bụng hoặc khiến bé hấp thu kém, từ đó dẫn đến nôn trớ sau bú. Ngoài ra, việc mẹ pha sữa không đúng tỉ lệ, pha với nước quá nóng hoặc quá nguội cũng ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và khiến bé dễ bị nôn.

Bé uống sữa công thức không phù hợp có thể gây đầy bụng, khó tiêu, nên dễ bị nôn trớ hơn.

2.5. Trẻ uống quá nhiều sữa

Trẻ uống sữa công thức bị nôn còn có thể là do bú quá nhiều. Theo đó, nếu mẹ cho trẻ bú quá no trong một lần hoặc khoảng cách giữa các cữ bú quá gần sẽ khiến dạ dày quá tải, dẫn đến trào ngược sữa. Điều này dễ xảy ra ở những bé bú bình vì khó kiểm soát được lượng sữa nạp vào, đặc biệt nếu tốc độ dòng chảy quá nhanh.

2.6. Viêm dạ dày ruột

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bé bị nôn khi uống sữa công thức là do viêm dạ dày ruột. Đây là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa còn non nớt, dễ bị nhiễm khuẩn và mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Khi mắc phải, trẻ thường có biểu hiện nôn trớ sữa, kèm theo quấy khóc, khó chịu, đau bụng, cảm giác bụng cồn cào và dạ dày co thắt.

2.7. Trẻ bị nôn sữa do táo bón

Khi bé bị táo bón, nhu động ruột chậm lại khiến thức ăn bị tích tụ trong dạ dày, gây cảm giác đầy bụng, buồn nôn. Táo bón lâu ngày không chỉ ảnh hưởng đến tiêu hóa mà còn khiến bé dễ bị nôn trớ khi bú. Đây cũng là dấu hiệu gián tiếp cho thấy loại sữa đang dùng có thể không phù hợp với hệ tiêu hóa của bé.

2.8. Các nguyên nhân khác

Ngoài những yếu tố chính kể trên, nôn trớ ở trẻ còn có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác như:

• Tư thế bú không đúng (bé nằm ngửa khi bú).

• Núm vú bình sữa quá to hoặc lỗ ti rộng, khiến sữa chảy nhanh làm bé bị sặc, trớ.

• Không vỗ ợ hơi sau bú.

• Trẻ nuốt nhiều khí khi bú.

• Bé vận động mạnh, bị ép nằm ngay sau khi bú.

Tư thế bú sai hoặc không vỗ ợ hơi cho bé sau khi bú cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ nôn trớ sữa ở trẻ.

3. Cách khắc phục khi bé uống sữa công thức bị nôn

Nếu bé bị nôn trớ sau khi bú sữa công thức, cha mẹ không nên quá lo lắng mà cần quan sát kỹ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp điều chỉnh phù hợp sau đây:

3.1. Chọn loại sữa có công thức cân bằng, êm dịu với hệ tiêu hóa của bé

Mẹ nên tham khảo chuyển sang loại sữa công thức có nguồn dinh dưỡng cân bằng, nhẹ bụng và được thiết kế đặc biệt cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ nhỏ. Ngoài ra, mẹ cũng nên ưu tiên các sản phẩm chứa thành phần như Acid Palmitic, Nucleotides, bổ sung chất xơ GOS có thể giúp bé dễ tiêu hóa hơn và giảm nguy cơ nôn trớ sau khi bú.

Glico ICREO - Nguồn dinh dưỡng cân bằng êm dịu với hệ tiêu hóa, ngăn ngừa nôn trớ

Thấu hiểu rằng hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ còn non nớt trong những năm đầu đời, Glico ICREO mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng và dễ tiêu, phù hợp với nhu cầu của bé. Sản phẩm được phát triển nhằm tiếp nối lợi ích tự nhiên của phương pháp da kề da, góp phần hỗ trợ sức khỏe đường ruột và tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Để giúp trẻ tiêu hóa khỏe, hạn chế đầy bụng, khó tiêu gây nôn trớ - các sản phẩm Glico ICREO bổ sung Axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) giúp tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng và nhẹ bụng. Kết hợp với chất xơ GOS tăng sinh lợi khuẩn Bifidus và khuẩn Axit Lactic trong ruột, hạn chế sự phát triển vi khuẩn có hại, từ đó giúp hệ tiêu tiêu hóa của con khỏe hơn.

Không chỉ vậy, Glico ICREO còn được bổ sung 5 loại Nucleotides hỗ trợ làm tăng độ cao của lớp nhung mao, thúc đẩy quá trình hoàn thiện đường ruột, cho con yêu tăng khả năng hấp thu dưỡng chất. Khi hệ tiêu hóa khỏe sẽ kích thích sản sinh kháng thể IgA và IgG, giúp tăng cường hàng rào miễn dịch tự nhiên để phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh từ bên trong.

