1. Tình trạng mẹ bầu tăng cân nhanh là gì?
Tăng cân nhanh là tình trạng cân nặng mẹ bầu tăng quá mức khuyến nghị trong thời gian ngắn. Mẹ có thể dựa vào số cân cần tăng được khuyến nghị sau đây để xác định trường hợp của mình có thuộc nhóm tăng cân nhanh hay không:
- Tam cá nguyệt đầu tiên: Mức tăng bình thường là 1 kg.
- Tam cá nguyệt thứ 2: Số cân nên tăng là 4 - 5 kg.
- Tam cá nguyệt thứ 3: Mức tăng khuyến khích là 5 - 6 kg.
(*) Lưu ý: Thông tin kể trên mang tính chất tham khảo, áp dụng cho các mẹ thể trạng bình thường (BMI 18,5 – 24,9).
2. Đâu là nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh?
Có rất nhiều lý do khiến cân nặng của mẹ tăng khó kiểm soát như hormone thay đổi, chế độ ăn chưa phù hợp, ít vận động, cơ địa,... Mẹ hãy tìm hiểu thông tin chi tiết bên dưới:
2.1. Thay đổi nội tiết tố
Các hormone trong cơ thể mẹ liên tục thay đổi để tạo điều kiện phát triển tốt nhất cho thai nhi. Vì đó, mẹ có thể tăng cân nhanh, kèm theo các biểu hiện tâm trạng thất thường, dễ mệt mỏi, cáu gắt thường xuyên mà không rõ lý do.
Thay đổi nội tiết tố bất thường sẽ khiến cân nặng của mẹ bầu tăng nhanh hơn bình thường.
2.2. Chế độ ăn uống không cân đối
Cùng với sự rối loạn nội tiết tố, nếu mẹ ăn uống không lành mạnh (như ít rau, nhiều thức ăn dầu mỡ hay đồ ngọt) thì cân nặng dễ tăng nhanh quá mức khuyến nghị. Không chỉ vậy, một số mẹ hiểu nhầm quan niệm “ăn cho hai người” nên cố tiêu thụ càng nhiều thức ăn càng tốt, dẫn tới thừa cân.
2.3. Ít vận động
Nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh cũng có thể do ít vận động. Cụ thể, khi mang thai, cơ thể có phần nặng nề hơn trước nên hầu hết các mẹ đều vận động khó khăn. Vì thế, không ít mẹ từ bỏ hẳn các bài tập vận động hàng ngày mà chỉ dành phần lớn thời gian ngồi hoặc nằm. Điều này không chỉ gây ra thừa cân, mà còn tăng nguy cơ khó sinh, giảm miễn dịch.
2.4. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc kê đơn (như thuốc chống co giật, thuốc chống trầm cảm,...) có thể gây ra tác dụng không mong muốn ở mẹ bầu là tăng cân mất kiểm soát. Ngoài ra, nếu mẹ sử dụng sai cách, không theo chỉ định bác sĩ thì cũng có khả năng để lại nhiều biến chứng ở thai nhi.
2.5. Di truyền
Có một số loại gen liên quan mật thiết đến quá trình chuyển hóa năng lượng và chất béo trong cơ thể. Đây là yếu tố mang tính di truyền nên nếu gia đình có người dễ tăng cân thì mẹ bầu sẽ “nối tiếp” mã gen này và gặp vấn đề tương tự. Từ đó tăng nguy cơ mẹ tăng cân mất kiểm soát.
2.6. Tình trạng sức khỏe trước khi mang thai
Nếu trước lúc có thai mẹ đã thừa cân thì đây có khả năng là nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh. Vấn đề này càng nghiêm trọng hơn khi mẹ chưa biết cách kiểm soát chế độ ăn uống và duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh.
Nếu trước khi có thai mẹ đã thừa cân thì khả năng tăng cân quá nhanh trong suốt thai kỳ sẽ cao hơn các phụ nữ khác.
3. Bà bầu tăng cân nhanh có sao không?
Số cân trong thai kỳ tăng quá nhanh ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của mẹ và em bé: tăng nguy cơ tiền sản giật, huyết áp thai kỳ, sinh non,... Trong đó, một số vấn đề khó lường thường gặp nếu mẹ bầu tăng cân nhanh là:
Đối với mẹ bầu:
- Mất nhiều thời gian hồi phục sau sinh.