Bên cạnh đó, sản phẩm còn có sự góp mặt của tiền tố DHA (axit béo α-linolenic) - thành phần độc quyền chiết xuất từ dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản giúp con phát triển trí não và thị giác tinh anh. Nhờ có nguồn gốc từ thực vật lành tính, nên dễ dàng chuyển hóa thành lượng DHA vừa đủ theo cơ thể giúp bé dễ hấp thu và tiêu hóa tốt.

Đặc biệt, để hỗ trợ trẻ phát triển tối ưu qua từng giai đoạn, mỗi sản phẩm Glico ICREO còn ứng dụng công nghệ và bổ sung các dưỡng chất quan trọng như:

• Glico ICREO Balance Milk (0-12 tháng tuổi) chứa Beta-carotene (tiền vitamin A) có trong sữa non giúp tăng đề kháng cho bé. Kết hợp với vị sữa thanh nhạt (độ đường chỉ 10,3%) từ đường Lactose - đường tự nhiên có trong sữa mẹ, giúp trẻ dễ làm quen, không bỏ bú mẹ. Cùng với đó là công nghệ khử muối độc quyền giúp bảo vệ thận non của trẻ trong 1 năm đầu đời.
• Glico ICREO Grow-up Milk (9-36 tháng tuổi) chứa màng cầu béo MFGM giúp trẻ củng cố hệ miễn dịch, tăng cường phát triển trí não (IQ) và cảm xúc (EQ); Kẽm và vitamin K hỗ trợ bé yêu phát triển khỏe mạnh.
• Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (từ 3 tuổi trở lên) còn chứa thêm thành phần Lutein giúp bảo vệ mắt và hỗ trợ trẻ phát triển thị giác.

Các sản phẩm Glico ICREO tựa như vòng tay yêu thương của cha mẹ với nguồn dinh dưỡng cân bằng cho bé êm bụng, khỏe sức.

> Để tìm mua các sản phẩm Glico ICREO, cha mẹ có thể đến hệ thống Con Cưng hoặc sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada) TẠI ĐÂY!

3.2. Bù nước cho trẻ đúng cách

Khi trẻ bị nôn do uống sữa công thức, đặc biệt nếu tình trạng diễn ra nhiều lần trong ngày, cơ thể bé có thể mất một lượng nước và điện giải đáng kể. Việc bù nước đúng cách là rất quan trọng để phòng ngừa mất nước và giúp bé phục hồi nhanh hơn.

Theo đó, với trẻ sơ sinh và trẻ dưới 6 tháng tuổi, mẹ không cần cho bé uống thêm nước mà chỉ cần cho bú sữa đầy đủ theo nhu cầu. Đối với trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi, mẹ có thể bắt đầu bổ sung nước với lượng khoảng ½ đến 1 ly mỗi ngày (tương đương 125 - 250ml). Khi bé từ 2 đến 8 tuổi, mẹ nên cho bé uống từ 2 đến 8 ly mỗi ngày (mỗi ly khoảng 250ml).

3.3. Chia nhỏ cữ bú, không để trẻ bú quá no

Thay vì cho trẻ bú một lượng lớn trong mỗi cữ, mẹ nên chia nhỏ khẩu phần sữa thành nhiều lần trong ngày. Điều này giúp dạ dày bé không bị quá tải, giảm nguy cơ trào ngược sữa. Ngoài ra, mẹ cần chú ý khoảng cách giữa các cữ bú. Không nên cho bé bú liên tục hoặc quá gần nhau, vì điều này khiến hệ tiêu hóa chưa kịp xử lý lượng sữa trước đó, dễ gây ọc sữa.

3.4. Pha sữa theo đúng hướng dẫn

Pha sữa sai tỉ lệ là nguyên nhân thường gặp gây rối loạn tiêu hóa, nôn trớ hoặc táo bón ở trẻ. Do đó, mẹ cần pha sữa đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất, đảm bảo đúng lượng sữa và nước, không pha quá đặc hay quá loãng.

3.5. Vỗ ợ hơi cho bé

Vỗ ợ hơi là bước đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng giúp bé giảm lượng khí nuốt vào khi bú. Theo đó, mẹ cần nâng đỡ phần đầu và cổ, đồng thời giữ cho bụng và lưng bé thẳng, tránh để bé bị cong người. Sau đó, mẹ nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ lưng bé khoảng 5 phút. Khi vỗ xong, mẹ nên tiếp tục bế bé hoặc giữ bé ở tư thế đầu cao trong khoảng 15 - 20 phút để dễ ợ hơi hơn.