- Tiểu đường thai kỳ.
- Tiền sản giật.
- Tăng huyết áp thai kỳ.
- Chứng ngưng thở khi ngủ.
- Khó sinh.
- Chậm sản xuất sữa sau sinh.
Đối với thai nhi:
- Tăng nguy cơ sinh non.
- Có thể bị hạ đường huyết sau sinh.
- Dễ gặp các vấn đề về hô hấp, tim mạch,...sau khi sinh.
4. Nếu mẹ bầu tăng cân nhanh thì phải làm sao?
Khi thấy số cân tăng nhanh, mẹ nên thiết kế lại chế độ ăn uống và sinh hoạt sao cho khoa học, lành mạnh. Cụ thể:
4.1. Điều chỉnh lại chế độ ăn uống
Mẹ chỉ nên “nạp” một lượng calo phù hợp theo mỗi giai đoạn mang thai. Bao gồm 1.800 calo/ngày ở tam cá nguyệt thứ nhất, 2.200 calo/ngày ở tam cá nguyệt thứ 2 và 2.400 calo/ngày ở tam cá nguyệt thứ 3.
Đồng thời, mẹ ăn đủ 4 nhóm chất (chất đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất) và thay đổi thực phẩm thường xuyên để tránh ngán. Gợi ý thêm cho mẹ một số thực phẩm lành mạnh hỗ trợ kiểm soát cân nặng là trái cây, rau quả, bánh mì, sữa và chế phẩm từ sữa, cá, thịt nạc, các loại đậu,...
Mẹ nên xây dựng chế độ ăn lành mạnh, đủ chất và đủ năng lượng để tránh thừa cân.
4.2. Tăng cường vận động
Vận động tối thiểu 150 phút/tuần là một trong các giải pháp hữu ích giúp hạn chế tình trạng mẹ bầu tăng cân nhanh. Mẹ có thể chọn các bài tập nhẹ nhàng, vừa sức như đi bộ, yoga hay đạp xe tại chỗ.
4.3. Luôn giữ tinh thần thoải mái
Tâm lý căng thẳng thường dẫn tới cảm giác thèm ăn (nhất là đồ ngọt). Điều này không tốt cho sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi. Vì vậy, mẹ nên giữ tinh thần thoải mái xuyên suốt thai kỳ bằng những hoạt động giải trí nhẹ nhàng như đọc sách, nghe nhạc hay mua sắm đồ dùng cho con.
4.4. Ngủ đủ giấc
Mẹ không nên thức quá khuya hay thiếu ngủ kéo dài vì sẽ ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của thai nhi. Do đó, mẹ hãy thay đổi thói quen ngủ - đi ngủ sớm (tốt nhất trước 11 giờ).
Ngủ đủ giấc giúp mẹ thư giãn đầu óc, tránh căng thẳng mà tăng cân nhanh khi mang thai.
4.5. Khám thai theo lịch hẹn với bác sĩ
Khám thai định kỳ giúp mẹ theo dõi sự phát triển của thai nhi dễ dàng. Cùng với đó, mẹ xác định số cân hiện tại để kịp thời điều chỉnh lại chế độ ăn và sinh hoạt lành mạnh, tránh tăng cân nhanh.
Sữa Glico ICREO số 0 Balance Milk 800g (0-12 tháng)
Sữa Glico ICREO số 0 800g (Balance Milk) mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng, tốt cho tiêu hóa, dễ hấp thu, giúp trẻ phát triển toàn diện khỏe mạnh. Mua ngay!
614,000VNĐ
5. Câu hỏi thường gặp
Xoay quanh tình trạng mẹ bầu tăng cân nhanh còn có một số vấn đề như:
5.1. Làm thế nào để mẹ bầu hạn chế tăng cân 3 tháng cuối quá nhanh?
Để thai nhi phát triển tốt nhưng mẹ không tăng cân nhanh, mẹ nên tập trung bổ sung đạm nạc (như thịt gà, cá hồi, trứng, đậu phụ, các loại hạt,...) và tinh bột phức tạp (như khoai lang, gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt,...). Ngoài ra, mẹ tích cực ăn rau quả và trái cây để cải thiện hoạt động tiêu hóa, tránh táo bón.
5.2. Bà bầu không nên ăn gì để tránh tăng cân nhanh?
Mẹ hạn chế uống quá nhiều nước mía và ăn bánh quy, đồ chiên rán hay đóng hộp. Vì các thực phẩm này có thể khiến mẹ tăng cân mất kiểm soát và tăng nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ.
5.3. Ăn gì để vào con, không vào mẹ?
Gợi ý cho mẹ một số thực phẩm tốt cho sức khỏe, hạn chế tăng cân quá nhanh là ngũ cốc nguyên hạt, các loại thịt nạc (như thịt lợn, thịt bò hay thịt gà), hải sản, cá, rau củ,...
5.4. Có nên giảm cân khi mang thai không?
Không nên vì việc cố gắng giảm cân sẽ gây áp lực tâm lý cho mẹ và tăng nguy cơ thiếu chất ở em bé. Mẹ nên hiểu rằng hãy chủ động kiểm soát cân nặng từ những ngày đầu mang thai nhằm phòng tránh thừa cân, chứ không phải giảm cân khi thấy số cân tăng nhiều so với mức khuyến nghị.
Tất cả nguyên nhân mẹ bầu tăng cân nhanh đã được chia sẻ trong bài viết. Hy vọng qua đó mẹ có thể tìm được hướng xử trí phù hợp, đảm bảo duy trì số cân lý tưởng trong suốt hành trình mang thai đầy ý nghĩa.
Bên cạnh nỗi lo tăng cân, nhiều mẹ còn lo lắng về giải pháp thay thế nếu không may mất sữa, thiếu sữa sau sinh. Lúc này có thể sử dụng sữa công thức để giảm áp lực, nhưng cần chọn sản phẩm từ thương hiệu uy tín với hệ dưỡng chất cân đối, hương vị thanh nhạt. Điều này giúp trẻ êm bụng, làm quen dễ dàng.
Glico ICREO Balance Milk với dinh dưỡng cân bằng như da kề da cho bé êm bụng, khỏe sức
Nhằm tiếp tục duy trì lợi ích da kề da, Glico ICREO Balance Milk mang đến hệ dinh dưỡng cân đối, được tỉ mẩn tinh chỉnh sao cho phù hợp với khả năng hấp thu của trẻ 0 - 12 tháng.
Trong đó, sản phẩm nổi bật với 5 loại Nucleotides tăng độ cao lớp nhung mao và thúc đẩy ruột hoàn thiện giúp bé hấp thu trọn vẹn dưỡng chất, đồng thời phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh từ bên trong. Kèm theo Beta-carotene (tiền vitamin A) có trong sữa non cho bé tăng đề kháng mạnh mẽ.
Chưa kể, sữa có sự góp mặt của chất xơ GOS nuôi dưỡng lợi khuẩn để trẻ cân bằng hệ vi sinh ruột, nhờ vậy bụng êm, tiêu hóa khỏe. Hơn nữa, không thể bỏ qua thành phần Axit palmitic liên kết ở vị trí beta (OPO) hỗ trợ cơ thể cải thiện khả năng hấp thu, qua đó trẻ nhẹ bụng, giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa.
Chẳng những thế, Glico ICREO Balance Milk đồng hành cùng bé phát triển trí não bằng tiền tố DHA độc quyền từ dầu hạt tía tô xanh Nhật Bản. Thành phần này có nguồn gốc lành tính, có thể tự chuyển hóa thành một lượng DHA vừa đủ theo nhu cầu của bé.
Ngoài ra, mẹ an tâm sữa có hương vị thanh nhạt (độ đường chỉ 10,3% - từ đường lactose tự nhiên trong sữa) nên trẻ dễ dàng làm quen nhưng không bỏ bú mẹ. Đi cùng công nghệ khử muối độc quyền giúp giảm khoáng chất thừa trong sữa để bảo vệ thận non nớt của bé.
Glico ICREO Balance Milk với hệ dưỡng chất cân bằng, êm dịu như cái ôm da kề da đầu đời cho trẻ phát triển khỏe mạnh từ bên trong.
>> Cùng với các chất trên, Glico ICREO còn chứa rất nhiều dinh dưỡng tốt cho sự tăng trưởng mạnh mẽ của trẻ 0 - 12 tháng. Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm tại đây!
Tham khảo:
1. NHS. Weight gain in pregnancy (Đã truy cập 02 08 2025).
2. Bệnh viện Từ Dũ. Tăng bao nhiêu cân trong thai kỳ là hợp lý? (Đã truy cập 02 08 2025).