Sau khi cho con bú sữa công thức, mẹ nên vỗ ợ hơi đúng cách để hạn chế nôn trớ.

3.6. Một số lưu ý khác khi chăm sóc bé

Ngoài những cách trên, khi chăm sóc trẻ uống sữa công thức bị nôn mẹ cũng cần lưu ý một số điều sau:

• Không nên đặt bé nằm hoặc vận động mạnh ngay sau khi bú, vì dễ làm sữa trào ngược.

• Cho bé nằm nghiêng hoặc nằm trên nệm có độ dốc nhẹ để hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày - thực quản.

• Nếu bé bú bình, mẹ hãy giữ bình sữa nghiêng hợp lý khi cho bú, tránh để bé nuốt nhiều hơi vào bụng.

• Dùng núm ti phù hợp với độ tuổi của con, vì nếu núm bình quá to khiến sữa chảy nhanh, dễ gây sặc và nôn trớ.

• Không ép bé bú khi đã no hoặc đang mệt, vì có thể làm bé sặc và nôn ra ngay sau đó.

4. Trẻ uống sữa công thức bị nôn: Khi nào nên đi khám?

Cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và xử lý kịp thời, nếu nhận thấy các dấu hiệu sau:

• Nôn mửa nhiều và kéo dài liên tục trong ngày.

• Nôn vọt thành tia, kèm theo co thắt bụng hoặc khóc thét.

• Bé bỏ bú, sụt cân, chậm tăng cân hoặc mất nước.

• Có dấu hiệu sốt, tiêu chảy, da tái, môi khô, tiểu ít.

• Quấy khóc không dứt, ngủ li bì hoặc khó đánh thức.

Nếu tình trạng nôn trớ khi uống sữa công thức kéo dài và đi kèm các dấu hiệu bất thường, mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám.

5. Một số câu hỏi thường gặp

Ngoài quan tâm trẻ uống sữa công thức bị nôn, trong quá trình chăm sóc nhiều cha mẹ còn có những băn khoăn sau:

5.1. Trẻ bị ọc sữa bao lâu thì cho bú lại?

Sau khi trẻ bị ọc sữa, mẹ nên đợi khoảng 30 phút đến 1 giờ rồi mới cho bú lại. Đây là khoảng thời gian cần thiết để dạ dày bé được ổn định, giảm nguy cơ bị nôn trớ tiếp theo. Việc cho bú lại quá sớm có thể khiến bé tiếp tục bị ọc sữa do dạ dày chưa kịp “nghỉ ngơi”.

5.2. Trẻ sơ sinh bị trớ sữa sau khi bú có sao không?

Đôi khi trẻ sơ sinh có thể bị nôn trớ do bú quá no, nuốt nhiều hơi trong lúc bú - chủ yếu do hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt và chưa phát triển hoàn thiện. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường ở trẻ nhỏ. Miễn là bé vẫn bú tốt, tăng cân đều và không tỏ ra khó chịu hay quấy khóc khi bị trớ thì cha mẹ không cần quá lo lắng.

Trẻ uống sữa công thức bị nôn là hiện tượng khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong những tháng đầu đời. Cha mẹ không nên quá lo lắng mà cần quan sát kỹ dấu hiệu, thay đổi sữa công thức, điều chỉnh chế độ bú và cách chăm sóc phù hợp. Nếu tình trạng này vẫn kéo dài hoặc đi kèm biểu hiện bất thường, cha mẹ hãy đưa bé đi khám sớm để được chẩn đoán và hỗ trợ kịp thời.

Nguồn tham khảo:

1. Noreen Iftikhar, MD. Help! Why Is My Baby Throwing Up Formula and What Can I Do? (Đã truy cập 24/07/2025).

2. Mary L. Gavin, MD. Formula Feeding FAQs: Some Common Concerns (Đã truy cập 24/07/2025).

Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)

Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!

614,000VNĐ

Sữa Glico ICREO số 1 Grow-up Milk 820g (1-3 tuổi)

Glico ICREO GROW-UP MILK - Xây dựng một cơ thể khỏe mạnh và cường tráng. Chứa thành phần MFGM có nguồn gốc từ sữa. Sản phẩm dạng thanh, một thanh pha được 100ml thành phẩm. Khối lượng tịnh: 820g.

545,000VNĐ

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk số 3 820g (trên 3 tuổi)

Thực phẩm bổ sung ICREO Learning Milk (Glico ICREO số 3) được đóng gói trong lon thiếc màu xanh đặc trưng, dạng bột thơm nhẹ, dinh dưỡng cân bằng nay đã có thêm Lutein - Dưỡng chất chống oxy hoá, hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh để bé tinh anh trong hành trình học hỏi!

525,000VNĐ